حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: چند روز پیش بود که رئيس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور از زحمات و تلاش‌های «دکتر عباسعلی مطلبی» به‌عنوان عضو کمیسیون تخصصی علوم دامپزشکی هیات ممیزه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اهدای لوح تقدیر، قدردانی کرد. این مساله بهانه‌ای شد تا به سراغ رئيس اسبق سازمان دامپزشکی کشور برویم و دقایقی را با او به گفت‌وگو بنشینیم.
«دکتر عباسعلی مطلبی» در گفت‌وگو با حکیم مهر معتقد است که با گذشت ۴۲ سال از انقلاب، هنوز توجه لازم به نقش دامپزشکان نشده و نقش و رسالت واقعی دامپزشکی و دامپزشکان در امنیت غذایی و در تولید پروتئین حیوانی مورد نیاز جامعه و سلامت جامعه آن طوری که باید و شاید، دیده نشده است.
وی درخصوص طرح اخیر مجلس موسوم به «تقویت امنیت غذایی کشور» تصریح می‌کند: «به نظر من در این طرح که با هوشیاری عزیزان نماینده برای بررسی بیشتر برگشت خورد، به موضوع دامپزشکی، ساختار دامپزشکی، مسئولیت و ماموریت‌های دامپزشکی برای حمایت از تولید، توجه ضعیفی شده بود. حالا باید مراقب باشیم که طرح در برگشت، اصلاح شود.»
حکیم مهر: آقای دکتر، جایگاه و وظایف موسسه تحقیقات شیلات کشور کجاست؟
موسسه تحقیقات شیلات کشور یکی از موسسات با سابقه و قدیمی حوزه کشاورزی، شیلات و آبزیان است که قدمت آن به بالای یک‌صد سال می‌رسد. در واقع این موسسه یکی از با سابقه‌ترین تشکیلات پژوهشی در کشور است که با شکل‌گیری شیلات در شمال و جنوب، ایجاد و ۲ سال پیش صدمین سال تاسیس آن جشن گرفته شد. برابر قانون، مسئولیت و ماموریت این موسسه حفاظت از ذخایر آبزیان در آب‌های سرزمینی شمال و جنوب، ارائه روش‌های نوین در آبزی‌پروری، تحقیقات کاربردی در زمینه‌های بهداشت، تغذیه، ژنتیک و اصلاح نژاد و روش‌های نوین پرورش و ارائه تکنولوژی و تکنیک‌های صید است. مهم‌تر از همه اینها، ارزیابی ذخایر آبزیان و منابع آبی و تعیین منابع موجود و ارائه دستورالعمل‌های لازم یا میزان مجاز صید و برداشت از منابع آبی است.
بخش دیگری از فعالیت‌های موسسه در حوزه‌های بیوتکنولوژی و زیست فناوری و تحقیق در زمینه‌های مربوط به فراوری سلامت محصول است. تدوین استانداردهای شیلاتی در ابعاد مختلف حوزه شیلات با نگاه بر توسعه پایدار شیلاتی و ماموریت‌های از این جنس از رسالت‌های این موسسه است. تکنیک‌های پرورش انواع آبزیان و ماهیان خاویاری دریای خزر در شرایط نزدیک به انقراض این گونه‌ها در آب مشترک بین ۵ کشور، از جمله مواردی است که از سوی موسسه به بخش خصوصی منتقل شده و الان بالغ‌بر ۲۰۰ مزرعه پرورش خاویاری در کشور به راه افتاده است که از این تکنیک‌ها استفاده میکنند.
روش‌ها و تکنیک‌های نوینی که موسسه در زمینه پرورش میگو ارائه کرد باعث شده که امروز شاهد تولید بسیار بالای ۴۰ تا ۵۰ هزار تنی این محصول در کشور باشیم. راه‌اندازی مرکز SPF میگو، کشور را از واردات مولد بی‌نیاز کرد و یک اقدام کم‌نظیر در منطقه خاورمیانه بود. گونه‌های پرورشی در خانواده ماهیان گرمابی، انواع کف ماهیان هندی و بومی‌سازی و معرفی آنها به صنعت از دیگر اقدامات بود. تحقیقات گسترده‌ای در زمینه تیلاپیا و روش‌های نوین درخصوص تک جنس کردن این گونه مصرفی انجام و نتایج و دستاوردهای تحقیقاتی آن در اختیار سازمان حفاظت از محیط زیست و شیلات ایران قرار گرفت.
