حکیم مهر - جلسه علنی صبح چهارشنبه 5 مردادماه مجلس که به بررسی موضوع وضعیت کشاورزی کشور اختصاص داشت، بیشتر از آنچه تصور می شد خبرساز شد.
وزاری جهاد کشاورزی و بازرگانی که برای پاسخگویی به سوالات متعدد نمایندگان به خانه ملت آمده بودند، شاهد انتقادات تند اهالی بهارستان به رویکرد "نادرست" دولت در زمینه کشاورزی و واردات کالاهای مختلف بودند.
یکی از صریح ترین انتقادات را احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی بیان کرد. او تصریح کرد: طی سالهای ۸۴ تا ۸۹ راهبرد اصلی نظام مبنی بر خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی زیر پا گذاشته شده است.
احمد توکلی خبر داد که ضریب وابستگی ایران به واردات در سال ۸۴، ۳۵ درصد بوده که درسال ۸۹ به ۷۵ درصد افزایش یافته است.
توکلی اظهارات خود را به ارائه آمار و ارقامی مستند کرد و به عنوان نمونه گفت: واردات غلات در این سالها از ۴ میلیون و ۴۷۳ هزار تن به ۶ میلیون و ۲۶۳ هزار تن افزایش یافته است. کل واردات میوه از ۵۷۵ هزار تن در سال ۸۴ به یک میلیون تن در سال ۸۹ افزایش یافته و واردات مرکبات از ۵۳ هزار تن به ۲۷۰ هزار تن افزایش داشته است علاوه بر این واردات حبوبات از ۲۵ هزار تن به ۱۶۴ هزار تن افزایش جهشی داشته است.
عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس هم که آغازگر انتقادات بود سخنانش را متوجه یک جریان جنجالی کرد. او با بیان اینکه وضعیت کشاورزی کشور در حال نابودی است، از توطئه ای برای "از بین بردن امنیت غذایی" خبر داد که از سوی جریان انحرافی طراحی شده است.
رجایی خاطر نشان کرد: نمونه اقدامات این جریان که امنیت غذایی را با خطر مواجه کرده اند تعرفه کالاهاست، تعرفه باید به گونه ای باشد که کالای تولید کننده داخلی ارجحیت داشته باشد اما این در حالیست که در روش تنظیم بازار تعرفه ها را در سال گذشته صفر کردند و تولید کننده داخلی با این روش نابود شده است.
این گفته رجایی در ادامه جلسه از سوی نماینده مردم مینودشت در مجلس تایید شد. حسینی در نطق میان دستورش گفت: احساس می‌شود که پس از آنکه جریان انحرافی در دولت نتوانست به مقاصد شوم خود برسد، با رهاکردن کارها قصد انتقام از مردم را دارد.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در ادامه سخنانش همچنین نسبت به مسائل مربوط به خشکسالی هشدار داد و گفت: خشکسالی امروز یکی از مسائلی است که به منزله یک زلزله خاموش ۸ ریشتری کشور را در بر گرفته اما کسی روی آن فکر نمی کند.
وی در ادامه از واردات برنج دوبرابر نیاز کشور، افزایش ۱۰ برابری واردات دام زنده در سه سال و ۱۷ برابر شدن واردات گوشت قرمز در ۵ سال گذشته خبر داد و گفت: واردات محصولات غیر ضروری کشاورزی در سال ۸۴، ۲ میلیون و ۵۰۴ هزار تن بوده که در سال ۸۹ به ۶ میلیون و ۲۸۰ تن رسیده است. یعنی از سال ۸۴ تا ۸۹ واردات محصولات غیر ضروری کشاورزی ۳ برابر افزایش داشته است.
انتقادات رجایی از سوی ارسلان فتحی، رئیس کمیسیون اقتصادی هم تایید و تکمیل شد. او با انتقاد از رشد فزاینده واردات محصولات کشاورزی در سال جاری با وجود مشکلات کشاورزان، عنوان کرد: این موضوع نیازی به ذکر اعداد و ارقام ندارد و گذری در بازارهای هر شهر بیانگر سیل ورود محصولات کشاورزی خارجی است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به عنوان نمونه از واردات حدود ۲ میلیون تن محصولات نباتی با ارزش حدود ۱ میلیارد دلار در ۳ ماهه اول سال جاری خبر داد.
نمایندگان درباره علت مشکلات موجود در بخش کشاورزی علل مختلفی بیان کردند اما به گفته محمد کاظم دلخوش عضو کمیسیون اقتصاد "مشکلات موجود در صنعت گاوداری، مرغداری، باغداری یا تولید محصولات کشاورزی ناشی از عدم اختصاص سهم ۳۰ درصدی یارانه تولید به بخش کشاورزی است."
پاسخ وزرا
وزرای جهاد و بازرگانی اگرچه برای اکثر انتقادات مطرح شده پاسخی ارائه نکردند اما در عین حال کوشیدند انتقادات تند و تیز نمایندگان را به نوعی مهار کنند.
مثلا خلیلیان، وزیر جهاد کشاورزی گفت: در طول ۳ سال گذشته که با خشکسالی مواجه بودیم وضعیت روند تولیدات کشاورزی از ۹۳ میلیون تن در سال ۸۸، به ۱۰۷ میلیون تن در سال ۸۹ رسیده است و صادرات ما در سال ۸۸، ۳۳ درصد افزایش یافته و واردات از نظر وزنی در سال ۸۹، ۳۰ درصد کاهش داشته است.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: حدود ۵ میلیون تن واردات بخش کشاورزی در سال ۸۹ کاهش داشته، البته هنوز راضی نیستیم باید به جایی برسیم که واردات در حد ضروری انجام شود و به تولید داخلی ضربه نخورد.
