اگر من نماینده مجلس شورای اسلامی بودم، چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کردم؟/ از ضرورت پاسخگو کردن رؤسای دو سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی تا پیگیری استقلال سازمان دامپزشکی کشور

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: در ادامه نوشتار قبلی «دکتر محمد لطفی‌زاده» دامپزشک و متخصص بهداشت عمومی با عنوان «که اگر من رئیس نظام دامپزشکی بودم...» (اینجا)، این‌بار با این سوال به سراغ وی رفتیم که اگر شما نماینده مجلس شورای اسلامی بودید، چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کردید؟ وی در گفت‌وگو با حکیم مهر معتقد است که اولین کار او واقعی کردن تعرفه‌ها و پرداخت حقوق به دامپزشکانی است که رشته و صنف آنان باید جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب شود. این مهم باید در عمل اتفاق بیفتد، معیار آن واقعی باشد و قانون محکمی از آن حمایت کند.

حکیم مهر: آقای دکتر، اگر شما به عنوان یک دامپزشک نماینده مجلس شورای اسلامی بودید، چه کارهایی انجام می‌دادید؟

هر کسی که نماینده مجلس می‌شود، یک وظیفه ملی دارد که باید با یک فکر ملی، به آن وظیفه جامه عمل بپوشاند، اما به هر حال افراد با تحصیلات در تخصص‌های مختلف وارد مجلس می‌شوند و قاعدتا به حکم علاقه‌ای که به صنف خود دارند و تعلق خاطری که به آن صنف وجود دارد، برای منافع آن صنف تلاش می‌کنند. در حوزه دامپزشکی نیز برنامه‌های مناسبی وجود دارد که اگر کسی نماینده دامپزشک در مجلس باشد، بهتر است که آنها را پیگیری کند.

اولین کار، واقعی کردن تعرفه و پرداخت حقوق به دامپزشکانی است که باید رشته و صنف آنان، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب شود. این مهم باید در عمل اتفاق بیفتد، معیار آن واقعی باشد و قانون محکمی از آن حمایت کند.

فعالیت بعدی این نماینده، در حوزه قوانین است. علی‌رغم همه تلاش‌هایی که در سال‌های گذشته برای بهتر کردن قانون سازمان دامپزشکی کشور و همچنین قوانین مرتبط با سازمان نظام دامپزشکی کشور صورت گرفته، اما همچنان یک خلاء بسیار بزرگ در هر دوی این قوانین وجود دارد.

من اگر در مجلس شورای اسلامی بودم، حتما به دنبال این بودم که رؤسای این دو سازمان را به لحاظ قانونی پاسخگو کنم. باید بتوان فردی را که مدتی بر مسند ریاست این دو سازمان نشسته، بعد از دوره ریاست به عنوان یک فرد پاسخگو دنبال کرد. او باید در قبال هر تصمیمی که در بعد سیاست‌گذاری و حوزه اجرا می‌گیرد، پاسخگو باشد. همان طور که از کلمه و واژه «مسئول» بر می‌آید، او باید پاسخگو باشد، در غیر این صورت معلوم نیست رؤسای بعدی که می‌آیند، با چه ضمانتی می‌خواهند کاری را انجام دهند؟ وقتی قرار نباشد پاسخگویی وجود داشته باشد، چطور خود را مسئول می‌دانند و چطور فکر می‌کنند که باید وظیفه‌ای را در قبال جامعه هدف انجام دهند؟

نکته بعدی در مورد بعضی از اتفاقاتی است که در سال‌های گذشته افتاده و باید از آنها درس می‌گرفتیم. مثلا راجع به بعضی از همه‌گیری‌های بیماری‌های مختلف که در کشور ما و در دنیا اتفاق افتاده، نیاز است که شیوه برخورد، مقابله و حتی پیشگیری ما از بروز، وقوع و شیوع این گونه بیماری‌ها مطابق آن چیزی باشد که نیاز امروز ماست و نه برابر آن چیزی که در قدیم و سال‌های قبل انجام می‌دادیم. لذا دامپزشک نماینده مجلس باید از طریق کمیسیون تخصصی مرتبط تلاش کند که به خصوص سازمان دامپزشکی کشور را پای کار بیاورد و ترغیب کند. عرض من این نیست که سازمان را مجبور کند اما با ابزارهای قانونی که در اختیار دارد، سازمان را ترغیب و دستورالعمل‌ها و شیوه‌های مدیریت بیماری را به روز و با نیاز امروز منطبق کند.

