مناظره جالب دکتر ملک‎پور و دکتر مشکوة در برنامه زنده رادیو سلامت درباره واردات گوشت قرمز از هندوستان / چطور است که واردات دارو و خوراک دام هندی ممنوع است اما گوشت گاومیش هندی که همان دارو و غذا را مصرف می‎کند به ایران وارد می‎شود؟!

حکیم مهر -  برنامه زنده "مردم و سلامت" شبکه رادیویی سلامت، ظهر پنج‎شنبه 24 آذرماه سالجاری به موضوع واردات گوشت از هندوستان اختصاص داشت.

در این برنامه دکتر کامران ملک پور ، دامپزشک و عضو هیأت مدیره جامعه دامپزشکان ایران با دکتر محسن مشکوة ، دامپزشک متخصص بهداشت مواد غذایی و معاون بهداشت و پیشگیری سازمان دامپزشکی از طریق تلفن به مناظره پرداختند.

گفتگو با دکتر مشکوة آغاز شد تا وی در پاسخ به سؤال گوینده و مجری برنامه درباره واردات گوشت گاومیش از هندوستان توضیح دهد.

معاون سازمان دامپزشکی در پاسخ گفت : مصرف گوشت گوسفند و بز در کشورهای آسیایی و گوشت گاو در کشورهای اروپایی رایج است. از سویی هند جمعیت گاومیش قابل توجهی دارد و با این پتانسیل ده تا پانزده کشور جهان از هندوستان گوشت گاو میش وارد می‏کنند. اخیراً هم هندوستان 15 تا 20 کشتارگاه صنعتی مدرن واقعاً بهداشتی را به منظور صادرات گوشت گاو میش تجهیز کرده و در این کشتارگاه‎ها اصول بهداشتی را به طور کامل رعایت می‎کنند. من خودم از 10 کشتارگاه هندوستان بازدید کرده‏ام و در مقایسه با کشتارگاه‏های مدرن اروپا، استرالیا و نیوزیلند می‎توانم بگویم چیری کمتر نداشتند.

سپس نوبت به دکتر ملک پور رسید.

وی با اشاره به شعار معروف " from Farm to Fork " گفت : در دامپروری امروز دنیا استانداردهایی از مزرعه تا سفره مطرح است ولی سطح این استانداردها در هندوستان پایین است و حتی اگر فرض کنیم گاو هندی در کشتارگاهی که دکتر مشکوة توضیح دادند کشتار شود باز هم چون این استانداردها از پایه رعایت نشده از نظر کیفیت، گوشت هندی کیفیت پایینی دارد.

دکتر ملک‏پور افزود : از آنجایی هم که هندوستانی‏ها به دلایل اعتقادی گاو جوان را روانه کشتارگاه نمی‎کنند مگر آنکه بیمار باشد لذا دامهایی کشتار می‎شوند که در سنین بالا و پیر و فرسوده هستند.

مجری و گوینده برنامه گفت : تاجران تمایل دارند به سمت واردات محصولاتی بروند که صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد. با این توضیح آقای دکتر مشکوة با توجه به اینکه گوشت هندی از برزیلی ارزان‎تر است اگر بازار به انحصار گوشت گاومیش هندی درآمد باید چه کنیم؟

دکتر مشکوة در پاسخ گفت : درست است که بازرگانان به دنبال سود و منافع بیشتر هستند اما مسئولیت‎های سازمان دامپزشکی هم مشخص است و با توجه به این وظایف و مسئولیت‎ها نظارت بهداشتی انجام می‎دهد و این سازمان تصمیم‎ نمی‎گیرد که گوشت از چه کشوری وارد شود یا نشود.

مجری برنامه پرسید : سؤالم را طور دیگری می‎پرسم. کدام کشورهای دنیا از هندوستان گوشت وارد می‎کنند؟

معاون بهداشت و پیشگیری سازمان دامپزشکی پاسخ داد : مالزی، تایلند، کشورهای حوزه خلیج فارس، عربستان سعودی، کویت، امارات، عمان، مصر، اردن و بسیاری از کشورهای آسیانه میانه از هندوستان گوشت وارد می‎کنند.

