حمایت از تولید داخلی
یا سلب حق انتخاب مصرفکننده
دکتر حمیدرضا توکلی
دبیر انجمن واردکنندگان
دارو، افزودنی و مواد بیولوژیک دام
پس از فرمایشات مقام معظم رهبری، به بهانه حمایت از تولید
داخل، زمزمه هایی در خصوص جلوگیری از واردات کالاهای دارای مشابه تولید داخل شنیده میشود که ضد غرض و در حقیقت در مسیر عکس
توسعه و ارتقاء تولیدات داخلی است. در بیان مقام معظم رهبری، رفع موانع کسب و کار با هدف ارتقاء کیفیت محصولات داخلی، مورد تاکید
قرار گرفته است، کما این که در بیانات خود به صراحت فرمودند که نباید از این مطلب
این گونه برداشت شود که هر وارداتی بد است و باید جلویش گرفته شود، بلکه آن چیزی
که برای تولید در کشور مورد نیاز است باید وارد گردد. این بخش از سخنان مقام معظم
رهبری به عمد، یا به سهو، نادیده گرفته شده است.
اخیراً، دبیر محترم سندیکای تولیدکنندگان نیز در مصاحبه ای
از لزوم جلوگیری از واردات کالاهای مشابه تولیدات داخلی سخن به میان آورده اند که
لازم می بینم، به عنوان دبیر انجمن واردات کنندگان دارو، واکسن و افزودنی های خوراک
دام، طیور و آبزیان، با احترام به سندیکای تولیدکنندگان و تمامی تولیدکنندگان
محترم ایرانی، مطالبی را در نقد گفته های ایشان و همه دست اندرکاران و مدیران و
متولیان صنعت دام و طیور به عرض برسانم:
1- بزرگترین ایراد به این شیوه تفکر سلب حق انتخاب مصرف
کنندگان است، زیرا بدون تردید هیچ یک از دامداران و مرغداران حاضر نیستند برای
محصولات وارداتی که مشابه داخلی آن با همان کیفیت و قیمت پائین تر عرضه می شود،
پول اضافی بپردازند. بیائید به خردمندی انسان ها و فعالان اقتصادی خودمان باور
داشته باشیم. خرد جمعی در میان مدت تصمیم درست را خواهد گرفت. مطمئن باشید اگر
تولیدات داخلی با کیفیت خوب و قیمت مناسب عرضه گردد، بساط واردات کالاهای مشابه،
به طور طبیعی و بدون نیاز به هر گونه بگیر ببندی، برچیده خواهد شد.
2- اگر خدای
ناکرده تولیدات داخلی نتوانند نیازهای کیفی مصرف کنندگان را برآورده سازند، بدون
تردید کالای خارجی دارای کیفیت برتر از طریق قاچاق راه خود را به بازار ما پیدا
خواهد کرد. دیگر نه نظارتی در میان خواهد بود و نه تشخیص سره از ناسره ای. در چنین
شرایطی هم تولیدکننده داخلی و هم واردکنندگان قانونی خسرالدنیا والآخره خواهند بود!
3- تجربیات تلخ در
همه زمینه ها و رشته ها به ما نشان داده است که به غیر از رشد قاچاق و فعالیت های
اقتصادی غیر قانونی، جلوگیری از واردات کالا باعث ایجاد انحصار، کاهش کیفیت
محصولات و کاهش بهره وری خواهد شد. نمونه جلوگیری از واردات خودرو را، که امروزه
همه از آن صحبت می کنند، تکرار نمی کنم. فقط این پرسش را مطرح می کنم که چند درصد
از تولیدکنندگان محترم وطنی از خودروهای ساخت ایران استفاده میکنند و چه درصدی
ترجیح میدهند همچنان خودروهای وارداتی قدیمی خود را برانند؟ آیا برای قیمتهای
سرسام آور خودروهای وطنی هیچ توجیهی هست؟ چرا باید من مصرفکننده باور کنم سرنوشت
دارو و واکسن های دامی، در صورت جلوگیری از واردات کالاهای مشابه، متفاوت از
سرنوشت خودرو خواهد بود؟
4- متاسفانه در
سال های اخیر ادعای تولید بسیاری از کالاها در داخل شد، و بر واردات مشابه آنان
تعرفه های سنگین گمرکی وضع گردید، ولی بعداً روشن شد که تولید آنها یا در حد شعار
بوده است، یا تولید در حد نیاز نبوده است، و یا علیرغم تعرفههای بالا، قادر به
رقابت با کالای وارداتی نبوده اند (مانند کولین کلراید و ویتامین های B1 ،B3 و ...). جالب
تر این که تعرفه های بالای گمرکی همچنان پابرجا مانده اند، و هزینه آن را مصرف کنندگان
پرداخت می کنند.