در بحث ماهیان سردابی راه‌اندازی مرکز SPF ماهی قزل‌آلا در منطقه تنکابن شمال کشور و ارزیابی و شناساسی ذخایر برخی گونه‌های آبزیان که تا الان شناسایی نشده بودند، مثل فانوس ماهیان که یک ذخیره عظیم است، صورت گرفت. یکی از رویکردهای جالب دیگر تعریف یک فاز جدید در حوزه شیلات و آبزیان به‌معنای گیاهان و جلبک‌های دریایی، اسفنج‌ها، مرجان‌ها و... و همچنین تحقیقات گسترده روی صدف‌های دریایی و کاربرد آنها در سنتز این گونه‌ها بود.
حکیم مهر: فکر می‌کنید علت اصلی اینکه مورد تقدیر قرار گرفتید، چه بود؟
ساختار موسسه تحقیقات و آموزش کشاورزی به گونه‌ای است که بالغ بر ۱۸ موسسه تحقیقاتی در ذیل آن به عنوان موسسات پژوهشی قرار گرفته و یک‌سری از موسسات پژوهشی نیز در بیرون از سازمان هستند که در حوزه کشاورزی مطرح‌اند. وزارت علوم برای بررسی وضعیت اعضای هیات علمی و ترفیع آنان در یک نگاه و همچنین جذب اعضای هیات علمی در این سازمان‌ها، در بخش کشاورزی یک هیات ممیزه‌ای را منصوب کرده که بخشی از این هیات ممیزه، افرادی هستند که توسط خود اعضای هیات علمی موسسات مثل رازی، تحقیقات علوم شیلاتی و... انتخاب شده‌اند. اینها بالای ۱۵۰ نفر عضو هیات علمی به صورت انتخابی دارند که یک نفر آنها نماینده در هیات ممیزه است.
بنده بالای ۷ دوره دو ساله است که نماینده هیات ممیزی منصوب وزارت علوم در هیات مدیره سازمان تحقیقات آموزش کشاورزی برای حوزه دام، طیور، آبزیان و دامپزشکی هستم.
در حوزه شیلات و در کمیسیون تخصصی دامپزشکی که پرونده‌ها بررسی می‌شود، بنده افتخار داشتم با رای قاطع اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی به عنوان عضو هیات ممیزه مرکزی منصوب وزارت علوم در سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی انجام وظیفه کنم.
حکیم مهر: وظایف اعضای هیات ممیزه چیست؟
یکی از مسئولیت‌های من کمک به تدوین، تنظیم و درنهایت دفاع از دستاوردهای علمی پژوهشی اعضای هیات علمی فعال و مستقر در موسسه تحقیقات علوم شیلات کشور است. بالاخره برخی جذب می‌شوند، برخی استادیار می‌شوند و برخی مراحل مختلف را از دانشیار به استاد طی میکنند. ۲۵ فرهیخته و استاد بزرگوار از دانشگاه‌های مختلف و از موسسات مختلف حضور دارند و بنده حقیر هم به‌عنوان کمترین در جمع آنها تلمذ و در تدوین و ممیزی پرونده‌های علمی افراد مطرح همکاری می‌کنم. همیشه از این خوشحال می‌شوم که همه دوستان مراتب علمی را از استادیاری به دانشیاری و از دانشیاری به استادی طی کنند.
از دکتر بهمنی رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی تشکر می‌کنم که جلسه‌ای را در بحث ارزیابی وضعیت پرونده‌های اعضای هیات علمی موسسه برای مشورت و بررسی تشکیل داده و دوستان نسبت به بنده عنایت داشتند و به جهت قدرشناسی از زحمات، تقدیر کردند.