نکته بعدی مساله بودجه است. از آنجا که سازمان دامپزشکی کار پیشگیرانه انجام می‌دهد، نیاز است که اعتبار و بودجه مناسبی هم برای این منظور تامین شود. در حال حاضر علی‌رغم همه تلاش‌هایی که در سال‌های گذشته انجام شده، هنوز با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم و به نظر می‌رسد سهم پیشگیری از سبد سلامت برای دامپزشکی بسیار کم است. به همین دلیل اگر من نماینده بودم، تلاش می‌کردم که ضمن افزایش این سهم، دیگران را هم در سطح سایر کمیسیون‌های مجلس قانع یا حداقل موضوع را دنبال کنم که آنها هم قبول کنند که این سهم کم است و باید افزایش پیدا کند.

نکته بعدی اینکه ما سال های سال است در زمینه ساختار سازمان دامپزشکی کشور، مشکلاتی داریم، نظارت متفاوتی بوده و شعارهای زیادی هم در این زمینه داده شده است. اما به نظر می‌رسد که هنوز یک جسارت لازم و کافی برای اینکه یک تصمیم قاطع در این زمینه گرفته شود، وجود ندارد. من اگر در مجلس شورای اسلامی بودم، حتما موضوع استقلال سازمان دامپزشکی کشور را با جدیت پیگیری می‌کردم، چون تصور می‌کنم که یکی از نیازهای مهم امروز کشور ما، استقلال سازمان دامپزشکی است. ممکن است نظر تخصصی بعد از مشورت و کار کارشناسی این باشد که این استقلال باید در قالب انتزاع از وزارت جهاد کشاورزی و ذیل ریاست جمهوری صورت پذیرد و ممکن است این استقلال به قیمت الحاق به وزارت بهداشت باشد. هر چند که ممکن است بعضی از بزرگواران و دست‌اندرکاران این حرفه، معتقد باشند که الحاق به وزارت بهداشت اصلا در تضاد با استقلال سازمان دامپزشکی است، اما این مساله ملاحظاتی دارد که به نظرم مباحث کارشناسی می‌تواند آن ملاحظات را شفاف‌تر و روشن‌تر کند.

نکته بعدی اینکه به نظر می‌رسد ما یک نظام پرداخت حقوق داریم که بر مبنای همه سازمان‌ها و ادارات دولتی انجام می‌شود اما به حد کافی مناسب و البته شفاف نیست و لذا من به عنوان نماینده، حتما این دو را در برنامه کاری خود قرار می‌دادم. قبلا هم در مطلبی با عنوان ۴۰ پیشنهاد به سازمان نظام دامپزشکی کشور، یکی از پیشنهاداتی که داده بودم این بود که اگر من رئیس سازمان نظام دامپزشکی بودم، حتما کار شفافیت را با شفاف کردن حقوق و پرداخت‌ها انجام می‌دادم. انتظار امروز به خصوص با پیشرفتی که در جامعه حاصل شده، این است که به نقطه شفافیت حقوق‌ها، پرداخت‌ها و مزایا برسیم. ضمنا در مورد کارکنان سازمان دامپزشکی کشور و به خصوص کسانی که دور از مرکز و در شبکه‌های دامپزشکی، سطح دامپروری‌ها و روستاهای مختلف فعالیت‌های پیشگیری و مراقبت از بیماری‌ها را انجام می‌دهند، به نظر می‌رسد که حق و حقوق آنها باید بیشتر مدنظر قرار بگیرد و مواردی هم که از قبل صحبت شده بود، واقعا عملیاتی شود، چون قضیه با شعار و مشاهده و حرف زدن حل نمی‌شود.

نکته بعدی اینکه اگر من نماینده دامپزشک بودم، سعی می‌کردم برای خدمت به عرصه دامپزشکی در کمیسیون مرتبط باشم. البته ممکن است که لزوما کمیسیون مرتبط، کمیسیون کشاورزی نباشد. یعنی گاهی اوقات ممکن است که حضور یک دامپزشک در کمیسیون بهداشت، برنامه و بودجه و آموزش خیلی مرتبط‌تر و موثرتر باشد، اما اینکه من به عضویت کمیسیون دیگری غیر از کمیسیون کشاورزی در بیایم و به طور کلی از دامپزشکی فاصله بگیرم و بعد ادعا کنم که تلاش زیادی برای دامپزشکی می‌کنم، صحیح نیست و باید شعار و ادعای من، با خروجی کار من همخوانی داشته باشد. لذا من سعی می‌کردم که حتما در یک کمیسیون مرتبط باشم. قاعدتا یک نماینده می‌تواند وظیفه ملی خود را انجام دهد اما برای صنف نیز از ظرفیت نمایندگی خود استفاده کند.

