بهترین روش کنترل جمعیت سگ‌ها و گربه‌های بلاصاحب، به سرپرستی گرفتن آنها است/ اگر رشد جمعیت این حیوانات مهار نشود، به زودی در دنیایی از سگ و گربه غرق خواهیم شد

حکیم مهر: عضو هیات علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: وضعیت بحرانی سگ های ولگرد در اکثر شهرهای ایران محیط زیست انسان ها را به خطر انداخته است و هرچه زودتر باید سازمان محیط زیست و دامپزشکی به جمع آوری آسیب های ناشی از تکثیر بی‌رویه آن اقدام کنند؛ در حال حاضر هم دیر شده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از رکنا، «دکتر کامران شریفی» درباره شناخت ویروس هاری گفت: در رابطه به بیماری هاری، اول باید ویروس را به خوبی بشناسیم و جمعیت در معرض خطر و در معرض انتقال را از ویژگی ها  انتقال آن آگاه کنیم.

او علاوه بر اینکه غذا رسانی و بی سرپرست بودن سگ ها و گربه ها در جامعه را دو عامل شیوع بیماری هاری دانست، افزود: نزدیک شدن حیواناتی مانند سگ ها و گربه ها به محیط زندگی انسان ها و غذا دادن به حیوانات و ریختن اضافه غذا در کنار سطل های زباله باعث شده تا سگ ها، گربه ها، موش ها و گاها شغال ها برای دست یافتن به مواد غذایی به داخل شهرها بیایند.

اگر یک روباه از انسان نترسد امکان دارد هار باشد اما ما به آن غذا می دهیم!

شریفی در ادامه افزود: تغییر سبک زندگی انسان ها و مهاجرت به شهرها باعث شد سگ ها و گربه هایی که در زندگی مردم روستا نقش داشتند و غالبا تحت سرپرستی آنها بودند رها شوند و بدون سرپرست برای یافتن غذا و سرپناه به هر کجا بروند. اگر حیوانات سرپرست داشتند به این وضعیت فعلی نمی رسیدند. این دو عامل حتی در مبانی علمی هم موثر بودند و باعث شدند بسیاری از فاکتورهای علمی تغییر کنند در مباحث علمی و در کتب علمی مطرح شده بود  مانند ترس که در حیوان مبتلا به هاری یکی از نشانه های ابتلا بود اما حالا اگر یک روباه از انسان نترسد، امکان دارد هار باشد، آن هم به  دلیل غذا دادن انسان ها به حیوانات است از سگ و گربه گرفته تا اخیرا به روباه هایی که دمحیط های شهری می آیند غذا می دهند، اخیرا روبا ه ها هم از انسان ها نمی ترسند و دارند به حیوان اهلی تبدیل می شود و در شهر پرسه می زند.در انگلستان در گذشته با اسب و سگ های شکاری به کشتن روباه می رفتند چون وحشی بود اما الان این رسم نابود شده است و حتی به این حیوان وحشی غذا می دهند.

بعد از حیوان گزیدگی فرصت 7 روزه ای وجود ندارد

او با رد این غلط مصطلح که در قدیم می گفتند حیوان گزیده تا 7 روز فرصت دارد تا به مراکز بهداشت مراجعه کند گفت: با  توجه به ابتلا به حیوان گزیدگی باید اعلام کنم که فورا به مراکز بهداشت مراجعه کنند و واکسینه شوند.ویروس بلافاصله بعد از گزش خود را به پایانه های اعصاب می رساند و با سرعتی در حدود یک میلی متر در روزبه طرف دستگاه اعصاب مرکزی و مغز حرکت می کند.خیلی  مسئله مهمی است که سریعا برای واکسیناسون اقدام شود. به خصوص در کودکان که گزیدگی هایشان بیشتر در ناحیه سر و گردن است و در معرض خطرند.در بسیاری از موارد علی رغم واکسیناسیون، فرصت ایجاد آنتی بادی ها و پاتن های ضد هاری فراهم نمی شود و قبل از اینکه پاتن ها در بدن افزایش پیدا کند در  حد محافظت کننده ای  ویروس به دستگاه اعصاب مرکزی می رسد، التهاب مغز را ایجاد می کند. احتمال بهبود از هاری حتی با تزریق واکسن بسیار نادر و انگشت شمار است. بعد از ابتلا به هاری تقریبا باید مرگ را حتمی در نظر گرفت.

هرگونه تغییر رفتار در حیوانات نشانه هاری است

او درباره لیسیدن گربه ها و ناخن کشیدن آنها هم هشدار داد و گفت: وقتی گربه ها خودشان را می لیسند و به روی بدن انسان ناخن میکشند .حتما باید برای واکسینه شدن مراجعه کنند.معمولا چند روز قبل از بروز علائم بالینی ویروس در بزاق حیوان مبتلا ظاهر می شود. علائم هاری در حیوانات بسیار متنوع است و بستگی دارد که ویروس کدام قسمت مغز را درگیر کرده باشد. هرگونه تغییر رفتار در حیوان ها نشانه هاری است و می تواند بسیار مهم باشد یک حیوان در حالت عادی بسیار خشن بوده اما با هار شدن آرام و مهربان شده در حالی که در بسیاری از موارد وحشی بودن و خشونت در حیوان را نشانه هاری می دانند،این غلط است.