مهدی غضنفری هم گزارش خود را به دو بخش تقسیم کرد. در بخش اول به ارائه توضیحاتی پیرامون اقدامات دولت در اجرای ماده ۱۶ قانون بهره وری در بخش کشاورزی و در بخش دوم به بررسی نتایج اجرای قانون بهره وری در بخش کشاورزی با توجه به آمار گمرک پرداخت.
وزیر بازرگانی با اشاره به محدودیت هایی که برای واردات محصولات کشاورزی در نظر گرفته شده است تصریح کرد: ۱۶۸ ردیف از محصولات کشاورزی ممنوعیت ثبت سفارش پیدا کرده است علاوه بر این ۵۴ ردیف از محصولات کشاورزی نیز برای واردات نیازمند اخذ مجوز از وزارت جهاد کشاورزی است.
وی با اشاره به نتایج اجرای مصوبات مجلس در مورد واردات محصولات کشاورزی به اعلام آماری پرداخته و گفت: سال ۸۷ واردات محصولات کشاورزی ۶ میلیارد دلار بوده است که با کاهش در سال ۸۹ به ۵ میلیارد دلار رسیده است. همچنین صادرات محصولات کشاورزی در سال ۸۸ ، ۱.۴ میلیارد بوده است که با افزایش در سال ۸۹ به ۳.۷ میلیارد دلار رسیده است.
وزیر بازرگانی در پاسخ به سئوال برخی نمایندگان مبنی بر اینکه در صورت ایجاد محدودیت های فوق چرا هنوز برخی محصولات غیر مجاز در بازارهای مشاهده می شود گفت: طبق قانون، بازرگانی که قبل از تصویب قانون ممنوعیت واردات برخی محصولات کشاورزی ثبت سفارش کرده باشد می تواند کالاهایش را به کشور وارد کند و گمرک حق ایجاد ممنوعیت از واردات محصولات این بازرگانان را ندارد.
راهکارها
تقریبا هریک از نمایندگان منتقد در پایان سخنان خود راهکاری هم برای اصلاح روند نامطلوب کنونی ارائه می کردند.
به عنوان نمونه، باهنر، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در بحث واردات باید مدبرانه برخورد شود و واردات و تولید با هم هماهنگ باشند که در اثر بی تدبیری تولید کننده ضربه نخورد.
ارسلان فتحی، رئیس کمیسیون اقتصادی هم گفت: دولت باید به تشکیل بانک آمار و اطلاعات مربوط به تولید، واردات، صادرات، قاچاق، اشتغال و ... به خصوص در کالاهای استراتژیک زمینه واردات را فراهم سازد.
فتحی پور اصلاح اساسی ساختارهای تولید در بخش کشاورزی، تسهیل فضای کسب و کار تجاری و گمرکی، ارائه بسته سیاستی مشخص برای جلوگیری از ورود کالا به کشور به صورت قاچاق، اعمال استانداردهای ملی و بین المللی برای واردات کالا و جلوگیری از واردات کالای کشاورزی از معابر مرزی غیر رسمی را از جمله راهکارهای رفع مشکلات بخش کشاورزی خواند
رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی هم در پایان انتقادات تندش از ارائه طرح دو فوریتی در هفته آینده برای اصلاح ساختار کشاورزی کشور خبر داد و گفت: امیدواریم با این طرح بتوانیم بخشی از مسائل و مشکلات بخش کشاورزی را حل کنیم.
مهدی غضنفری از پیشنهاد نمایندگان برای مدیریت واحد در واردات و تعیین تعرفهها استقبال کرد و حتی پیشنهاد داد آن را به وزارت صنعت و تجارت واگذار کنند.
جالب شد.جواب اقای رجائی را که ندادن؟بنده بخش خصوصی با 5 سال سابقه دوندگی هستم و برای کسب تجربه(به ذن خودم) پیمانکاری کشتارگاه شهرداری اون منطقه را یه هوئی گرفتم دست.با التماس هزینه کشتار را از 400 دام سبک شد 800 گاو از 1000 شد 3000 تومان.البته تصویب شد .با اجازتون یکساله هنوز قصاب ها میگن افزایش بیش از 10% خلاف قانون است. بنده با فیش اب برق وگاز و... بدون یارانه دارم ...شدم و هنوز نرخ تصویبی بازرگانی با 100 دستور اجراء نشده.......... بدادم برسید. به ياد دارم پس از تعويض دكتر نوروزي كه دليل اصليش واردات دام زنده و گسترش تب برفكي بود با تبليغات فراوان گروه تحقيق و تفحص مجلس تشريف آوردند سازمان دامپزشكي و ميدانيد رييس گروه تفحص معاون آقاي رجايي است . جلسه تند و تيزي در سالن جلسات سازمان بود و همه فكر مي كردند ....... مورد بازخواست قرا مي گيرد . ولي بعد از ظهرش ....... جلسه اي ......... داشتند و ........ واردكنندگان دام و گوشت اضافه شد. كه .......... و نفهميديم تحقيق و تفحص چطور شد. راستي اين دوره مجلس داره به آخر مي رسد دكتر لطفي عزيز با آن شامه تند و تيز يك گزارش در اين مورد تحقيق و تفحصهابنويس شايد فرجي حاصل شود. 
