یکی از مشکلات اصلی دامپزشکی، جداسازی دانشکده‌های دامپزشکی از علوم پزشکی است/ با معضل کاهش انگیزه دانشجویان دامپزشکی مواجه هستیم

حکیم مهر- پدیده مظفری: پروفسور حسین تاجیک، استاد برجسته دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه که برای چهارمین سال متوالی در فهرست پژوهشگران پراستناد یک درصد برتر جهان قرار گرفته است، در گفت‌وگویی صمیمانه با حکیم مهر، درباره مسیر علمی خود، چالش‌های حوزه دامپزشکی و راهکارهای پیشرفت این رشته سخن گفت. او از علاقه و تلاش‌هایش در زمینه پژوهش، مشکلات آموزش دامپزشکی در ایران و نقش ویژه این رشته در بهداشت عمومی سخن به میان آورد.

حکیم مهر: آقای دکتر، لطفاً برای شروع بفرمایید ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید و چگونه دامپزشکی را انتخاب کردید؟ آیا از ابتدا علاقه‌مند به این رشته بودید؟

با تشکر از شما که این مصاحبه را ترتیب دادید. من ورودی سال ۱۳۶۳ دانشگاه ارومیه هستم. چهار ترم را در دانشگاه تهران گذراندم و بعد از آن دوباره به دانشگاه ارومیه برگشتم و در آنجا فارغ‌التحصیل شدم.

در مورد انتخاب رشته دامپزشکی، باید بگویم که بیشتر دست تقدیر بود. دامپزشکی چهارمین انتخاب من بود. دانشگاه ارومیه را انتخاب کردم و مستقیم وارد این رشته شدم. البته تا حدی با این رشته آشنا بودم؛ من در منطقه ورامین زندگی می‌کردم و با مسائل مرتبط با دامپزشکی آشنایی داشتم. با این حال وقتی وارد این رشته شدم، دیدم که واقعاً رشته‌ای عالی است. این رشته از نظر علمی بسیار غنی است و امکانات فراوانی برای کمک به جامعه و پیشرفت علمی دارد.

حکیم مهر:‌ پس از اتمام دوره عمومی، چه مسیری را در پیش گرفتید؟

پس از فارغ‌التحصیلی، در سال ۱۳۶۹ به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه مشغول به کار شدم. در همان سال به عنوان مربی فعالیت خود را آغاز کردم. در سال ۱۳۷۳، زمانی که اولین دوره تخصصی بهداشت و مواد غذایی در دانشگاه تهران برگزار شد، در آزمون شرکت کردم و پذیرفته شدم. این دوره تخصصی تجربه بسیار ارزشمندی برای من بود. در بهمن ۱۳۷۳ تحصیل در این دوره را آغاز کردم و در سال ۱۳۷۸ فارغ‌التحصیل شدم.

بعد از اتمام دوره تخصص، به دلیل تعهد به دانشگاه ارومیه بازگشتم و فعالیت خود را به عنوان استادیار آغاز کردم. از آن زمان تاکنون در دانشگاه ارومیه فعالیت دارم و توانسته‌ام در این مدت خدمات متعددی در زمینه آموزش و پژوهش ارائه کنم.

حکیم مهر: چه عواملی باعث شدند که در فهرست پژوهشگران پراستناد جهان قرار بگیرید؟

یکی از مهم‌ترین عوامل، همکاری‌های پژوهشی مستمر با همکاران گروه بهداشت مواد غذایی و دانشجویان دکتری عمومی و تخصصی بود. بسیاری از این پژوهش‌ها در حوزه‌هایی انجام شد که مورد توجه بین‌المللی قرار داشتند. همچنین تلاش کردم مقالاتی منتشر کنم که به‌روز و مرتبط با نیازهای جهانی باشند. این مقالات توانستند توجه بسیاری را جلب کنند و باعث افزایش استنادها شوند. علاوه بر این، همکاری با دانشجویان مستعد و تبادل ایده‌های جدید نیز نقش بسزایی در این موفقیت داشت.

یکی دیگر از نکات مهم، انتخاب موضوعات کاربردی و چالش‌برانگیز بود که بتوانند تأثیر مستقیمی بر پیشرفت علمی و بهبود شرایط بهداشتی و دامپزشکی داشته باشند.

حکیم مهر: شما سال‌هاست در عرصه پژوهش فعالیت می‌کنید. به نظر شما مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های حوزه دامپزشکی در ایران چیست؟

یکی از مشکلات اصلی که من در این حوزه احساس می‌کنم، جداسازی دانشکده‌های دامپزشکی از علوم پزشکی است. این جدایی باعث کاهش همکاری‌ها و در نتیجه کاهش کارایی در سطح جامعه و بهداشت عمومی می‌شود. بخش بزرگی از کار دامپزشکی پیشگیری از بیماری‌ها و کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است. این مسئله نقش دامپزشکان را در سلامت جامعه برجسته می‌کند.

یکی دیگر از چالش‌ها، کمبود ارتباط میان دانشکده‌های دامپزشکی و سازمان‌های مرتبط مانند جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی کشور است. تقویت این ارتباط‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود کارایی و اجرای بهتر طرح‌های بهداشتی و دامپزشکی داشته باشد.

حکیم مهر:‌ آیا مشکل دیگری هم وجود دارد که به آن اشاره کنید؟

بله، کاهش انگیزه دانشجویان یکی دیگر از مشکلاتی است که امروز با آن مواجه هستیم. افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان در دانشگاه‌های آزاد و محدودیت بازار کار باعث کاهش اشتیاق دانشجویان به این رشته شده است. این مسئله روی سطح علمی دانشجویان نیز تأثیر گذاشته است. همچنین نبود امکانات کافی برای تحقیق و پژوهش در بسیاری از دانشگاه‌ها یک مانع جدی برای پیشرفت علمی در این حوزه محسوب می‌شود.

حکیم مهر: در مورد برخی انتقاداتی که به دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه مطرح شده بود، نظر شما چیست؟

مشکلاتی که در دانشکده ما وجود دارد، در بسیاری از دانشکده‌های دیگر نیز دیده می‌شود. نمی‌توان گفت که هیچ کاستی‌ای وجود ندارد، اما دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه جزو بهترین دانشکده‌های دامپزشکی ایران است. من سال‌ها رئیس دانشکده بوده‌ام و از نزدیک با مسائل آشنا هستم. البته برخی انتقادها ممکن است صحیح باشد، اما بسیاری از آنها نیز برطرف شده یا در حال پیگیری است. برای مثال، انتقاداتی که در مورد امکانات و تجهیزات مطرح می‌شود، همواره در دستور کار بوده و تلاش شده است تا شرایط بهبود یابد.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

از شما تشکر می‌کنم که وقت گذاشتید و این مصاحبه را ترتیب دادید. امیدوارم این گفت‌وگو بتواند به بهبود شرایط پژوهش و آموزش دامپزشکی کمک کند. همچنین از تمام دانشجویان و همکارانم که در این مسیر همراه من بودند، قدردانی می‌کنم.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.