حکیم مهر - با وجود وعده‌های گوناگون مسئولان وزارت جهادکشاورزی برای جلوگیری از ادامه روند کاهشی صید کیلکا ماهیان و ورشکستگی تعاونی‌های صیادی، صید کیلکا ماهیان سال به سال رو به نزول بوده و از 100 هزار تن به 20 هزار تن رسیده است.
با وجود وعده‌های مختلف طی 12 سال اخیر برای مقابله با شانه‌دار مهاجم به عنوان رقیب کیلکا ماهیان نه تنها اقدامی در این زمینه نشده بلکه صید این گونه مغذی دریایی هر ساله رو به افول بوده و در خطر انقراض نسل قرار دارد.
شانه‌دار مهاجم بیش از 120 میلیارد تومان خسارت به کشور وارد کرده و 90 تعاونی صیادی را به تعطیلی و ورشکستگی کشانده است چراکه میزان سهمیه صید کیلکا ماهیان برای هر شناور صیادی از هزار تن سال 80 به 180 تن در سال گذشته کاهش یافته است.
در این باره دبیر انجمن شرکت‌های صیادی کیلکا گیلان از کاهش 42 درصدی صید کیلکا ماهیان در سال گذشته خبر داد و گفت: صید 6400 تنی کیلکاماهیان در سال 89 به 4500 تن در سال گذشته کاهش یافته است.
ابوالقاسم مقیمی به ایسنا گفت: سهمیه صید هر شناور در دهه قبل از 80 معادل 800 تا هزار تن بود که در سال گذشته به 180 تن کاهش یافت.
مقیمی با اشاره به وجود 29 شناور صیادی کیلکا در استان گیلان اظهار کرد که اکنون 25 شناور در این استان فعال است.
دبیر انجمن شرکت‌های صیادی کیلکا گیلان علت کاهش صید را کمبود ماهی و نامناسب بودن شرایط جوی عنوان و اظهار کرد: به دلیل تغییرات اقلیمی و شرایط نامساعد صید شبانه حذف شده و علیرغم کاهش ماهی در آبهای استان گیلان شرایط اقلیمی نیز مانع دریا روی و صید شده است.
شانه‌دار مهاجم موجودی ژله‌ای و بومی قاره آمریکاست که برای نخستین بار در سال 1378 از دریای سیاه از طریق آب توازن کشتی‌ها وارد اکوسیستم دریای خزر شد و با توجه به اینکه خصوصیات بیولوژیکی آنها با اکوسیستم دریای خزر سازگار است به سرعت تکثیر پیدا کرد و به دلیل شورتر و گرم‌تر بودن آبهای ساحلی ایران نسبت به سایر همسایگان، تجمع آن در سواحل کشور بیشتر است به طوری که این موجود در آبهای ایران تا عمق بیش از 150 متر راه یافته‌اند.
این موجود روزانه دو تا سه هزار تخم می‌گذارد که از این تخم‌ها در مدت 24 ساعت لارو خارج می‌شود و لاروها نیز پس از دو هفته بالغ شده و به دلیل اینکه این موجود به تنهایی نر و ماده است به راحتی شروع به تخم گذاری کرده و وسعت عظیم دریا را احاطه کرده است.
شانه‌دار مهاجم در تمام مراحل زندگی خود گوشتخوار است و از فیتوپلانکتون‌هایی تغذیه می‌کند و غذای آن انواع ماهیان به ویژه کیلکاست؛ لذا شانه‌دار مهاجم رقیب بزرگی برای کیلکا ماهیان محسوب می‌شود و با افت شدید جمعیت آنها باعث ورشکستگی عده زیادی از صیادان کیلکا شده است به طوری که 119 تعاونی صید در استان‌های شمالی به 29 شرکت و 29 فروند لنج صیادی کاهش یافته است.
اما این مهاجم تنها گریبان‌گیر ماهیان کیلکا و آجر شدن نان صیادان آن نیست. بلکه از آنجا که کیلکا ماهیان نان دریای خزر هستند، کاهش جمعیت آنها روی موجودات دیگر از جمله ماهیان خاویاری تاثیر خواهد گذاشت و می‌توان یکی از علل کاهش ماهیان خاویاری را این امر دانست.
البته تنها مشکل صیادان کیلکا کمبود ماهی نیست بلکه قیمت ناچیز این محصول دریایی و نداشتن مصرف انسانی عامل مهمی در بازار نامناسب کیلکا ماهیان محسوب می‌شود؛ در حال حاضر قیمت خرید هر کیلو ماهی کیلکا از صیادان 250 تومان است.
از سوی دیگر 95 درصد از کیلکاماهیان استحصال شده از دریای خزر به پودر ماهی تبدیل می‌شود و تنها پنج درصد از این گونه ماهی مغذی و ارزان قیمت مصرف انسانی دارد.
با توجه به اینکه کیلکا ماهیان یکی از مغذی‌ترین پروتئین دریای خزر بوده که به پودر ماهی تبدیل می‌شود، سازمان شیلات طبق وعده‌های مکرر افزایش مصرف انسانی این گونه دریایی و فرآوری آن را از اهداف خود اعلام کرده است اما به گفته صیادان کیلکا نه تنها مصرف انسانی این محصول افزایش نیافته است بلکه روند کاهشی هم دارد و صنایع تبدیلی و بسته‌بندی شکل گرفته در این زمینه از رده خارج شده‌اند.
این درحالی است که سازمان شیلات ایران از افزایش مصرف انسانی کیلکا ماهیان از سه درصد به 12.5 درصد و رونق صنایع فرآوری این محصول و اقتصادی بودن آن خبر داده است.
خبر مرتبط :
