حکیم مهر - دانشیار انستیتو تغذیه در زمینه نتایج مطالعات صورت گرفته در زمینه غنی سازی دوغ با ویتامین D گفت: بر اساس نتایج به دست آمده استفاده از دوغ غنی شده با ویتامین D باعث کاهش شاخص‌های التهاب عروقی در بیماران دیابتی شد.
دکتر تیرنگ نیستانی با بیان این مطلب اظهار کرد: برخلاف سایر مواد مغذی که توزیع گسترده‌ای در غذاها دارند ویتامین D توزیع محدودی در میان غذاها دارد و در سفره ایرانیان میزان این ویتامین کمتر است به گونه‌ای که تقریبا ماده غذایی در سفره‌های ایرانی یافت نمی‌شود که میزان قابل اعتنایی ویتامین D داشته باشد. از سوی دیگر به علت آلودگی هوا در شهرهایی مانند تهران میزان ویتامین D دریافتی بیشتر کاهش می‌یابد.
وی افزود: استفاده از کرم‌های ضد آفتاب نیز باعث می‌شود که میزان جذب ویتامین D کاهش یابد و همین امر باعث شده است که کمبود ویتامین D در زیرگروه‌های جوامع بسیار احساس شود.
این دانشیار انستیتو تغذیه در ادامه گفت: ویتامین D بر دستگاه ایمنی، توان ماهیچه‌ای، کارکرد ذهنی، پیشگیری از سرطان‌ها و ترشح انسولین تاثیر می‌گذارد. البته کمبود این ویتامین ممکن است باعث عوارض آشکار استخوانی نشود اما افزایش شیوع پوکی استخوان و کاهش سن ابتلا به این بیماری و احتمال ابتلا به بیماریهای مزمنی مانند بیماریهای قلبی، عروقی و سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. در این شرایط لازم است به سرعت وضعیت میزان دریافت ویتامین D را در جامعه افزایش دهیم.
وی درباره علت انتخاب دوغ برای غنی سازی با ویتامین D اظهار کرد: دوغ نوشابه‌ای ملی محسوب می‌شود و مردم آنرا می‌پذیرند این در حالی است که شیر اگرچه ماده غذایی خوبی محسوب می‌شود ولی ممکن است برخی از افراد آنرا نپذیرند یا تحمل هضم آن را نداشته باشند.
وی با اشاره به دو مطالعه صورت گرفته در زمینه غنی سازی دوغ با ویتامین D اظهار کرد: در مطالعه اول بخشی از افراد 30 تا 65 سال شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفتند و دوغ علاوه بر ویتامین D با کلسیم غنی و برای مصرف به این افراد داده شد. افزودن کلسیم به دوغ باعث اثر مضاعف این نوشیدنی بر سلامت افراد شد در نتیجه شاخص‌های قند خون بیماران دیابتی به طور چشمگیری بهبود یافت و شاخص‌های التهابی آنان نیز همین وضعیت را پیدا کرد.
وی افزود: در مطالعه دوم که روی 140 نفر انجام شد، این موضوع بررسی شد که آیا ویژگی‌های ژنتیکی در تاثیرگذاری ویتامین D بر سلامت فرد تاثیر دارد یا نه و به این نکته توجه شد که آیا استفاده از این دوغ بر شاخص‌های التهابی عروقی بیماران دیابتی موثر است یا نه. بر اساس نتایج به دست آمده استفاده از دوغ غنی شده با ویتامین D باعث کاهش شاخص‌های التهاب عروقی در بیماران دیابتی شد.
نیستانی با اشاره به سندرم متابولیک اظهار کرد: این سندرم شبیه دیابت نوع 2 است که با افزایش چاقی شکمی، تغییرات مرضی چربی خون و مقاومت به انسولین روی می‌دهد و احتمال ابتلای افراد را به بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت افزایش می‌دهد. این بیماری معمولا نشانه‌ای ندارد بنابراین بیمار برای درمان به پزشک مراجعه می‌کند اما اگر وضعیت دریافت ویتامین D در جامعه بهتر شود ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت به علت دچار شدن به سندرم متابولیک کاهش می‌یابد.
وی تاکید کرد: دوران کودکی پایه ابتلا به سندرم متابولیک است بنابراین اگر بتوانیم وضعیت دریافت ویتامین D را در کودکان ارتقا دهیم می‌توانیم سلامت جامعه را بهبود ببخشیم.
این دانشیار انستیتو تغذیه با اشاره به دسترسی کودکان به شیر گفت: اگر شیر ترکیبات خوبی داشته باشد تا حدودی می‌تواند به جذب ویتامین D در بدن کودکان کمک کند. هرچند که این گونه شیرها نمی‌توانند مانند شیر غنی شده در تامین سلامت کودکان موثر باشند ولی می‌توانند بر شاخص‌های استخوانی کودک تاثیر مثبتی بگذارند.
وی با اشاره به نتایج دیگر مطالعات دوغ غنی شده با ویتامین D اظهار کرد: در این مطالعه این نگرانی وجود داشت که نمک دوغ باعث افزایش فشار خون بیماران دیابتی شود اما در مطالعات اول ودوم هیچگونه افزایش فشار خون ملاحظه نشد. علاوه بر آن این فرضیه وجود داشت که کلسیم لبنیات باعث کاهش جذب آهن غذا شود اما نه تنها استفاده از دوغ غنی شده با ویتامین D باعث کاهش جذب آهن نشد بلکه به طور معنی داری به افزایش جذب آن کمک کرد.
در ادامه این نشست دکتر هدایت حسینی، دامپزشک متخصص بهداشت مواد غذایی و معاون پژوهشی انستیتو تغذیه اظهار کرد: منابع خوبی برای تامین ویتامین D از غذا و شیر نداریم. از سوی دیگر در صورت عرضه دوغ غنی شده با ویتامین D لازم است به بحث برچسب گذاری آن توجه شود تا گروه‌هایی که مجاز به استفاده از این مواد غذایی هستند یا نمی‌توانند از این دسته دوغ‌ها استفاده کنند بتوانند از طریق برچسب به اطلاعات کافی دست یابند.
وی تصریح کرد: تعداد زیادی مواد غذایی غنی شده مانند نان، شیر و ماکارونی در بازار عرضه می‌شوند اما بسیاری از این مواد بر پایه کارهای تحقیقاتی کافی تهیه نشده‌اند اما دوغ غنی شده با ویتامین D از جمله محصولاتی است که ابتدا تحقیقات لازم درباره آن انجام شد و سپس قرار است تجاری سازی شود.
حسینی تاکید کرد: اگر قصد وارد کردن دوغ غنی شده با ویتامین D را به بازار داریم لازم است مطالعاتی در زمینه ماندگاری، روشهای کنترل کیفیت و بسته بندی آن انجام شود.
وی تصریح کرد: با توجه به آن که انستیتو تغذیه مالکیت معنوی تحقیقات انجام شده در زمینه دوغ غنی شده با ویتامین D را دارد، صنایع غذایی می‌تواند درخواست ارائه تولید این محصول را به انستیتو تغذیه ارائه دهد.