یکی از مهمترین کارهای دیگری که یک نماینده در مجلس می‌تواند در عرصه دامپزشکی انجام دهد، ارائه مشورت به رؤسای سازمان‌هاست. از نظر من لازم است که رؤسای سازمان نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی کشور از مشورت استفاده کنند. از آنجا که ارتباطات در مجلس زیاد است، نماینده دامپزشک مجلس کارهای زیادی می‌تواند انجام دهد و می‌تواند حلقه وصلی بین این سازمان‌ها، افراد، ارگان‌ها و نهادهایی باشد که می‌توانند به مساله دامپزشکی بیشتر کمک کنند.

حکیم مهر: اشاره کوتاهی به حوزه قوانین سازمان دامپزشکی کردید. اما از آنجا که به عقیده بسیاری از کارشناسان، قوانین این حوزه بسیار قدیمی هستند، اگر شما نماینده مجلس بودید، در حوزه به روز آوری قوانین چه فعالیت‌هایی می‌کردید؟

قانون سازمان دامپزشکی کشور و قوانین مرتبط با موضوع دامپزشکی، قدیمی و مربوط به سال‌های بسیار دور است. بعضی از قوانین لزوما قانون سازمان دامپزشکی نیستند اما اثر آنها بر دامپزشکی، یک اثر مهم است و اینها هم قدیمی هستند و در آنها نیازهای وقت در نظر گرفته شده است که قطعا لازم است با نیازهای جامعه امروز و با در نظر گرفتن پیشرفت‌های علمی و با استفاده از تجربه کسانی که در این عرصه کار کردند و تجربه‌های موفق دنیا که در این زمینه وجود دارد، آن قوانین را به نحوی تغییر دهیم و به روز آوری و موثر و کارآمد کنیم تا مبارزه و مقابله ما با بیماری‌های به خصوص قابل انتقال از حیوانات و فراورده‌های دامی به انسان کاهش پیدا کند و موثرتر باشد. به این معنا که ما بتوانیم یک مقابله و مبارزه موثرتر داشته باشیم.

در مورد سازمان نظام دامپزشکی نیز همین‌طور است اما مساله‌ای که وجود دارد، هر چقدر هم ما این قوانین را به روز کنیم، اگر مسئول در جایگاه مسئولیت خودش واقعا احساس نکند که قانون از او پاسخگویی می‌خواهد، نمی‌شود انتظار داشت که آن قانون را درست اجرا کند، حالا هر چقدر هم که آن قانون خوب باشد. نقطه مهم و تمرکز مهم در این قوانین این است که مسئول یا رئیس یک سازمان باید پاسخگو باشد و این مساله نیازمند ابزار قانونی است و نیاز قانونی دارد و به این شکل نیست که هر کس تصور کند من می‌توانم رئیس یک سازمان را پاسخگو کنم. همه ما در برابر خدای متعال پاسخگو هستیم، البته اگر بتوانیم پاسخ دهیم اما به این شکل نیست که در این دنیا به راحتی بشود این کار را انجام داد. این مساله ابزار قانونی می‌خواهد و ابزار قانونی آن هم با به روز کردن قانون است و نقطه مقابل آن هم ترک فعل‌هاست. یعنی وقتی یک قانون نوشته می‌شود، اگر برای یک سازمان یا مسئول، وظیفه مشخص کند، مناسب است. قانونی خوب است که نقطه مقابل را معلوم و جرم‌انگاری کند که اگر ترک فعل اتفاق افتاد، چه برخوردی باید با آن مسئول کرد. نباید اینطور باشد که یک مسئول، دلش نخواهد که یک قانون را اجرا کند یا قانونی را اشتباه اجرا کند یا سلیقه خود را در اجرای قانون اعمال کند و بعد هم نتوانیم هیچ کاری انجام دهیم. این خوب نیست. باید در تدوین قانون این نکته را مدنظر قرار داد. البته در سال‌های گذشته، تلاش‌هایی در مورد سازمان نظام و سازمان دامپزشکی انجام شده اما ما هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم.

قاعدتا اگر گوش شنوایی برای این پیشنهادات باشد، حتی اگر بعضی از آنها اجرایی شود، حتما به پیشرفت صنف دامپزشکی کمک خواهد کرد.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.