افت کیفیت دوره‌های بازآموزی از زمانی آغاز شد که دوره‌ها آنلاین شدند/ خیلی از افراد صرفاً به خاطر امتیاز بازآموزی در این دوره‌ها ثبت‌نام می‌کنند اما در آن حضور نمی‌یابند

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: روند برگزاری دوره‌های بازآموزی دامپزشکی از سوی سازمان نظام دامپزشکی به محلی از مناقشه و انتقاد در میان صاحب‌نظران این حوزه تبدیل شده و پایگاه خبری حکیم مهر به همین بهانه تلاش دارد تا به واکاوی انحرافات و مشکلات این دوره‌ها بپردازد و در این مسیر از نظارت کارشناسی منتقدان استفاده کند.

دبیر انجمن صنفی صنعت تولید و بسته‌بندی مواد پروتئینی کشور، فلسفه برگزاری دوره‌های بازآموزی را یک اتفاق پراهمیت می‌خواند و به حکیم مهر می‌گوید: «بازآموزی شامل دوره‌های جدیدی است که به نوعی نیاز تجدید آموزش در تکمیل دوره و حین خدمت محسوب می‌شود، اما متاسفانه مسیر آن به سمتی حرکت کرده که برخی صرفاً به دنبال گرفتن امتیاز برای موارد خاص هستند که این مساله کیفیت دوره‌ها را خیلی پایین آورده است.»

زمانی ۷۰ درصد مقالات برگشت می‌خورد اما امروز تمام مقالات تایید می‌شوند

«دکتر مسعود رسولی» با یادآوری اینکه اولین بخش خصوصی در کشور که دوره‌های آموزشی بازآموزی برگزار می‌کرد، خود من بودم، تصریح می‌کند: «در خاطرم هست که آن زمان چقدر در پی صحبت با اساتید و جذب آنان بودیم. اساتید را می‌آوردیم و دوره‌های خیلی خوبی برگزار می‌کردیم که استقبال خیلی زیادی از آنها می‌شد. آن زمان مباحث امتیازبندی و... نبود و واقعا همه از روی علاقه در دوره‌ها شرکت می‌کردند. اما واقعیت این است که در حال حاضر شرایطی به وجود آمده که علاقه زیادی به آموزش و دوره‌های جدید نیست.»

وی ادامه می‌دهد: «یک زمانی در کنگره‌ها اعلام می‌کردند که تا فلان تاریخ فرصت ارسال مقاله است و شاهد بودیم که بدون وقفه مقاله ارسال می‌شد. اما امروز در کنگره‌ها مقاله‌های زیادی ارسال نمی‌شود. آن زمان حداقل ۷۰ درصد مقالات برگشت داده می‌شد و اصلاح می‌خورد و فقط ۳۰ درصد آنها به تایید می رسید، اما در حال حاضر تعداد مقالات به حدی کم است که هر مقاله‌ای که می‌آید، تایید می‌شود. متاسفانه این مسائل باعث شده که کیفیت آموزش، علاقه به آموزش و علاقه به دوره به شدت افت کند.»

افت دوره‌های بازآموزی از زمانی شروع شد که آنلاین شدند

به عقیده دکتر رسولی، افت کیفیت دوره‌های بازآموزی از زمانی استارت خورد که دوره‌ها به صورت آنلاین شدند: «ناگفته نماند که در این میان دوره‌هایی هم برگزار شده که شخص با علاقه در آن حضور یافته و در نهایت جمعیت زیادی در آن شرکت کردند.»

مدرک تحصیلی مدرس مهم نیست

وی اعتقادی به اهمیت مدرک تحصیلی مدرس برای برگزاری دوره بازآموزی ندارد و تصریح می‌کند: «حداقل در مورد بحث بهداشت مواد غذایی، این انتقاد که یک نفر رزیدنت سال اول است و دوره برگزار می‌کند، وارد نیست. کمااینکه ما افرادی را داریم که DVM هستند یا حتی لیسانس میکروبیولوژی دارند اما دارای تجربه کاری بوده و می‌توانند دوره‌های آموزشی برگزار کنند که این دوره‌ها در حین خدمت کمک زیادی به افراد فعال می‌کند. لذا مدرک تحصیلی مدرس مساله مهمی نیست.»

دکتر رسولی ضمن تاکید بر انجام نیازسنجی در برگزاری دوره‌ها، خاطرنشان می‌کند: «این مهم باید از دو مسیر جلو رود؛ اول اینکه نیازسنجی شود که چه دوره‌هایی نیاز هست و قدم بعدی اینکه مخاطبین را شناسایی و آنها را به مسئول فنی کشتارگاه، مسئول فنی واحد بسته‌بندی گوشت، مرغ، ماهی و... تقسیم‌بندی کنیم. در نهایت دوره‌ها را بر اساس مخاطبین برگزار کنیم. برگزاری دوره‌ها هم نباید حالت اجبار داشته باشد که متقاضیان صرفا مدرک بگیرند و ساعت بگذرانند، بلکه باید به شکل واقعی کارآمد باشد، مخاطبان از آن استفاده کنند و آموزه‌ها را به کار ببندند.»

