تدبیر سازمان دامپزشکی برای شکست بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان در سال گذشته چه بود؟

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: یکی از اتفاقات مثبت سال‌های اخیر کشور که در واقع دستاورد بزرگی از سوی سازمان دامپزشکی محسوب می‌شود، عدم درگیری ایران با بحران بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان در سطح کلینیکی بود. این اتفاق درحالی رقم خورد که کشور مجاور و همسایه ما یعنی ترکیه، با تلفات سنگین ناشی از این بیماری مواجه بود.

همچنین کاهش 18.6 درصدی بیماری آنگارا در واحدهای پرورش طیور نسبت به سال 1400 نیز دستاورد دیگری است که ما را برآن داشت تا به سراغ «دکتر محمدباقر مقدس» مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان دامپزشکی کشور برویم و دقایقی را با وی به گفت‌وگو بنشینیم.

حکیم مهر: آقای دکتر، یکی از اتفاقات مثبت و دستاوردهای بزرگ سازمان دامپزشکی در سال گذشته این بود که کشور با بحران بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان درگیر نبود. این دستاورد چگونه به دست آمد؟

واقعیت این است که علی‌رغم درگیری بسیاری از کشورها در قاره‌های مختلف جهان ازجمله کشورهای همسایه ایران به بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، با بازنگری برنامه ملی پیشگیری و کنترل بیماری، برگزاری ستادهای ملی و استانی مقابله با بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، ادامه روند مراقبت فعال و غیرفعال در طیور صنعتی، روستایی و همچنین حیات وحش با همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست این دستاورد به دست آمد.

ناگفته نماند که اجرای طرح ردیابی بیماری در طیور صنعتی، بررسی اثربخشی واکسن‌های مصرفی، همکاری در ساماندهی واحدهای غیر مجاز، بهره‌گیری از ظرفیت‌های سامانه GIS و ادامه روند اصلاح ساختار بهداشتی واحدهای پرورش طیور (ممیزی)، در قالب برنامه رصد و پایش، برقراری شبکه تشخیصی مولکولی پیشرفته، اقدامات کنترلی، آموزش و ترویج و ارزیابی و مراقبت، صنعت طیور کشور نیز اقدامات دیگری بودند که همگی دست در دست هم دادند تا در سال 1401 عاری از بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان باشیم.

حکیم مهر: اقدامات انجام گرفته ازسوی سازمان دامپزشکی در خصوص پیشگیری از بیماری آنگارا چه بوده است؟

در سال 1401 با برگزاری جلسات کارشناسی با حضور اساتید دانشگاهی و متخصصین طیور کشور و آزمایشگاه‌های دامپزشکی و استفاده از نظرات کارشناسی آنها در جهت کنترل و پیشگیری از بیماری آنگارا، ابلاغ دستورالعمل‌های اجرایی در مورد نحوه کنترل و پیشگیری بیماری، اجرای برنامه مراقبت و پایش مستمر بیماری در واحدهای پرورش طیور، پیگیری واردات واکسن مربوطه و انجام واکسیناسیون در گله‌های مرغ مادر (اجباری) و تخمگذار (اختیاری) و نظارت بر پوشش واکسیناسیون در کشور، برگزاری جلسات اطلاع‌رسانی و آموزشی در استان‌ها برای کلیه دست‌اندرکاران صنعت طیور، تشکل‌های مرغداران و ارائه هشدارهای لازم، پیگیری حذف کانون‌های اولیه بیماری جهت پیشگیری و کنترل بیماری، تقویت و تجهیز امکانات تشخیص آزمایشگاهی جهت شناسایی و تشخیص بیماری در کوتاه‌ترین زمان ممکن، شاهد کاهش 18.6 درصدی بیماری آنگارا در واحدهای پرورش طیور نسبت به سال 1400 بوده‌ایم.

حکیم مهر: ارزیابی شما از وضعیت بیماری‌های نیوکاسل، برونشیت عفونی و آنفلوانزای H9 در کشور چیست؟

با اقدامات انجام گرفته ازجمله اجرای برنامه‌های پیشگیری و کنترل بیماری، بررسی سویه‌های در گردش بیماری، تشکیل کمیته‌های تخصصی با حضور اساتید دانشگاهی و محققین مراکز علمی و تکنیسین‌های مطرح طیور، استفاده از واکسن‌های متناسب با سویه در گردش، روند بیماری های مذکور در سال 1401 نسبت به سال 1400 کاهش محسوسی داشته است.

همچنین در حوزه بررسي و مبارزه با بيماری طيور در سال 1401، تعداد ۱۰۳۷۰ بازديد از كل واحدهای پرورش طیور، تعداد ۵۲۶ هزار و ۶۷۴ نمونه‌برداري از كل واحدها، تعداد ۹۷ هزار و ۹۵۷ آزمايش مايكوپلاسما و تعداد ۷۲ هزار و ۷۶۱ آزمایش SP انجام گرفته است.

حکیم مهر: وضعیت اجرای طرح واکسیناسیون طیور بومی علیه بیماری نیوکاسل چطور بوده است؟

در طی سال 1401 تعداد 47 میلیون قطعه طیور بومی در 3 نوبت به‌صورت رایگان با استفاده از واکسن مقاوم به حرارت علیه بیماری نیوکاسل واکسینه شدند که این اقدام علاوه بر ایجاد ایمنی در طیور بومی و کمک به اقتصاد روستائیان، نقش مهمی در کنترل بیماری در طیور صنعتی کشور داشته است.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

هدفمند کردن تحقیقات کاربردی بیماری‌ها و ارتقاء همکاری با مراکز علمی - تحقیقاتی یکی دیگر از اقدامات دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور، زنبور عسل و کرم ابریشم سازمان دامپزشکی کشور بود. با توجه به اهمیت انجام تحقیقات علمی در راستای پیشگیری و کنترل بیماری‌های طیور، زنبورعسل و کرم ابریشم و تشکیل شورای راهبردی تحقیقات و فناوری‌های دانش بنیان دامپزشکی، چندین طرح تحقیقاتی مرتبط با دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور و زنبور عسل از جمله شناسایی، بررسی و جداسازی سویه در گردش ویروس عامل بیماری‌های نیوکاسل، آنگارا، مارک، آنفلوانزای H9، برونشیت عفونی در کشور، شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر بروز تلفات پرندگان وحشی آزادپرواز تالاب‌های مهم کشور، بررسی کیفیت، ایمنی و اثربخشی مقایسه‌ای داروهای تولید داخل و وارداتی در فارم، تعیین میزان شیوع بیماری CAV در مزارع پرورش مرغ گوشتی فعال در سطح کشور، تشخیص عوامل مسمومیت شیمیایی در تلفات زنبور عسل به شورای مذکور ارائه که تعدادی از آنها مورد تأیید قرار گرفته و در مرحله اجرا می‌باشند.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.