متاسفانه امروز دامپزشکی اولویت اول خیلی از داوطلبان نیست/ تأثیر دانشگاه زابل بر دامپزشکی و دامداری منطقه بسیار بزرگ و غیرقابل‌انکار است

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «دکتر مصطفی غفاری» متخصص بهداشت و بیماری‌های آبزیان و از تأثیرگذارترین چهره‌ها در ارتقای آموزش عالی سیستان و بلوچستان، در گفت‌وگویی صمیمی با حکیم مهر، مسیر تحصیلی و حرفه‌ای خود را از روزهای آغازین تا تبدیل شدن به یکی از پیشگامان حوزه دامپزشکی شرح می‌دهد. در این مصاحبه، او درباره نقش دانشگاه زابل، مشکلات دامپزشکی و آینده این حوزه سخن گفته است.

حکیم مهر: آقای دکتر، از ابتدا شروع کنیم. در چه سالی وارد دانشگاه شدید و چگونه مسیر تحصیلی خود را به سمت دامپزشکی هدایت کردید؟ آیا این انتخاب با علاقه شخصی بود یا دست تقدیر؟

من در سال 1358 وارد دانشگاه شدم. آن زمان انتخاب رشته بسیار مهم بود و باید ۱۰ انتخاب اول خود را مشخص می‌کردیم. سه انتخاب اول من دامپزشکی بود. با علاقه‌ای که به این حوزه داشتم، این مسیر را با اشتیاق شروع کردم. اگر قبول نمی‌شدم، قصد داشتم دوباره در کنکور شرکت کنم. ابتدا در دانشگاه شهید چمران اهواز پذیرفته شدم، اما پس از انقلاب فرهنگی به دانشگاه شیراز منتقل شدم. این انتقال باعث شد تجربه‌ای جدید و مفید در حوزه دامپزشکی کسب کنم.

حکیم مهر: فضای دانشکده دامپزشکی در آن دوران چگونه بود؟ چه تفاوت‌هایی با وضعیت امروز داشت؟

فضای آن زمان بسیار محترمانه، پویا و پر از امید بود. اساتید برجسته‌ای داشتیم که هرکدام با دانش و تجربه‌های ارزشمندشان الهام‌بخش ما بودند. دانشجویان در دوره ما بسیار باانگیزه و علاقه‌مند بودند و دامپزشکی برای بسیاری از آنها انتخاب اول بود. در مقابل، امروز به نظر می‌رسد که دامپزشکی دیگر اولویت اول بسیاری از داوطلبان نیست و این شاید نشان‌دهنده تغییراتی در نگاه جامعه به این رشته باشد.

حکیم مهر: پس از فارغ‌التحصیلی، فعالیت حرفه‌ای شما چگونه آغاز شد؟

من در سال 1366 از دانشگاه شیراز فارغ‌التحصیل شدم و برای گذراندن طرح سربازی به زابل رفتم. آن زمان زابل فقط یک آموزشکده کشاورزی داشت. در ابتدا فعالیت‌های اجرایی انجام دادم و سپس در همان‌جا مستقر شدم. سال‌ها در این منطقه مشغول به کار بودم و بعدها در سال 1375 برای گرفتن تخصص به دانشگاه تهران رفتم. در آنجا در دوره سوم تخصص بهداشت و بیماری‌های آبزیان شرکت کردم و پس از اتمام دوره، مجدداً به زابل بازگشتم تا به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی بپردازم.

حکیم مهر: از شما به‌عنوان یکی از بنیانگذاران دانشگاه زابل یاد می‌شود. آیا می‌توانید درباره تأثیر این دانشگاه بر منطقه سیستان و بلوچستان توضیح دهید؟

نقش من در شکل‌گیری دانشگاه زابل بیشتر در زمینه فراهم کردن زیرساخت‌ها بود. این تلاش به هیچ وجه یک کار فردی نبود و بسیاری از همکاران و مدیران وقت در این مسیر سهیم بودند. در سال 1368 که معاون اداری آموزشکده کشاورزی شدم، تلاش‌هایی برای ارتقای این آموزشکده به دانشکده انجام دادیم و بعدها این مجموعه به دانشگاه تبدیل شد. دانشگاه زابل تأثیر عمیقی بر توسعه اجتماعی، اقتصادی و علمی منطقه گذاشته است. این دانشگاه توانست نیروی انسانی متخصصی تربیت کند که بسیاری از آنها امروز در نقاط مختلف کشور مشغول به کار هستند.