دکتر ملک‏پور در پاسخ به این اظهارات دکتر مشکوة گفت : کشورهای آسیانه میانه که خودشان صادرکننده گوشت هستند. ضمن اینکه علت عدم واردات گوشت از هند در اتحادیه اروپا این است که گوشت تولیدشده در هند با استانداردهای جدید دنیا مطابقت ندارد. 50 سال قبل دامپزشکی می‎گفت بازرسی گوشت منحصر به معاینه قبل از کشتار و بازرسی لاشه پس از کشتار است اما در طول سالیان اخیر فرآیندهای دیگری هم به این روند اضافه شده که طی آن مسئله باقیمانده‎های دارو، آنتی‎بیوتیک و فلزات سنگین هم مطرح است. چون هندوستان با این استانداردهای جدید همخوانی ندارد اتحادیه اروپا با اینکه گوشت این کشور در بازارهای جهانی قیمت بسیار ارزانی دارد گوشت هندی وارد نمی‏کند.

مجری برنامه از دکتر مشکوة پرسید : اگر دو ظرف غذا جلوی شما باشد که در یکی از آنها از گوشت گاومیش هندی استفاده شده باشد آیا آن غذا را میل می‎کنید؟

دکتر مشکوة پاسخ داد : بله!

مجری برنامه پرسید : پس چرا سازمان دامپزشکی مجوز واردات این گوشت‎ها را صرفاً برای مصارف صنعتی صادر کرده است؟!

معاون سازمان دامپزشکی در پاسخ گفت : ما بر اساس پروتکل بهداشتی یا IHR در مسئله واردات گوشت از هند عمل می‎کنیم و برای هر کشتارگاه هم سه نفر بازرس می‎فرستیم و سعی می‏‎کنیم دامی را برای کشتار انتخاب کنیم که جوانتر باشد و پس از نمونه‎برداری و انجام آزمون‎های لازم اجازه این مصرف داده می‎شود.

دکتر ملک‎پور در ادامه این اظهارات دکتر مشکوة گفت : انتخاب دام که با سازمان دامپزشکی نیست. با واردکننده است! ضمن اینکه وقتی شما به سایت سازمان جهانی بهداشت دام و بخش WAHID مراجعه کنید هیچ اطلاعاتی درباره پیشگیری، دامپزشکی و واکسیناسیون در هندوستان مشاهده نمی‎کنید و سازمان جهانی بهداشت دام اطلاعاتی از وضعیت بهداشتی دامهای این کشور ندارد.

مجری پرسید : چرا؟

دکتر ملک‎پور پاسخ داد : چون سیستم دامپزشکی در هندوستان نظیر ایران که سالها برای آن زحمت کشیده شده وجود ندارد.

در ادامه برنامه دکتر ملک‎پور، عضو هیأت مدیره جامعه دامپزشکان ایران به موضوع واردات دارو و غذای دام اشاره کرد و از دکتر مشکوة پرسید : چطور است که سازمان دامپزشکی به واردات دارو و غذای دامی از هندوستان به درستی مجوز نمی‎دهد اما گاوی که در آن کشور از همان دارو و غذا مصرف می‎کند می‏‎تواند به کشور ما وارد شود؟!

دکتر مشکوة گفت : من متأسفانه صحبت‎های آقای دکتر ملک‎پور نشنیدم! مجری هم گزیده سخنان دکتر ملک‌پور را برای معاون سازمان دامپزشکی مجدداً بیان کرد.

دکتر مشکوة سپس در پاسخ گفت : هیچ ایرادی ندارد که ما خوراک دام هم از هندوستان وارد کنیم. اتفاقاً در زمینه خوراک کشاورزی هندوستان کشوری پیشرفته است منتها این بازرگانان هستند که بر اساس منافع اقتصادی تصمیم می‎گیرند که از کجا وارد کنند و در این موضوع احتمالاً تفاوت قیمت‎ها تأثیرگذار بوده است. ضمن اینکه اگر در هندوستان به دلایل مذهبی مصرف گوشت گاو آزاد بود چه بسا این کشور صادر کننده نبود و واردکننده هم می‎شد.