خودمان هزینه‌ها را می‌دهیم

دکتر رسولی پیشنهاد جالبی را ارائه می‌کند: «انجمن صنفی بسته‌بندی آمادگی دارد تا هزینه‌های برگزاری دوره‌های بازآموزی برای اعضا و مسئولین فنی صنف خود را پرداخت کند تا دوره‌های خیلی خوبی برای مسئولین فنی یا حتی در صورت نیاز برای مدیران برگزار شود. کمااینکه در دنیا نیز به این شکل نیست که این دوره‌ها را صرفا برای مسئولین فنی برگزار کنند، بلکه می‌توانیم دوره‌های ویژه کارگران صنف، مدیران یا سایر افراد برگزار کنیم. درست است که مسئول فنی کار می‌کند اما اینکه کارگر چطور بهداشت فردی یا بهداشت محیط را رعایت کند یا مدیران چه اطلاعاتی داشته باشند، مهم است.»

وی با تاکید بر اینکه موارد بسیار زیادی در زمینه مجوزها، نحوه کار و مدیریت وجود دارد که می‌تواند برای همه قابل استفاده باشد، اضافه می‌کند: «ما صرفا روی مسئولین فنی تمرکز کردیم و به نظر من حتی مسئولین فنی هم باید به صورت کامل شناسایی و نیاز روز آنها بررسی شود و برای آنها دوره‌های خیلی خوبی تدارک دیده شود.»

امتیازبندی‌ها کار را خراب کرد

یکی دیگر از معضلات مبتلابه دوره‌های بازآموزی سازمان نظام دامپزشکی این است که افراد هزینه شرکت در دوره را پرداخت و نام‌‌نویسی می‌کنند اما حضور پیدا نمی‌کنند و صرفا به دنبال کسب امتیاز هستند و نه افزایش دانش و اطلاعات.

دبیر انجمن صنفی صنعت تولید و بسته‌بندی مواد پروتئینی کشور معتقد است این معضل از زمانی گریبانگیر دوره‌های بازآموزی شد که امتیازبندی‌ها آغاز شد: «امتیازبندی باعث شد که خیلی از افراد فقط ثبت‌نام کنند، صرفا به خاطر اینکه امتیاز بگیرند. شخص برای اینکه کلینیک حیوانات خانگی تاسیس کند، در دوره GMP در مواد غذایی شرکت می‌کند، یا در دوره‌های کاملا غیرمرتبط دیگری شرکت می‌کند تا فقط امتیاز بگیرد.»

راهکار چیست؟

مهمترین سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که در شرایط کنونی، چه راهکاری باید اندیشید تا دوره‌های بازآموزی با فلسفه اصلی خود باز گردد؟

دکتر رسولی بهترین راهکار ممکن را همان طرحی می‌داند که به نظام دامپزشکی ارائه شد و تا حدی پیش رفت اما در نهایت مغفول ماند: «طرح گریدبندی مسئولین فنی». وی می‌گوید: «اینکه مسئول فنی در هر زمینه‌ای که کار می‌کند، گریدبندی شود، بسیار خوب است. این افراد اگر هم آموزشی می‌بینند، به گونه‌ای باشد که درخصوص آن آموزش، امتحان پس دهند و خروجی کار آنها بررسی شود. همان‌طور که آموزش‌های مختلف در دانشگاه‌ها و... نوعی امتحان پس دادن هم دارند. در حال حاضر ما در مورد مسئولین فنی صحبت می‌کنیم اما پیشنهاد من این است که در مورد سایر رده‌ها نیز کار انجام شود. در مورد مسئول فنی، بررسی خروجی یک سال دوره، گزارش‌هایی که می‌دهد و فعالیت‌هایی که می‌کند، می‌شود امتحان. به این صورت که مثلا فلان مسئول فنی شکایت مشتریان نداشته، در این نظرسنجی‌ها شرکت کرده و فعالیت‌های خاصی داشته که باید بابت آنها امتیاز بگیرد.»

وی در پایان می‌گوید: «ناگفته نماند که فعالیت پایگاه خبری حکیم مهر می‌تواند به آموزش دامپزشکی کمک کند، کمااینکه خود حکیم مهر یک منبع آموزشی است و ما خیلی چیزها را در حکیم مهر یاد می‌گیریم.»