حکیم مهر: بهمن ۱۴۰۱ بود که نوید احتمال بارداری
«ایران» یوزپلنگ مرکز تحقیقات توران شاهرود استان سمنان همگان را به ادامه نسل این
گونه ارزشمند و در خطر انقراض امیدوار کرد و اکنون موعد روزشمار زایمان و خوش‌خبری
است که با درایت پیش‌بینی‌شده، این مساله در سکوت کامل خبری پیش می‌رود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، یوزپلنگ دوره بارداری سه
ماه و خاصیت چندقلوزایی دارد و معمولا فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است، برای جفت‌گیری
این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده دی و بهمن بهترین ماه‌های
سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه
توله به دنیا می‌آید و بر پایه این اطلاعات، اگر یوز «ایران» لقاح و بارداری موفق
در بهمن ماه ۱۴۰۱
داشته باشد، باید اکنون در اردیبهشت ماه منتظر تولد توله یوزپلنگ‌ها بود.
آنچه مشخص است، مساله بارداری یوز «ایران» از ابتدا از سوی
مسوولان مربوطه به شکل مستقیم و قطعی بازگو نمی‌شد و البته این راهبردی منطقی برای
به نتیجه رسیدن ماجرا در سلامت کامل و بدون حاشیه بود. اکنون نیز در ماهی که
زایمان و زایش این گونه ارزشمند محتمل است، مساله تا جای ممکن در سکوت خبری پیش می
رود.
چندی پیش مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: «ایران»
تنها یوزپلنگ ماده سایت تکثیر پارک ملی توران بیارجمند شاهرود در صورت قطعی شدن
بارداری، توله یوز خود را اردیبهشت ماه ۱۴۰۲
به دنیا می‌آورد.
«بهرامعلی ظاهری» افزود: پنجم بهمن ماه جفت‌گیری
موفق یوزپلنگ «ایران» با یوز نر« فیروز» به ثبت رسید.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان با اشاره به اینکه مدت
زمان دوره بارداری یوزپلنگ‌ها ۹۰
تا ۹۵ روز
است، ابراز کرد: پس از فرآیند رشد و نمو جنین در رحم یوزپلنگ مادر و ایجاد شرایط
طبیعی در اردیبهشت‌ماه احتمال به دنیاآمدن توله این یوزپلنگ وجود دارد.
اردیبهشت سال گذشته در همین روزها بود که تولد به روش سزارین
صحرایی ثمره معرفی یوز ماده «ایران» و یوز نر«فیروز» در پارک ملی توران استان
سمنان برای نخستین بار در جهان امیدبخش شد و هرچند از دست رفتن فرزندشان غمی بر دل
دوستداران محیط زیست نشاند، اما بارداری مجدد و امید فرزندآوری «ایران» و کسب
تجربه‌های ناب مرهمی بر آلام است.
یازدهم اردیبهشت ۱۴۰۱
خبر تولد سه توله از یوزپلنگ ماده «ایران» در قلب توران شاهرود در استان سمنان به
روش جراحی سزارین در جهان مخابره و موجی از شادی و البته نگرانی از بابت سلامت
مادر ایجاد کرد که اکنون متخصصان نوید سلامت و قدرت باروری این یوزپلنگ ماده را می‌دهند.
یوزپلنگ گربه‌سان ارزشمندی است که به شدت در معرض انقراض
قرار دارد، زمانی بیشتر مناطق آفریقا و گستره وسیعی از آسیای مرکزی و شبه قاره هند
جولانگاه این حیوان زیبا بود، اما امروزه جمعیت آن به شدت کاهش یافته، به طوری که
گونه آسیایی آن فقط در ایران یافت می‌شود؛ از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی هم می‌گویند،
البته این مساله هم چندان جای خوشحالی ندارد؛ چون چندی پیش معاون محیط زیست طبیعی
و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که وضعیت یوزپلنگ‌های ایرانی
بحرانی است، حسن اکبری گفته بود که سرشماری‌ها نشان می‌دهد ۲۰ قلاده
یوزپلنگ در زیستگاه‌ها وجود دارد.
این آمار زنگ خطری برای نسل یوزپلنگ‌ها است؛ البته چند سالی
است سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ اینگونه ارزشمند اقدام‌هایی را در پیش گرفته
است که از جمله اقدامات اسارت «ایران» یوزپلنگ ماده سه ساله‌ای بود که اواسط
فروردین سال ۱۳۹۹
از پارک پردیسان تهران به پایگاه پشتیبان ۷۰۰
هکتاری در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود استان سمنان منتقل شد و یوزپلنگ نر با
نام «فیروز» سال ۱۳۹۱
در منطقه توران شناسایی و نامگذاری شده بود و در آن زمان «فیروز» یوز بالغ بود و
حدود ۲ سال
و نیم سن داشت و سال ۱۴۰۰
حدود ۱۱ سال
و نیم سن داشت که فروردین ماه ۱۴۰۰
در پارک توران شاهرود استان سمنان با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست و معاونت
طبیعی این سازمان، با روش‌های استاندارد جهانی زنده‌گیری شد.
و سرانجام عاشقانه‌های «فیروز» و «ایران» امید را در دل دوستداران
محیط‌زیست و بقای گونه ارزشمند یوزپلنگ آسیایی زنده کرد و منجر به تولد سه توله به
ناچار از طریق عمل جراحی سزارین شد و در نهایت ۲ توله به دلیل ناهنجاری
مادرزادی از دست رفتند و تنها توله نر این عاشقانه به نام «پیروز» به پارک پردیسان
تهران منتقل شد و پس از تلاش ها برای سلامت کامل آن، این هدف محقق نشد و «پیروز»
از دست رفت.
به گفته متخصصان، وقتی جمعیت یک گونه کوچک می‌شود و از یک
حدی پایین تر می‌آید خود به خود درون‌آمیزی اتفاق می‌افتد که به مرور موجب بروز
اختلال ژنتیکی در توله‌ها در بلندمدت در جمعیت آن‌گونه می‌شود.
توران، خانه امن یوزهای ایران
منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با
مساحت یک میلیون و ۴۷۰
هزار هکتار، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شهرستان شاهرود در شرق
استان سمنان قرار دارد؛ این منطقه یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت قابل
توجه، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
به گزارش خبرنگار ایرنا، یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب
می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲
بار در سال را دارند.
براساس تحقیقات انجام شده یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری
است و یوزپلنگ آسیایی از ۲
تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی
چندقلوزایی است.
یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط
زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش
یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون منحصر به نواحی بیابانی ایران
شده اند.
طبق گزارش‌ها، ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه
یوزپلنگ آسیایی شناخته شده است، از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی نیز می گویند.
در زمان حاضر یوزپلنگ آسیایی، ایران و بخش‌هایی از استان سمنان
را خانه امن خود یافته و اکنون متخصصان بومی در سایت تکثیر در اسارت و ارتقای
امنیت پارک ملی توران تغییر سرنوشت یوزپلنگ از خطر انقراض را دنبال می‌کنند.
یوزپلنگ به عنوان سریع‌ترین گونه جانوری بر روی کره خاکی است
که با خط و خال‌های سیاه روی صورت و پوستش شناخته می شود.