بنده از سال ۵۹ در کسوت خدمت هستم و تا الان بالغ بر ۴۰ سال است که تکلیف اخلاقی، قانونی و شرعی خودم دانستم که تا امکان دارد، از جایگاه دامپزشکی دفاع کنم. ما باید بتوانیم کمک کنیم که فرهیختگان و نخبگان کشور در حوزه‌های مختلف اعم از موسسه رازی، موسسه تحقیقات علوم دامی، تحقیقات شیلات و... ورود کنند. اگر ما محققین علاقه‌مند، باسواد و دلسوز داشته باشیم، آنها ناشناخته‌ها را شناسایی خواهند کرد و راهکارهای جدید را پیش روی متولیان اجرایی قرار خواهند داد و فناوری‌های جدید را وارد حوزه خواهند کرد. اما طبیعی است که متولیان امور اجرایی باید به موضوع به کارگیری تکنولوژی‌های مدرن توجه داشته باشند، چرا که در سیاست‌های کلی نظام و ابلاغیه مقام معظم رهبری در راهبردهای کشور و همچنین بحث‌هایی که در روزهای اخیر در خصوص انتخابات ریاست جمهوری مطرح بود، مقوله دانش‌محوری یا اقتصاد دانش‌بنیان مطرح است و اینها روزنه‌های امید هستند.
یکی دیگر از جایگاه‌های بنده گروه دامپزشکی فرهنگستان علوم است. در آنجا نیز یکی از رویکردهای ما همین ماموریت است که بتوانیم با شناسایی ظرفیت‌ها و راهبری و کمک به نهادهای مرتبط اجرایی و دانشگاهی، یک تحول عظیم و قابل قبول را به معنای دامپزشکی نوین توسعه دهیم و تببین کنیم که پاسخگوی نیازهای امروزه دامپزشکی ما باشد.
حکیم مهر: نقش دامپزشکان در حوزه آبزیان و افزایش میزان تولید در این بخش چقدر است؟
سوال خوبی پرسیدید؛ جامعه ما علی‌رغم اینکه ۴۲ سال از انقلاب گذشته، توجه خوبی به این حوزه نکرده و می‌توان گفت نقش و رسالت واقعی دامپزشکی و دامپزشکان در امنیت غذایی و در تولید پروتئین حیوانی مورد نیاز جامعه و سلامت جامعه آن طوری که باید و شاید، دیده نشده است.
بنده تلاش‌های زیادی را در دوران مسئولیت خودم کردم و دوستان دیگر بعد از بنده نیز ادامه دادند. از گذشته دامپزشکی را مسئول تامین سلامت دام، طیور و آبزیان و سلامت فراورده‌های مربوط به آنها میدانند و میگویند کمک به تامین سلامت و بهداشت جامعه از طریق کنترل بهداشتی مواد غذایی و پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان. ما باید در این عرصه سرمایه‌های خیلی سنگینی را به کار گیریم و در تولید پروتئین کشور سرمایه‌گذاری کنیم. تنها ارگان، تنها نهاد و افراد و شخصیت‌هایی که می‌توانند در کاهش ضایعات بروز بیماری‌ها، اپیدمی‌ها و از بین رفتن سرمایه‌های عظیم مردمی موثر باشند، دامپزشکان هستند. اگر به دنیا نگاه کنید، سازمان تجارت جهانی، سازمان بهداشت جهانی و سازمان خواروبار کشاورزی میگویند مرجع ذی‌صلاح کنترل‌های بهداشتی و سلامت غذا، دامپزشکی کشورها هستند. در علوم پایه نیز همین وضعیت است و وقتی سازمان بهداشت جهانی یک دپارتمان تحت عنوان VPH می‌گذارد، به معنای یکی از نقش‌های بارز در بهداشت عمومی و سلامت جامعه است.