حکیم مهر: دانشگاه زابل چه تأثیری بر توسعه دامپزشکی و دامداری در منطقه داشته است؟

تأثیر دانشگاه زابل بر دامپزشکی و دامداری منطقه بسیار بزرگ و غیرقابل‌انکار است. قبل از تأسیس این دانشگاه، امکانات آموزشی و پژوهشی در این حوزه بسیار محدود بود. حضور اساتید متخصص و دانشجویان باانگیزه توانست تحولی کیفی در این زمینه ایجاد کند. دانشگاه زابل نقشی فراتر از یک نهاد آموزشی ایفا کرده و به مرکز تحول علمی و پژوهشی منطقه تبدیل شده است. امروزه بسیاری از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه در بخش‌های مختلف دامداری، طیور و آبزیان منطقه مشغول فعالیت هستند و نقش مهمی در ارتقای بهداشت عمومی و توسعه پایدار دارند.

حکیم مهر: شما سال‌ها در حوزه دامپزشکی فعالیت داشته‌اید. از نظر شما، مهم‌ترین چالش‌های این حوزه و علی‌الخصوص آبزیان و شیلات در ایران چیست؟

یکی از چالش‌های اساسی در این حوزه، افزایش بی‌رویه پذیرش دانشجو و تاسیس دانشکده‌های جدید است. این مسئله باعث کاهش کیفیت آموزش شده است. علاوه بر این، مشکلات اقتصادی نیز تأثیر زیادی بر تهیه تجهیزات و مواد آموزشی گذاشته است. به عنوان مثال، بسیاری از دانشکده‌ها بودجه کافی برای خرید تجهیزات موردنیاز خود ندارند. یکی دیگر از مشکلات، عدم توازن بین عرضه و تقاضای نیروی انسانی در این حوزه است. باید سیاست‌های پذیرش دانشجو بازنگری شوند و امکانات آموزشی بهبود یابند تا کیفیت آموزش و پژوهش ارتقا یابد.

حکیم مهر: در حال حاضر در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کنید؟ آیا همچنان به تدریس و پژوهش مشغول هستید؟

پاسخ: بله، من همچنان به تدریس و پژوهش مشغول هستم. در حال حاضر در دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار فعالیت می‌کنم و با گروه شیلات همکاری دارم. در زمینه بیماری‌های آبزیان و بهداشت دام پژوهش می‌کنم. هرچند به کار خصوصی نمی‌پردازم، اما تلاش می‌کنم ارتباط خود را با حوزه پژوهش حفظ کنم و در انتقال دانش به نسل جوان مشارکت داشته باشم.

حکیم مهر: آیا خاطره‌ای خاص از دوران فعالیت خود دارید که بخواهید با ما به اشتراک بگذارید؟

خاطرات زیادی از دوران فعالیت خود دارم، اما یکی از به‌یادماندنی‌ترین آن‌ها مربوط به دوران خدمت در دانشگاه زابل است. آن زمان امکانات بسیار محدود بود، اما اشتیاق و انگیزه دانشجویان و اساتید همه دشواری‌ها را قابل تحمل می‌کرد. به نظرم تأسیس و توسعه دانشگاه زابل، نقطه عطفی در زندگی حرفه‌ای من بود. این دانشگاه برای من همیشه نمادی از تحول و پیشرفت بوده است.

حکیم مهر: به عنوان سخن پایانی، اگر نکته‌ای باقی مانده یا پیشنهادی دارید، لطفاً بفرمایید.

در پایان می‌خواهم تأکید کنم که دانشگاه‌ها باید به عنوان مراکز تحول اجتماعی و علمی حفظ و تقویت شوند. تأسیس دانشگاه‌هایی مانند زابل نشان داد که چقدر آموزش عالی می‌تواند بر توسعه یک منطقه تأثیر بگذارد. از حکیم مهر نیز به عنوان صدای دامپزشکی ایران تشکر می‌کنم و برای شما و همه همکاران جوان آرزوی موفقیت دارم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.