مجری برنامه در واکنش به این اظهار نظر دکتر مشکوة گفت : شما هندوستان را با جمعیتی فقیر با کشور ما مقایسه می‎کنید! آیا واقعاً شأن ملت ایران مصرف گوشت هندی است؟

دکتر مشکوة در پاسخ گفت : حالا با توجه به این مسائل من یک پیشنهاد دارم که اگر برای شما مقدور است با حضور آقای دکتر ملک‎پور و سایرین که این مباحث را مطرح می‌کنند میزگردی بگذارید که ابعاد موضوع بیشتر روشن بشود.

مجری گفت : آقای دکتر مشکوة خوب الآن هم داریم صحبت می‎کنیم!

دکتر ملک‎پور در این هنگام به میان بحث آمد و گفت : ببینید آقای دکتر مشکوة می‎گویند بازرگانان تصمیم گرفته‎اند که از هند گوشت وارد کنند. توجه کنید که در وزارت جهاد کشاورزی دو سازمان حاکمیتی وجود دارند که در جریان تصویب قانون نظام بهره‎وری کشاورزی در مجلس مانند همه ادارات دیگر زیرمجموعه این وزارتخانه در جهاد کشاورزی استانها ادغام نشدند و مستقل باقی ماندند و دلیل آن هم اهمیت وظایف حاکمیتی این دو سازمان یعنی سازمان دامپزشکی و سازمان حفظ نباتات بود. لذا با توجه به این اهمیت و بعد حاکمیتی وظایف سازمان دامپزشکی این سازمان است که باید به بازرگان تکلیف کند از کجا گوشت وارد کند نه اینکه بازرگانان به سازمان دامپزشکی بگویند از هند می‎خواهند گوشت وارد کنند. مهم این است که سازمان دامپزشکی نباید اسیر سیاست‎های تنظیم بازار شود.

مجری از دکتر مشکوة پرسید : ممکن است این گوشت‎ها حداقل سلامت و بهداشت را هم داشته باشند و مجوز هم که صادر شده تا در صنعت استفاده شوند. هر چند شما گفتید که در رستوران هم ابایی از مصرف آن ندارید با این حال چطور می‎شود نظارت کرد که مستقیم وارد رستوران و غذای مردم نشود؟

دکتر مشکوة پاسخ داد : سازمان دامپزشکی مسئول مسائل بهداشتی است و به همین دلیل برای اینکه به مردم اطمینان دهیم بازرسانی را در مراحل مختلف کشتار و بعد از آن اعزام می‎کنیم و بعد از انجام آزمونهای لازم واردات صورت می‎گیرد. ما به بازرگان نمی‎گوییم از کجا وارد کند و از هر جایی که تقاضای واردات وجود داشته باشد ما بررسی بهداشتی انجام می‎دهیم که آیا این امکان وجود دارد یا خیر؟ یک زمانی هم از اروپا گوشت وارد می‎شد ولی وقتی جنون گاوی مشکل‎ساز شد بر اساس همین وظیفه نظارتی که گفتم این واردات متوقف شد. بعد گرایش به سمت برزیل و بعدتر به سمت هندوستان شکل گرفت. ضمن اینکه الآن یک دهم گوشت وارداتی ما مربوط به هندوستان است و عمده واردات گوشت مربوط به کشور برزیل است.

معاون سازمان دامپزشکی با اشاره به تصریح این سازمان مبنی بر مصرف گوشت گاومیش هندی در صنعت (نظیر سوسیس و کالباس) گفت : علت این مسئله به دو سابقه قبلی برمی‎گردد. یکی اینکه قبلاً سطح بهداشت افراد شاغل در کشتارگاه و خود کشتارگاههای هند پایین بود اما امروز استانداردها و سطح بهداشتی در کشتارگاههای هند بالا رفته است.

دکتر ملک‎پور به میان سخنان دکتر مشکوة آمد و گفت : این موضوع را فقط سازمان دامپزشکی ایران تأیید کرده و هیچ جای دیگری تأیید نکرده است!

دکتر مشکوة ادامه داد :  دلیل دوم هم این بود که در گذشته بحث انگل سارکوسیست مطرح بود که البته از نظر بیماریزایی در انسان خیلی هم مهم نیست. به هر حال من با توجه به اینکه بجز این مسئولیت در سازمان دامپزشکی به عنوان یک متخصص بهداشت مواد غذایی صحبت می‏کنم لزوماً بحثم دفاع از واردات گوشت از هندوستان نیست بلکه معتقدم وقتی این مسائل بدین شکل مطرح می‎شود در جامعه شبهه ایجاد می‎کند و لذا بر این اساس پیشنهاد کردم که علاوه بر بنده و آقای دکتر ملک‎پور از سایر افراد هم دعوت شود و ابعاد مختلف موضوع به بحث گذاشته شود.