دامپزشکی تنها در تولید نقش ندارد. گفته می‌شود که بالغ بر ۱۸۰۰ عامل بیماری واگیر در جامعه انسانی است که بالغ بر ۸۶۰ عامل از دام به انسان است. پس توجه به دامپزشکی خیلی مهم است. همین بیماری خانمان‌سوز و منحوس کرونا را وقتی مطالعه می‌کنید، عامل بیماری از حیوان جدا و به انسان منتقل شده است.
در صنعت بسیار ظریف و جالب شیلات و آبزی‌پروری مقوله بهداشت، بیماری و سلامت از مباحث بسیار جدی است. در دامپروری و صنعت دام، وقتی یک دام مریض شود، قرنطینه و مراقبت می‌شود. اما در آبزی‌پروری گله عظیمی از آبزیان در استخر قرار می‌گیرند و به نوعی باید بتوان بهداشت این جمعیت کثیر و عظیم را مدیریت کرد.
در تنظیم سند امنیت غذایی کشور این مساله پیش‌بینی شده که به خاطر محدودیت‌های آب و خاک و وابستگی‌هایی که در حوزه دام و طیور داریم، بتوانیم به حوزه شیلات توجه بیشتری کنیم و آن ۱۰ درصد از سهم تامین پروتئین حیوانی در سبد خانوار را که قبلا به مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز ارجاع می‌دادیم، به آبزیان برگردانیم.
حکیم مهر: الان سهم تولید آبزیان چقدر است؟
در حال حاضر تولید آبزیان با صید از دریا و آبزی‌پروری یک‌ونیم میلیون تن است که پیش‌بینی می‌شود تا حدود ۳ میلیون تن افزایش پیدا کند. به طور خلاصه دامپزشکی نقش بارز و محوری در همه بخش‌ها از جمله آبزیان دارد. بنده نیز در مسئولیت‌هایی که داشتم این مساله را عملا درک و لمس کردم و دیدم جایگاهی است که قابل انکار نیست.
بنده اعتقاد دارم که دامپزشکی باید خیلی فراتر و قوی‌تر از این ساختارسازی کرده و به این موضوع توجه کند. ما میلیاردها تومان سرمایه‌گذاری کردیم و امسال توانستیم ۱۰ درصد میزان تولید آبزیان در کشور را بالا ببریم. اگر با همین مراقبت‌ها بتوانیم ۱۰ درصد از ضایعات و تلفات را هم کم کنیم، به نقش کلیدی دامپزشکی توجه کرده‌ایم.
حکیم مهر: نظر شما در خصوص طرح جدید تامین امنیت غذایی در مجلس چیست؟
به نظر من در این طرح که با هوشیاری عزیزان نماینده برای بررسی بیشتر برگشت خورد، به موضوع دامپزشکی، ساختار دامپزشکی، مسئولیت و مامویت‌های دامپزشکی برای حمایت از تولید، توجه ضعیفی شده بود. حالا باید مراقب باشیم که طرح در برگشت، اصلاح شود. تولید دام، طیور، آبزیان و کشاورزی در کشور یک مسئولیت حاکمیتی بالا دارد که مسئولیت دامپزشکی است. یک بخش از آن حاکمیتی است و بخش دیگر مسئولیت اجتماعی. لذا می‌طلبد به این موضوعات توجه شود که مردم با اطمینان امنیت غذایی داشته باشند.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
ارزوی طول عمر و موفقیت بیشتر برای بزرگ مرد دامپزشکی کشور 
دکتر مطلبی مردی که خود و خانواده‌اش را وقف این حرفه کرد و همچنان در پس سالها از کنار رفتن از مسئولیت این حرفه همچنان کوچک و بزرگ وی را تکریم میکنند ، این بزرگترین سعادتی است که می‌توانست نصیب ایشان شود و ایشان و دکتر سید محسن دستور تنها مصادیق بارز شعر زیر در حرفه دامپزشکی هستند 
