دامپزشکان، مدافعان سلامت جامانده از طرح واکسیناسیون کرونا - دکتر کامران شماعی

ناگفته‌های یک دامپزشک، از شکرخند تا زهرخند

دامپزشکان، مدافعان سلامت جامانده از طرح واکسیناسیون کرونا

دکتر کامران شماعی

(عنوان این متن اقتباسی است از مجموعه نوشته‌های صنفی همکار ارجمند دکتر میرجلال سیدرسولی، با عنوان تلخندهای یک دامپزشک)

وقتی به حقیقت لقب سرباز گمنام جبهه سلامت را بر تو می‌گذارند، بایستی حس رضایت را در وجودت حس کنی، شکرخندی لذت‌بخش از حرکت بر مدار عشق در مسیر خدمت با گام‌های استوار، در خط مقدم مبارزه برای سلامتی غذا و پاسداری از امنیت غذایی جامعه و البته، گمنام که باشی، اگرچه قدر بیشتر یابی، ولی شاید فراموش شوی، تا بدانجا که در پی همه تلاش‌هایت بی‌خوابی‌های شبانه و خستگی‌های مفرط روزانه‌ات، رفتن‌ها و آمدن‌ها و به جان خریدن خطرات، زهرخندی، ذهن و روحت را مخدوش می‌سازد، وقتی که احساس می‌کنی جامانده‌ای، نادیده گرفته شده‌ای و گویا بر خلاف تصورت، حرکتت در مسیر سلامت و مبارزه و صیانت از بهداشت جامعه، به فراموشی و رها شدگی مبتلا شده است.

و اما

- چرا دامپزشکان سربازان و مدافعان سلامت هستند؟

امنیت و ایمنی غذایی یکی از چالش برانگیزترین مسایل در هر کشور، خواه توسعه یافته و یا در حال توسعه است، که با نگاه آماری، جایگاه بلند دامپروری در این مهم اثبات‌شدنی است، و نقش تحصیل‌کردگان این بخش در تندرستی و گسترش دایره امن غذایی جامعه انکارناپذیر است.

بر اساس خبر مندرج در پایگاه خبری مشرق نیوز در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۹۳ به نقل از معاون پشتیبانی و امور اداری موسسه آموزش غیرانتفاعی سراج، هزینه دوره کارشناسی هر دانشجو نزدیک به یک‌صد میلیون تومان بوده و این خود جایگاه ویژه علم و دانش‌افزایی را در جامعه و اهمیت دانش‌آموختگان را بازگو می‌کند.

در خصوص جایگاه ویژه دامپزشکی در اقتصاد در حال توسعه کشور اگر به آمار بنگریم، شاید نقش اساسی دامپروری در توسعه پایدار و به تبع آن نقش دامپزشکان و فعالان این حوزه، بی‌شک بیشتر به چشم آمده و فعالیت وقفه‌ناپذیر ایشان بیش از همیشه نمود خواهد یافت.

نمونه‌های این ادعا در مقالات و مصاحبه‌های زیرنمود یافته‌اند:

- پایگاه اطلاع‌رسانی دولت 14 مهر 97 وزیر جهاد کشاورزی: اهمیت نقش دامپزشکی در اقتصاد ملی، پایداری تولید و سلامت جامعه،

- مجله توسعه و بهره‌وری سال اول - شماره 2 سال 1385 - پاييز اثر جهاني شدن اقتصاد بر توسعة بخش كشاورزي مورد محصولات دامی،

- نقش دامپروری و دامپزشکی بر اقتصاد روستا یادداشتی از جناب آقای دکتر محمد قلی نادعلیان

- نقش کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان بر اقتصاد جامعه؛ نگاهی بر اهمیت دامپزشکی - دکتر رضا شیبانی – حکیم مهر آبان 1394

سوای از مطالب ذکر شده در خصوص ارتباط و تاثیر دامپزشکی بر سلامت پایدار جامعه در طی سالیان اخیر جایگاه بلامنازع و خطیر دامپزشکان در همه بخش‌های دامپزشکی را شاهد بوده‌ایم .

کنترل بیماری‌هایی مزمن مانند بروسلوز، سل و مبارزه موفق با بحران‌هایی چون شیوع تب کنگو-کریمه، آنفلوانزای فوق‌حاد طیور و بسیاری بیماری‌های دیگر، جز با فعالیت و نظارت دامپزشکان در بخش‌های متعدد خصوصی و دولتی فعال در حوزه بهداشت و درمان دام، ناظرین بخش‌های گسترده فرآورده‌های خام دامی مانند کشتارگاه‌ها و مراکز بسته‌بندی گوشت سفید و قرمز، تکنیسین‌ها و واکسیناتورها و... ممکن نبوده است، تا جایی که در طول شیوع کووید-19 و با وجود مخاطرات عدیده مانند لزوم حضور در اجتماعات (کشتارگاه‌ها و بخش درمان)، آلودگی‌های شدید محیطی و مخاطرات ناشی از تماس با لوازم پرخطر، هیچ‌یک از دامپزشکان بخش خصوصی و دولتی لحظه‌ای فعالیت خود را تعطیل ننموده‌اند.