5- و باز شاهد
بوده ایم که با رویای صرفه جویی مختصری در ارز، بسیار بیش از آن مختصر از ذخیره
ارزی اندک مملکت به هدر رفته است. تنها کافی است، در همین صنعت دام و طیور ما،
خدای ناکرده، 1 درصد تلفات بیشتر شود، و یا 0.2 به ضریب تبدیل اضافه شود. (بلایی
که به نظر می رسد هم اکنون با اصرار بر استفاده از نژاد مرغ آرین در حال روی دادن
است). خداوند مملکت ما را از خشک سالی و دروغ به دور دارد.
6- در سال های
اخیر متاسفانه شاهد آن بودهایم که در جایی از دخالت های بیجای دولت در امور
اقتصادی فریاد سر داده ایم، و زمانی دیگر از عدم دخالت دولت شکوه ها داشته ایم. بیائید
تکلیف این دولت بیچاره را در این مورد روشن کنیم. هرچند که دولت های ما هم نه به
حرف تولیدکنندگان و نه به حرف واردکنندگان چندان توجهی نداشته اند.
7- یکی از نکات
قابل توجه این است که درک درستی نیز ار مفهوم «تولید» در میان مسئولین وجود ندارد:
«تولید» هم شامل تولید کالا می شود و هم تولید خدمات. تولید کالایی بدون تولید
خدمات غیر ممکن خواهد بود، و تولید خدمات نیز بدون تولید کالایی معنا و مفهومی
ندارد. در همه اقتصادهای جهانی، و از جمله ایران، تولید خدمات (نسبت به تولید
کالا) نقش برجسته تری در تولید ناخالص داخلی دارد. شرکت های واردکننده خدماتی را
به جامعه عرضه می کنند که بدون آن تولید کالایی میسر نخواهد بود. تفکیک این دو نوع
تولید می تواند زیان های جبران ناپذیری برای کشور داشته باشد.
8- بنا به
اظهارات دبیر محترم سندیکای تولیدکنندگان، حدود 90 درصد داروهای مورد نیاز در داخل کشور تولید و
تنها 10 درصد آن از خارج کشور وارد می شود. بدیهی است با این حجم تولیدات داخلی با
کیفیت خوب، واردات اندک دارو، واکسن و افزودنی خوراک نمی تواند تهدیدی برای تولید
داخلی باشد.
در ایران سالانه 000/400/2 تن گوشت مرغ، 000/000/1 تن تخم مرغ،
000/000/9 تن شیر، و 000/950 تن گوشت قرمز تولید می شود، که در صورت رفع تحریم های
ظالمانه، بی تردید این میزان تولید افزایش پیدا خواهد و زمینه صادرات به کشورهای
همجوار نیز فراهم خواهد شد. نمی توان این امکانات بزرگ را متاثر از منافع کوتاه
مدت واردکنندگان و یا تولیدکنندگان کالاها کرد، و تنها با سیاست های علمی و
مدبرانه میتوان از این سرمایه ملی محافظت کرد.
واردات و مراوده
بازرگانی با جهان خارج همواره با رشد تکنولوژی و آشنایی با دانش فنی روز جهانی
همرا بوده، و موجب شده است که ضریب تبدیل
در مرخ های گوشتی از 2.5 به 1.7 کاهش پیدا کند. درصد تلفات کاهش چشمگیر داشته و
تولید مواد پروتئینی بسیار ارزانتر شده است، و واردات حتی عاملی مهم در تولید
کالاهای مشابه در داخل بوده است. در حقیقت تامین کنندگان داروها، واکسن ها و
افزودنی ها علاوه بر تولید محصولات مختلف دامی، در تامین بهداشت مواد غذایی (Food hygiene) و امنیت غذایی (Food security) نقش کلیدی داشته و موجب ارتقاء سطح بهداشت تولید
نیز شده اند.
با توجه به مطالب مطرح شده، از مسئولین محترم و سیاستگذاران
و تصمیم گیران در صنعت دام و طیور و آبزیان کشور انتظار می رود با وسعت نظر و در
نظر گرفتن تمامی جوانب فوق و همچنین اخذ نظرات مشورتی و تخصصی از تشکل های مرتبط،
و در راستای رفع موانع و بهبود فضای کسب و کار و بهره مندی از تکنولوژی های نوین
کشورهای پیشرفته و افزایش سطح تولید محصولات با منشاء دامی، برنامه ریزی و اقدام
کنند. از آنان می خواهیم که به جای ایجاد موانع در فعالیت های تامین کنندگان
کالاهای اساسی، تولیدکنندگان دام، طیور، آبزیان، کشاورزان و ... را مورد حمایت و
پشتیبانی قرار دهند.
بدیهی است تامین کنندگان کالاهای اساسی دامپزشکی (دارو،
واکسن، افزودنی، مواد اولیه و ...) نیز در راستای رسالت خود در کنار سایر تشکل های
گرانقدر، به عنوان بازوی علمی و فنی و مشورتی در خدمت صنعت دام و طیور و مسئولان
کشور بوده و تمام تلاش خود را برای حفظ و ارتقاء جایگاه آن انجام خواهد داد.
همه ما بر روی یک کشتی حرکت می کنیم. اگر خدای ناکرده کشتی
غرق شود، همه ما با هم به زیر آب خواهیم رفت. چنین مباد.