آقای دکتر مطلبی عزیز، ما پرسنل سازمان دامپزشکی کشور، بهترین خاطرات را از دوران ریاست شما داریم. گواه هستید که در آن دوران هرگز وارد اتاق ریاست نشده و مطلقا منفعت شخصی غیر از فیش رسمی حقوقی ام نداشته ام. بنابراین، اظهار نظرم از روی ریا نبوده و براساس خدمات شایسته ی جنابعالی به جامعه ی دامپزشکی کشور است. بسمه تعالی با سلام و احترام | نوشته شما چه ربطی به این مطلب داشت شبیه آدمهایی که گوشه کاغذ سیگار یه چیزی مینویسن یادشون نره حکیم گویا یه چیزیت میشه،چرا حرفای معمولی رو هم سانسور میکنی اگر از یه مدیر بخوای برگرده ،مشکلی داره 
با سلام و احترام | بعله مدیران جوان و انقلابی دوران آقای روحانی را دیدیم که چه دسته گل‌هایی به سر ملت و کارکنان زدند حالا ایشالا منتظریم مدیران جوان و انقلابی بعدی را هم نظاره گر باشیم | کاملا درسته الان جای مدیران جوان دوره روحانی داره درد میکنه گویا همونا رنگ عوض کردن.اماده این هستند که دوباره پدر دامپزشکی رو دربیارن | دوست و همکار گرامی جوان منظور نیروهای باتجربه ولیکن علمی و مدیر و دلسوز و البته انقلابی که متاسفانه توسط تیم های چرخشی مدیریت که قبلا بنام حلقه .... بودند با پاپوش و پرونده سازی کنار گذشته میشدند هستش.مدیرانی که حداقل چندین برابر این دوستان دست چندمی مدیریت سالهای اخیر و در دولت روحانی و آن مدیران پوسیده و مغرور قبل آنها تفاوت بسیاری دارند.بجای توهین کمی التماس تفکر | بله همونها که با یک گروه چیرلیدر جذاب هم بخوای نظرشون رو به طرح امنیت غذایی کذایی که تتمه وظایف قانونی دامپزشکی رو نشانه گرفته بخوای جلب کنی تو گویی انگار یک بشکه کافور سرکشیده آند ...... فقط نگاه میکنند و یارای هیچ عکس العملی را ندارند گاهی اوقات ننوشتن برخی مسایل حمل بر نفهمی اطرافیان و همکاران میگردد با سلام وادب واحترام .درود بر جناب اقای دکتر مطلبی عزیز ،ارزوی موفقیت وسلامتی دارم . افتخار داشتم در دوران ریاست دکترمطلبی عزیز در سازمان دامپزشکی کشور به عنوان همکار و در دوران دانشجویی مقطع دکتری بعنوان دانشجو در محضر این مرد بزرگ باشم، از خصوصیات بارز دکتر، اخلاق حرفه ای، مهریانی و مدیریت عالی در تمامی سطوح سازمانی بود. با سلام و درود بر استاد دکتر مطلبی عزیز افتخار دامپزشکی به داد سازمان دامپزشکی و کارکنان ان برسید اقای دکتر بزرگوار سال به سال قربون پارسال سازمان دامپزشکی علی الخصوص ادارات کل استان ها دچار روزمرگی وبله قربان گوی دیگر ادارت وحتی کارفرما ها وتولیدکنندگان شده اند دستورالعمل ها باری به هر حال صادر میشن وهیچ تعهدی در انجامش نیست اگر فرد با وجدان ومتعهدی هم پایبند قوانین باشه طرد میشه در کل به جای بیشتر دیده شدن ومحکم واستوار بودن حالت سستی وبی برنامگی تو سازمان وکارکناش وجود داره ابهت قبل دیگه نیست ده سال پیش که جذب اداره شدم همه همکارانم که تحصیلات دیپلم و پایین تر داشتند خیلی تعریف دکتر مطلبی رو میدادند. سلام آقای دکتر عزیز انشاءالله شاهد فراهم شدن بهترین ها در زندگیت موقعیت و کارتون باشید زمانی که شما ریاست سازمان رو داشتین زمان طلایی سازمان بود ولی الان سازمان به چی رسیده ... موفق باشی 
