حکیم مهر: کارشناس حیات وحش و عضو
گروه پستانداران دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیطزیست گفت: یکی از
مهمترین پیامدهای کوچک شدن زیستگاهها در سالهای اخیر، جزیرهای شدن آن ها بوده
است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از قدس آنلاین، «احمد دباغیان»،
عنوان کرد: دخالتهای انسانی در طبیعت و انجام فعالیتهای توسعهای خارج از ضوابط
محیطزیستی موجب شده است که کریدورهای ارتباطی بین زیستگاههای مختلف حیات وحش قطع
شود و این مساله یکپارچگی شبکه زیستگاهی ایران را از بین برده و باعث ایجاد معضل
«جزیرهای شدن زیستگاهها» در سطح کشورمان شده است. این در حالی است که بسیاری از
گونههای گوشتخوار از جمله پلنگ ایرانی برای یافتن غذا، رشد کردن و یافتن جفت،
نیاز دارند که مسافتهای زیادی را طی کنند و برای این که مهاجرت آنها از یک
زیستگاه به زیستگاه دیگر امکانپذیر باشد، نباید کریدورهای موجود بین زیستگاهها
تخریب شود.
وی در ادامه توضیح داد: عمده گونههای گوشتخوار از جمله پلنگ
وقتی نتوانند بهراحتی بین زیستگاههای مختلف تردد کنند و در مناطق دیگر برای
خودشان جفت پیدا کنند، بهناچار مجبور به درونآمیزی میشوند که این مساله تنوع
ژنتیکی این گونهها را به خطر میاندازد؛ حال آن که حفظ تنوع ژنتیکی، یکی از عوامل
اصلی بقای گونههای جانوری است و به همین دلیل میتوان گفت که در سالهای اخیر
معضل جزیرهای شدن زیستگاهها بهشدت به افزایش امکان انقراض پلنگ ایرانی دامن زده
است. البته در حال حاضر سازمان محیطزیست در تلاش است تا با تدوین، تصویب و اجرای
لوایح و آییننامههای مختلف، تا حد امکان از جزیرهایتر شدن زیستگاهها جلوگیری
و کریدورهای عبور حیات وحش را احیا کند.
وی در بخش دیگری گفت: با توجه به کوچک شدن زیستگاهها،
افزایش بیماریها در جمعیتهای حیات وحش و کم شدن جمعیت گونههای علفخوار به عنوان
طعمههای پلنگ، در سالهای اخیر در موارد متعددی شاهد نزدیک شدن پلنگها به چراگاهها،
آغلها و گلههای دام برای تامین غذای مورد نیاز خود بودهایم. در این میان
متاسفانه بارها مشاهده شده است که برخی گلهداران برای جلوگیری از هجوم پلنگ به
گلههای خود، با استفاده از سلاح گرم یا آغشته کردن تعدادی از دامها به سم و قرار
دادن آن ها در مسیر عبور پلنگ، اقدام به کشتن پلنگها کردهاند تا دامهای خود را
حفظ کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: مهمترین عامل کم شدن جمعیت طعمههای
پلنگ در عرصههای طبیعی که باعث نزدیک شدن پلنگها به گلههای دام میشود، تشدید
فشارهای انسانی وارده بر زیستگاههای حیات وحش بر اثر توسعه شهری، معدنکاوی،
سدسازی و دپوی زباله در دل طبیعت و البته برخی عوامل طبیعی نظیر خشکسالی و تغییر
اقلیم است. همچنین کنترل نکردن سگهای گله توسط دامداران نیز باعث حمله این سگها
به گونههای علفخوار حیات وحش و کاهش جمعیت این گونهها به عنوان طعمه اصلی گونههای
گوشتخواری نظیر پلنگ میشود.