بیشترین شکایات در استان مربوط به مسئولین فنی بهداشتی است/ گاهی قوانین موجب می‌شوند دامپزشکان مسئولین فنی فدای صاحب کشتارگاه یا فارم شوند

حکیم مهر- پدیده مظفری: «اولین نقطه ضعف قوانین هیات بدوی انتظامی این است که این قوانین علی‌الخصوص در مورد تنبیهات، خیلی صفر و صد است و انعطاف ندارد.» این را رئیس نظام دامپزشکی استان خراسان جنوبی به حکیم مهر می‌گوید: «گاهی قصد داریم برای اشتباهی که سهوا یا عمدا در مسائل بهداشتی اتفاق افتاده، یک تنبیه در نظر بگیریم که از نظر ما بیشتر از آن ضرورت ندارد، اما به یکباره می‌بینیم از یک مرحله تنبیهی خیلی عادی و راحت که تاثیرگذار نیست، به مرحله‌ای می‌رسیم که بسیار بیشتر از مجازات مدنظر ماست.»

«دکتر رضا کمیلی» در گفت‌وگو با حکیم مهر می‌گوید: مشکل دیگر قوانین این است که گاهی مسئولین فنی بهداشتی مستقر در اماکن کشتارگاهی و بسته‌بندی که با گوشت سروکار دارند، واقعا مقصر نیستند، اما با قوانین فعلی نمی‌توان هیچ‌گونه برخوردی با صاحب آن فارم یا کشتارگاه کرد و عملا دامپزشک فدای صاحب فارم می‌شود.

حکیم مهر: آقای دکتر، ارزیابی شما از شکایاتی که از دامپزشکان و از مراکز دامپزشکی شامل کلینیک، داروخانه، بیمارستان و... در هیات بدوی انتظامی شورای نظام دامپزشکی استان‌ مطرح می‌شود، چیست و فراوانی این شکایت‌ها بیشتر در چه حوزه‌ای و چه زمینه‌هایی متمرکز است؟

بیشترین فراوانی شکایات در استان خراسان جنوبی مربوط به مسئولین فنی بهداشتی شاغل در اماکن بسته‌بندی و مراکز کشتارگاهی است و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد این پرونده‌ها براساس شکایات ادارات دامپزشکی از دامپزشکان است. تعداد خیلی کمی پرونده مربوط به شکایت افراد عادی از دامپزشکان داریم و بیشتر مشکلات مربوط به مسئول فنی‌ها و مسائل بهداشتی است.

حکیم مهر: آیا راهکاری هست که این تعداد کمتر شود؟

البته به این نکته نیز باید اشاره کنم که تعداد پرونده‌های ما خیلی کم و در طول سال بیشتر از ۴ یا ۵ پرونده نیست و شاید کمتر استانی با این حجم از پرونده‌ داشته باشیم. در واقع سعی می‌کنیم که اکثر مشکلات را قبل از اینکه به پرونده برسد، خودمان به واسطه اداره و به صورت کدخدامنشی حل کنیم.

حکیم مهر: از نظر شما نقاط ضعف قوانین در حوزه هیات بدوی انتظامی چیست؟

نقاط ضعف قوانین که خیلی زیاد است. اولین نقطه ضعف هم این است که قوانین علی‌الخصوص در مورد تنبیهات، خیلی صفر و صد است. گاهی قصد داریم برای یک اشتباهی که سهوا یا عمدا در مسائل بهداشتی اتفاق افتاده، یک تنبیه در نظر بگیریم که از نظر ما بیشتر از آن ضرورت ندارد، اما به یکباره می‌بینیم از یک مرحله تنبیهی خیلی عادی و راحت که تاثیرگذار نیست، به مرحله‌ای می‌رسیم که بسیار بیشتر از مجازات مدنظر ماست. یعنی آنچه در قانون دیده شده، خیلی انعطاف‌پذیر نیست. به عبارتی قانون خیلی قدیمی است و دامنه مسائلی که تحت پوشش قرار می‌دهد، کم است.

مشکل دیگری که شخص من با آن برخورد کردم این است که گاهی مسئولین فنی بهداشتی مستقر در اماکن کشتارگاهی و بسته‌بندی که با گوشت سروکار دارند، واقعا مقصر نیستند، اما با قوانین فعلی، ما نمی‌توانیم هیچ‌گونه برخوردی با صاحب آن فارم یا کشتارگاه بکنیم و عملا دامپزشک فدای صاحب فارم می‌شود.

حکیم مهر: لطفا مثالی بزنید.

مثلا پرونده‌ای داشتیم که در آن یک محموله مرغ ساعت ۲ نصف شب که مسئول فنی در آن زمان حضور نداشته، از یک کشتارگاه به یک مقصد غیرمجاز حمل شده و آن را به کمیته بدوی انتظامی معرفی کردند، اما زمانی که جوانب را بررسی و به صحبت‌ها گوش می‌دهیم، می‌بینیم که این دامپزشک صرفا مسئول فنی آنجاست و نه صاحب آنجا و لذا نمی‌تواند نصف شب در آنجا حضور داشته باشد تا متوجه خطای دیگران شود. مسئول فنی در خانه‌اش نشسته و نمی‌تواند متوجه برخی اتفاقات و تخلفات شود. گاهی اوقات مسئول فارم هم در رابطه با خیلی مسائل مسئولیت دارد اما از آنجا که اداره کل نمی‌تواند با مسئول فارم برخورد کند، دامپزشک گرفتار می‌شود. چند مورد به این شکل داشتیم که خود من اصلا از حکم راضی نبودم، اما نتوانستیم کاری کنیم.

