حکیم مهر - در کشور ما علی‌رغم ساحلی بودن و پرورش انواع گونه‌های آبزیان، مصرف سرانه هشت و نیم کیلوگرم است و به دلیل نداشتن بازار مصرف، میزان زیادی از آبزیان دریایی و پرورشی کشورمان صادر می‌شود این درحالی است که میانگین سرانه‌ی مصرف آبزیان در جهان 18 کیلوگرم و در کشور‌های اروپایی 22 کیلوگرم است که طبق برنامه‌ی پنجم توسعه باید مصرف سرانه‌ی آبزیان در ایران به 13 کیلوگرم برسد.
با توجه به رشد روزافزون جمعیت جهان، تامین غذا و دستیابی به منابع جدید غذایی یکی از مهمترین دغدغه‌های دولت‌ها گردیده و باعث شده تامین مواد پروتئینی به سمت سایر منابع از جمله آبزیان سوق یابد، در این میان ارزش بالای پروتئین آبزیان، صنعت ماهیگیری را به صنعتی مهم در جهان تبدیل کرده است.
از طرف دیگر محدودیت‌های صید و بهره‌برداری از ذخایر دریایی، پرورش آبزیان را ضروری ساخته است.
آمارهای جهانی نشان می‌دهد که مصرف سرانه‌ی آبزیان به بالاترین مقدار خود یعنی 18کیلوگرم در سال رسیده است که نشانگر اهمیت بالای این بخش در ایجاد درآمد و غذا برای میلیون‌ها انسان است.
اگرچه در حال حاضر میزان مصرف سرانه آبزیان در کشور ما هشت و نیم کیلوگرم است، اما وجود ذخایر قابل توجه آبزیان در آب‌های شمال و جنوب کشور و همچنین توسعه‌ی صنعت پرورش ماهی در آب‌های داخلی و امکان بهره‌برداری از آبزیان آب‌های بین‌المللی، چشم‌انداز روشنی را برای تامین هرچه بیشتر پروتئین دریایی مورد نیاز کشور فراهم کرده است.
پرورش آبزیان یک فعالیت با گستره جهانی است که در بهبود تغذیه و کمک به توسعه‌ی اقتصادی کشور‌ها موثر است.
در کشور ما پیشرفت چشمگیر صنعت ماهی طی سال‌های اخیر قابلیت پرورش آبزیان در سراسر کشور و استعداد ماهی‌دارشدن دریاچه‌ها، مخازن پشت سدها، آبگیر‌ها و رودخانه‌های کشور از طریق رهاسازی بچه ماهی در آنها و همچنین امکان استحصال حجم زیادی از فانوس‌ماهیان هر یک به نوبه‌ی خود می‌تواند در تامین بخش عمده‌ای از پروتئین کشور اثر‌گذار باشد.
با توجه به این‌که طی سال‌های اخیر به دلیل نامناسب بودن بستر رودخانه‌های شمالی کشور برای تخم‌ریزی ماهیان دریای خزر ذخایر این ماهیان از دریای خزر روند کاهشی گرفته است که در این زمینه بستر‌سازی و ایجاد شرایط مناسب در رودخانه‌های شمالی برای تخم‌ریزی ماهیان استخوانی و همچنین بازسازی ذخایر ضروری است. از طرف دیگر می‌توان با سیاست‌های تشویقی و ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پرورش ماهیان استخوانی دریای خزر نیز بر افزایش تولیدات آبزیان کشور نیز تاثیر‌گذار بود.
در سال گذشته 368 هزار و 505 تن آبزی از آب‌های جنوب کشور صید شده است و 43 هزار و 805 تن انواع آبزیان از آب‌های شمالی کشور صید شده است.
همچنین 251 هزار و 374 تن از محل پرورش بخش خصوصی نیز انواع آبزیان تولید شده است که در مجموع میزان تولید آبزیان از طریق صید و پرورش را به 663 هزار و 684 تن رسانیده است.
در این میان استان خوزستان با صید 55 هزار و 422 تن انواع آبزیان، استان بوشهر با صید 49 هزار و 281 تن، استان سیستان و بلوچستان با صید 123 هزار و 361 تن، استان هرمزگان با صید 140 هزار و 441 تن بالاترین میزان صید در سال گذشته از آب‌های جنوبی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
لازم به ذکر است؛ میزان صید در آب‌های شمال کشور در سال گذشته 43 هزار و 805 تن بوده است که از این میزان 13 هزار و 615 تن مربوط به استان گیلان، 28 هزار و 608 تن مربوط به استان مازندران و هزار و 582 تن در استان گلستان صید شده است.
در کشورمان پرورش ماهیان گرمابی با میزان برداشت سالانه بیش از 121 هزار تن بالاترین میزان تولید در بخش آبزیان پرورشی را دارد و پس از آن پرورش ماهیان سردآبی با برداشت بیش از 91 هزار و 500 تن در رده‌ی دوم انواع ماهیان پرورشی قرار دارد.
همچنین سال گذشته 251 تن ماهی خاویاری در مزارع پرورشی کشور تولید و پرورش یافته است. همچنین شش هزار و 359 تن میگو، 298 تن شاه‌میگو پرورش یافته است.
در بین پنج استان پرورش‌دهنده میگو در کشورمان به ترتیب استان‌هایی بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و گلستان بیشترین برداشت از مزارع پرورشی را داشته‌اند.
همچنین استان چهارمحال و بختیاری در پرورش ماهیان سردآبی بیشترین برداشت را داشته و پس از آن استان مازندران، لرستان، آذربایجان غربی، فارس و کرمانشاه در رده‌های بعدی تولید و پرورش ماهیان سردآبی قرار دارند.
در پرورش ماهیان گرم‌آبی نیز در سال گذشته، استان مازندران با تولید بیش از 38 هزار تن، استان گیلان با تولید بیش از 31 هزار تن، استان خوزستان با تولید 27 هزار تن در رده‌های تولید و پرورش ماهیان گرم‌آبی (کپور‌ماهیان و خاویاری) قرار دارد.
گفتنی است؛ بیش از 10 هزار و 500 باب مزرعه پرورش ماهیان گرم‌آبی به مساحت بیش از 40 هزار هکتار، هزار و 387 مزرعه پرورش ماهیان سردآبی به مساحت 230 هکتار و 214 مزرعه پرورش میگو به مساحت دو هزار و 873 هکتار در کشور وجود دارد.
تولید و پرورش ماهی به غیر از صید در مزارع پرورشی و همچنین برداشت از منابع آبی طبیعی و نیمه‌طبیعی به مساحت 539 هزار و 943 هکتار تولید می‌شود.
لازم به ذکر است؛ بیش از 43 هزار نفر پرورش‌دهنده و صیادان شاغل در منابع آبی کشور مشغول هستند و همچنین بیش از 12 هزار و 490 صیاد در محدوده‌ی آب‌های شمالی و نزدیک به 131 هزار صیاد در محدوده‌ی آب‌های جنوبی کشور در بخش شیلات مشغول به فعالیت هستند.
براساس اعلام سازمان شیلات ایران، 900 فروند شناور در آب‌های شمال و نزدیک به 11 هزار فروند شناور ناوگان ماهیگیری در آب‌های جنوب فعال هستند که از این میزان 51 فروند کشتی صیادی در جنوب کشور فعالیت می‌کنند و بقیه‌ی ناوگان در قالب قایق و لنج صیادی در آب‌های شمالی و جنوبی کشور فعال هستند.
مگه امروز یکشنبه است 