بنابر گزارش خبرگزاری خانه ملت در اردیبهشت ماه 1399 و تقریبا اوایل شیوع کرونا در کشور به نقل از ابراهیمی سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس با کاهش مصرف لبنیات کرونا تاثیر منفی خود را بر اقتصاد کشور نمایان کرده است.

از سوی دیگر فائو در آخرین گزارش خود در اواسط 2020 هشدار داد که تأثیر بیماری کووید-۱۹ بر امنیت غذایی و سیستم‌های غذایی و کشاورزی، می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر تمامی افراد دخیل در سراسر زنجیره تأمین غذا داشته باشد .بر طبق این گزارش، در شرایطی که مواد غذایی کافی برای تغذیه تمامی افراد وجود دارد و دلیلی جهت احتکار مواد غذایی وجود ندارد، شیوع بیماری کووید-۱۹ به‌صورت بالقوه می‌تواند زنجیره‌های حیاتی تأمین مواد غذایی را هم ما بین کشورها و هم درون کشورها – بین مناطق روستایی و شهری– به شکل‌شدیدی مختل کند.

طبق این گزارش، اعمال محدودیت بر واردات و صادارت می‌تواند چالش‌هایی را برای حمل‌ونقل مواد غذایی و دسترسی به واحدهای فرآوری مواد غذایی و همچنین بازارهای مواد غذایی ایجاد کند. در این شرایط، هم تولیدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان تأثیرات این اختلال را تجربه خواهند کرد و نهایتا این مسئله می‌تواند به کاهش درآمد کشاورزان، ناپایداری قیمت‌های مواد غذایی و کمبود موقتی مواد غذایی بیانجامد.

اگر تنها به این گزارش فائو توجه کنیم، نقش کلیدی و اساسی دامپزشکان در گستردن سایه‌ای امن بر اقتصاد کشور، با حفاظت و پاسداری از سرمایه کشور از طریق کاهش بیماری‌های دامی و کنترل بهداشتی، ورود و خروج محصولات خام دامی به زنجیره مصرف، بیش از پیش در دوران بحران ناشی از کووید-19 مشخص می‌گردد.

به نکات فوق می توان ضررهای ناشی از شیوع کووید-19 و تاخیر برخی پروتکل‌های اجرایی در صنعت دامپروری کشور مانند کوچ عشایر و ازدحام ایشان در بخش‌هایی از کشور که وسعت نیاز به خدمات‌رسانی را افزایش می‌دهد اضافه نمود که این امر ملزم به تردد دامپزشکان در مسیرهای روستایی-عشایری و شهری و بالطبع مخاطرات ناشی از آن خواهد بود.

سخنان فوق، تنها اشاره‌ای کوتاه به مختصری از بسیاری شرط بلاغ، در حوزه لزوم تامین سلامت جامعه دامپزشکی کشور است، توجه نماییم که، اگر در این بحران کووید، دامپزشکان از امنیت سلامتی خود اطمینان حاصل کنند، توانی مضاعف در پاسداری از سرمایه کشور خواهند داشت و همچنان که همگی می‌دانیم، هر فرد می‌تواند عامل درگیری بخش بزرگی از جامعه اطراف خود باشد و در این میان نادیده گرفته شدن دامپزشکان در سند ملی واکسیناسیون کشور غمی مضاعف و به واسطه وظایف ذاتی دامپزشکان در قبال خانواده خود می‌تواند منجر به سرگشتگی و حیرانی گردد.

دامپزشکان سال‌هاست که مدافعان سلامتند و البته مدافعان گمنام، پاسداران بی نام و نشان ایمنی و امنیت غذایی جامعه و البته جویندگان گنج عزت.

منتظریم تا  پاسخ بشنویم که چرا دامپزشکان سربازان و مدافعان سلامت جامانده‌اند؟

از آن زهرخند کاش دوباره شکرخندی بسازند برای آنانکه هر چند بی‌مهری دیده‌اند ولی از خدمت خود مایوس نگشته‌اند، که در قاموس ما

طریقت به جز خدمت خلق نیست

به تسبیح و سجاده و دلق نیست

دکتر کامران شماعی

25/02/1400