حکیم مهر: به نظر شما دامپزشکان چه مواردی را باید رعایت کنند تا کمتر درگیر شکایات ‌شوند؟

گاهی شکایت از دامپزشک از سوی افراد عادی انجام می‌شود. این وضعیت برای دامپزشکانی که به قصد درآمد بالاتر در کلینیک‌های خود دست به اعمال جراحی می‌زنند، بیشتر است. مثلا در یک کلینیک، گربه‌ای به خاطر بند ناف عمل جراحی شده و از بین رفته بود و صاحب حیوان تقاضای رقم‌ نجومی ۲۰ میلیون تومانی به خاطر یک بچه گربه هفت روزه‌ کرده بود. زمانی که بنده و سایر اعضای هیات بدوی پرونده را مورد بررسی قرار دادیم، هیچ مشکل خاصی در رابطه با کوتاهی دکتر مشاهده نکردیم و تنها یک مشکل وجود داشت و آن هم اینکه همکاران ما به خصوص زمانی که اعمال جراحی انجام می‌دهند، هیچ فرم تعهد اولیه‌ای منوط به رضایت صاحب دام از انجام عمل نمی‌گیرند.

ما یک جلسه در اداره کل تشکیل دادیم و همه کلینیسین‌ها را دعوت کردیم و توضیح دادیم که اولین کاری که یک دامپزشک در زمان انجام کار تهاجمی باید انجام دهد، اخذ رضایت از دامدار است. درست مانند بیمارستان‌های انسانی که تا زمانی که بستگان درجه یک بیمار رضایت ندهند، بیمار را به اتاق عمل نمی‌برند. این مساله‌ای بوده که همکاران ما مقداری در مورد آن کوتاهی ‌کرده‌اند.

همچنین خیلی از همکاران ما فاقد بیمه مسئولیت هستند و این مساله نیز کارها را دچار مشکل می‌کند. با اینکه مبلغ آن هم خیلی پایین است، اما همه کوتاهی می‌کنند و نمی‌گیرند و این هم دردسری است.

حکیم مهر: در برخی استان‌ها دیده شده که از دامپزشکان در دادگاه‌های عمومی شکایت می‌شود. آیا راهکاری اندیشیده شده در مورد اینکه دامپزشک مجبور نشود در این حوزه پاسخ‌گو شود یا حتما الزام دارد که برود؟ این همپوشانی برای چیست؟

طبق قانون اگر تخلف مربوط به مسائل حرفه‌ای دامپزشکی باشد، نباید به دادگاه عمومی برود، مگر اینکه در آن مساله اقتصادی مطرح باشد، کمااینکه ما در کمیته بدوی انتظامی نمی‌توانیم به جرایم اقتصادی رسیدگی کنیم. در واقع اگر حتی به واسطه کوتاهی دامپزشک، خسارتی اتفاق افتاده باشد، ما طبق دستورالعمل فقط می‌توانیم دامپزشک را از فعالیت‌های دامپزشکی منع و تنبیه کنیم اما از نظر ریالی قدرت اجرایی نداریم. البته این مساله در استان ما به ندرت اتفاق افتاده و من در تجربه ۲۰ ساله خود، بیشتر از دو یا سه مورد مشاهده نکرده‌ام.

حکیم مهر: برخی افراد با حربه ایجاد سروصدا و شکایت به سمت اخاذی می‌روند که گاهی منجر به صدور حکم هم می‌شود. چطور می‌شود از این مساله پیشگیری کرد؟

به‌طور کلی علت اینکه برخی شکایات از دامپزشکان در دادگاه‌های عمومی انجام می‌شود، عدم ارتباط بین نظام دامپزشکی و دادگستری استان است. خوشبختانه اداره کل دادگستری استان خراسان جنوبی بسیار با ما همراه است. به این شکل که اگر یک پرونده در حوزه دامپزشکی در آنجا وجود داشته باشد، صرفا یک تماس از ما کافی است تا از آن جلوگیری کنند و به ما ارجاع دهند. یعنی قاضی که نماینده دادگستری در کمیته بدوی انتظامی است، فردی قدرتمند و روشن است و با ما همکاری می‌کند. لذا ما موارد زیادی از اینکه مشکلی در دادگاه‌های عمومی و کیفری برای دامپزشکان ایجاد شود، نداشتیم.

از نظر بنده تنها راهکار این است که ارتباط مثبت و سازنده‌تری میان نظام دامپزشکی و دادگستری در استان‌ها وجود داشته باشد و این باعث می‌شود که همه پرونده‌ّها به سمت نظام بیاید.

گاهی اوقات پرونده‌ها جنبه‌هایی خارج از تخلفات صنفی دارد و مثلا در حوزه بهداشت عمومی است. در اینجا خود اداره دامپزشکی علاوه‌بر اینکه آن را برای رسیدگی به تخلف صنفی به کمیته بدوی انتظامی معرفی می‌کند، خود اداره هم از فرد دامپزشک به عنوان کسی که بهداشت عمومی جامعه را به خطر انداخته، در دادگستری شکایت کرده و چند مورد این شکلی داشتیم. اما اینکه کسی بخواهد هوچی‌گری و اخاذی کند، ما در استان نداشتیم.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

استان ما در حوزه کمیته بدوی انتظامی بسیار ساکت و آرام است و تا الان هیچ مشکلی نداشتیم که دردسر زیادی برای ما درست کرده باشد.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.