مراکز بهداشت کشور باید 24 ساعته فعال باشند

دکتر شریفی در ادامه افزود: با توجه به اینکه مراکز بهداشت در کشور تنها در ساعات اداری فعال است گفت: مراکز بهداشت در سراسر کشور باید 24 ساعته فعال باشند این ویروس به گونه ای است که باید بعد از گزیدگی بلافاصله واکسینه شود.قرار بود تمام مراکز بهداشت شبانه روزی فعال باشند وهر لحظه که فردی مورد حمله قرار گرفت بتواند به راحتی واکسینه شود.اما شبانه روزی نبودن مراکز بهداشت می تواندخطرات زیادی در زمینه حیوان گزیدگی به وجود بیاورد.

هر واکسن هاری برای دولت حدود 10 میلیون تومان هزینه دارد

این عضو دانشکده دامپزشکی مشهد با اشاره به بار مالی که واکسن هاری  برای دولت دارد گفت: در کنگره دامپزشکی که اخیرا در مورد هاری برگزار شد اعلام کردند که هر واکسن هاری برای دولت حدود 10 میلیون تومان هزینه دارد.

اقدامات اشتباه بدون مشاور روانشناسی و دامپزشکی برای کنترل جمعیت سگ و گربه در کشور

او درباره کنترل جمعیت سگ و گربه در کشور گفت: اقدامات اشتباه در سالهای اخیر بدون مشاوره روانشناسان و دامپزشکان در مورد کنترل جمعیت سگ و گربه در کشور صورت گرفته مانند عدم عقیم سازی و غذا رسانی بی برنامه به این حیوانات؛ در مواردی مشاهده شده که سگ ها برای دریافت غذا در کنار جاده ها منتظرند تا راننده خودروها به آنها غذا بدهند.

شریفی تاکید کرد: در کشور انگلستان برای کنترل جمعیت سگ ها دست به کشتار آنها زدند اما این روش غیر انسانی به زودی نقض شد. بهترین روش برای کنترل جمعیت سگ ها و گربه ها این است که به سرپرستی گرفته شوند و تحت حمایت فردی قرار بگیرند؛ اقدامی که در حال حاضر در دنیا  اجرا می شود. افرادی که تمایل دارند و به حیوانات عاطفه دارند باید برای نگهداری از آنان اقدام کنند. NGOهایی که غذای حیوانات را تامین می کنند باید به فکر عقیم سازی و واگذاری آنان به افرادی شوند که می توانند نگهداری کنند. دراین حوزه ها سازمان محیط زیست و دامپزشکی باید وارد شوند و با ایجاد پناهگاه آنان را جمع آوری کنند و در نهایت سازمان دامپزشکی علاوه بر واکسینه کردن و مراقبتهای بهداشتی آنان را عقیم کنند. این اقدامات نیازمند بودجه است که شاید یکی از دلایل بی نتیجه ماندن این موضوع هم همین است.

اگر مهار نشوند به زودی در دنیایی از سگ و گربه غرق می شویم

او معتقد است: علاوه بر اینکه تکثیر این حیوانات بسیار خطرناک است و در مدت کوتاهی به طرز عجیبی «رشد نمایی» دارند و اگر مهار نشوند در دریایی از سگ و گربه غرق خواهیم شد. عقیم کردن این حیوانات علاوه بر بودجه نیاز به نیروی انسانی دارد.

یک گرگ در شرق کشور 16 نفر را مبتلا به هاری کرد

این استاد دانشگاه افزود: با تکثیر بی رویه این حیوانات عرصه حیات حیوانات دیگر مانند پلنگ و روباه به خطر می افتد .میزان شیوع این بیماری از حیوان آلوده به ویروس هاری به قدری سریع است که بعد از ابتلا می تواند  در 24 ساعت تا شعاع 130 کیلومتر از محل ابتلا حیوانات و انسان ها را مبتلا کند. حیوانات و یا افراد مبتلا دچار راه رفتن اجباری می شوند و بدون احساس خستگی تا کیلومترها می توانند راه بروند.اخیرا یک سگ که حامل ویروس بود  از ایران به کانادا منتقل شده  و در آنجا بروز کرده بود.1930 در لهستان از طریق روباه یک کانون ویروس شکل گرفت و به سمت غرب شیوع پیدا کرد.یک روباه نهایتا دو حیوان را مبتلا می کند ولی اگر یک سگ و یا گرگ مبتلا شوند تعداد زیادی را مبتلا خواهند کرد. اخیرا یک گرگ در یکی از روستاهای شرق کشور 16 نفر را به این ویروس مبتلا کرده است.

از چند روز تا 6 ماه طول می کشد تا دوران نهفتگی علائم هویدا شود

او با هشدار بروز علائم و دوران نهفتگی گفت: علائم این بیماری از چند روز تا 6 ماه طول می کشد که دوران نهفتگی علائم است. مشاهده چنین مواردی اهمیت واکسیناسیون و مراقبتهای بهداشتی را بسیار جدی می کند.حیوانات باید شناسنامه داشته باشند و تاریخ واکسینه شان مشخص شوند.

همه خانه های بهداشت شرایط نگهداری واکسن هاری را ندارند

نگهداری واکسن هاری هم شرایط ویژه ای دارد که همه خانه های بهداشت واجد این شرایط نیستند. انسان های مبتلا هم می توانند ناقل باشند و حرکات تهاجمی داردولی اهمیت نداشتن دندان نیش آسیب آن را کاهش می دهد تمام موجودات خونگرم مانند موش و خرگوش و اسب به این بیماری مبتلا می شوند و می توانند ناقل باشند.

حیوانات مبتلا در مواقعی که در محیط زیست انسانها زندگی می کنند در شرایط گرسنگی وقتی که کسی به آنها غذا ندهد و آن مطالفت مورد انتظار همیشگی را نداشته باشد حالت تهاجمی بگیرد و به انسانها حمله کند.