حکیم مهر - رئیس سازمان دامپزشکی کشور، از اجرای روش کنترل بیماری شاربن با روش واکسیناسیون هدفمند در 10 استان کشور خبر داد و گفت: با بکارگیری این روش در سال جاری، 10 میلیارد تومان در بخش واکسیناسیون صرفه جویی شده است.
دکتر سید محسن دستور افزود: با اعمال این روش، مصرف واکسن کنترل و مبارزه با بیماری شاربن به میزان 20 میلیون دز کاهش یافته است که به این ترتیب، علاوه بر صرفه اقتصادی، کاهش عوارض جانبی واکسن را نیز به دنبال خواهد داشت.
وی ادامه داد: از سال 1375 مطالعات میدانی در خصوص کثرت جغرافیایی وقوع بیماری شاربن در انسان و دام آغاز شد و پس از اخذ یافته های بیولوژیکی و اپیدمیولوژیکی و تکنیک های مؤثر کنترل و مراقبت میدانی و کتابخانه ای از سال 1378 ، استان هرمزگان به عنوان استان پایلوت واکسیناسیون هدفمند علیه شاربن همراه با کنترل و مراقبت از بیماری تعیین شد.
دکتر دستور تصریح کرد: از آنجا که منطبق بر سیاست های علمی حذف و ریشه کنی بیماری، باید ابتدا با اعمال واکسیناسیون انبوه کشور یا استان به مدت حداقل دو سال سبب کاهش کانون های وقوع بیماری شده و سپس با اعمال واکسیناسیون هدفمند فقط در کانون ها به مدت چهار سال زمینه حذف بیماری و قطع واکسیناسیون فراهم شود، در اواخر دهه 70 سازمان دامپزشکی واکسیناسیون انبوه در جمعیت حساس دامهای اهلی را اجرا کرد و این سیاست تا سال 1378 ادامه داشت.
وی ادامه داد: از آن سال دفتر بهداشت و مدیریت بیماری های دامی تصمیم به تغییر عملی روش مبارزه با بیماری بر اساس دستورالعمل ها و روشهای مورد تأیید سازمان های جهانی بهداشت دام و انسان گرفت.
یادآور می شود، بیماری شاربن از بیماری های عفونی، باکتریایی و مشترک بین انسان و حیوان است؛ این بیماری در طول تاریخ و در برخی موارد وقوع خود تلفات و خسارات سنگینی را به جمعیت انسان و حیوانات حساس تحمیل کرده است به طوری که در تورات از آن به عنوان طاعون نیز نام برده شده است.
این بیماری در حیوانات اغلب با نشانی مرگ ناگهانی دیده می شود و در انسان نیز عمدتاً به شکل جلدی وقوع پیدا می کند ولی به شکل های گوارشی و تنفسی نیز دیده می شود.
فرم تنفسی آن بیشتر در انتشار عمدی باسیل توسط انسان و فرم گوارشی در مصرف گوشت و فراورده های دامی آلوده دیده می شود.
در حیوانات با استفاده از واکسن و دارو از بیماری پیشگیری می شود و در انسان نیز با دارو بیماری درمان می شود و در افرادی مانند نظامیان که تحت خطر بالا و در معرض باسیل شاربن هستند، از واکسن سیاه زخم هم جهت پیشگیری از بیماری استفاده می شود.
پس از کشف واکسن شاربن میزان انتشار و واگیری بیماری در بین حیوانات حساس به نحو چشمگیری کاهش یافت به شکلی که در برخی کشور ها ریشه کن اعلام شد.
در کشور ما از سال 1298 هجری شمسی واکسن شاربن در دام های اهلی کم و بیش استفاده می شد و در سال 1333 با تلفات حدود یک میلیون دام اهلی ناشی از ابتلاء به شاربن، مصرف واکسن شاربن افزایش یافت.
دفتر بهداشت و مدیریت بیماری های دامی سازمان دامپزشکی در صدد هرچه بیشتر هدفمند سازی واکسیناسیون علیه شاربن و البته دیگر بیماریهای دامی و جایگزینی کنترل و مراقبت است تازمانی که به ریشه کنی آنها دست یابد، می باشد.