دکتر ملک‎پور در این هنگام گفت : من می‎خواهم دو پاسخ به آقای دکتر مشکوة بدهم. ایشان وقتی مسائلی مانند جنون گاوی را مطرح می‎کنند شنونده این برنامه فکر می‎کند که مثلاً امروز در آلمان جنون گاوی وجود دارد، در حالی‎که جنون گاوی مربوط به دهه 90 میلادی است و سالها است این بحث وجود ندارد و مربوط به امروز هم نیست. از سوی دیگر تنها دلیلی که سبب شده امروز در کشور ما گوشت از اروپا وارد نشود گران بودن قیمت آن است و دلیل دیگری هم ندارد.

در این بخش صدای از پیش ضبط شده یک شنونده پخش شد که گفته بود : آیا خود مسئولین هم واقعاً از این گوشت‎ها استفاده می‎کنند یا فقط برای مردمی که شاید توان مالی بالایی در خرید گوشت‎های گران قیمت ندارند وارد می‎شود؟

شنونده دیگری هم از طریق ارسال پیامک به برنامه گفته بود : از وقتی شنیدم که گوشت از هند وارد می‎شود رغبتی به رستوران رفتن ندارم.

دکتر مشکوة در پاسخ گفت : اگر منظور از مسئولین ما بودیم باید بگویم که من هم از همین بازار معمول سطح شهر سوسیس و کالباس می‎خرم و مانند بقیه به رستوران می‎روم و مسئولین هم از همین گوشت‎هایی که مردم استفاده می‎کنند مصرف می‎کنند. مردم باید بدانند که سازمان دامپزشکی یک سازمان بهداشتی است و از اینکه گوشت از کجا وارد شود منتفع نمی‎شود و لذا تمام سعی این سازمان بر آن است که نظارت بهداشتی به بهترین شکل انجام گیرد.

دکتر ملک‎پور در بخش پایانی این مناظره گفت : اینکه آقای دکتر مشکوة گفتند که یک دهم حجم واردات گوشت ما مربوط به هند است اصلاً توجیه منطقی و مناسبی نیست. در سلامت و بهداشت بحث یک دهم و ده درصد و نود درصد نداریم. همانطور که ما می‎گوییم فلج اطفال در ایران ریشه کن شده اگر یک مورد شناسایی شود کل این موفقیت زیرسؤال می‎رود در مورد سلامت گوشت هم یک کیلو و صد کیلو و بیشتر تفاوتی ندارد.

عضو هیأت مدیره جامعه دامپزشکان در پاسخ به سؤال مجری برنامه درباره کیفیت گوشت هندی گفت : از آنجایی که استانداردهای لازم در دامداری هندوستان رعایت نمی‎شود شکی نیست که کیفیت گوشت هندی مناسب نیست!

وی با اشاره به واردات دام زنده در سالهای اخیر و عدم توجه به هشدارها گفت : در سه سال گذشته هم سازمان دامپزشکی در مسئله واردات دام زنده از مرزهای شرقی همین موضوعات نظارت در کشتارگاه و امثالهم را مطرح می‎کرد اما همانگونه که هشدار داده شده بود تب برفکی سویه هنگ‎کنگی وارد کشور شد و بخش عمده‎ای از سرمایه دامی کشور را از بین برد تا حالا مجبور شویم گوشت وارد کنیم.

در بخش پایانی برنامه هم دکتر فلاحی ، پزشک و تولیدکننده گوشت قرمز از طریق تلفن با برنامه تماس گرفت و ضمن رد مصرف هورمون در دامپروری کشور به دلیل مقرون به صرفه نبودن آن گفت : آنتی بیوتیک در دام نر پروراری به دلیل بیماریهای کمتری که نسبت به دامهای ماده مبتلا می‎شوند خیلی قابل توجه نیست و لذا گوشتی که در داخل کشور تولید می‎شود قطعاً سالم‎تر و با کیفیت‎تر از گوشت وارداتی از هندوستان است.