حکیم مهر - یک مدرس دانشگاه گفت: در سالهای اخیر مفهوم غذاهای عملگرا به عنوان غذاهایی که علاوه بر داشتن ارزش تغذیهای، اثرات مثبت بر روی سلامتی انسان دارند، بیشتر به سمت غذاهایی که میتوانند اثرات مثبت روی ترکیب جمعیت میکروبی روده داشته باشند، تغییر جهت داده و عمدتا روی غذاهای پروبیوتیک متمرکز شده است.
دکتر علی اکبریان درباره نقش پروبیوتیکها و اثرات سلامتی بخش آنها اظهار کرد: واژه پروبیوتیک در لغت به معنی «برای زندگی» است و در حقیقت متضاد واژهی آنتیبیوتیک است. همچنین سازمان جهانی خوار و بار (فائو) هم پروبیوتیکها را به عنوان مکملها یا میکروارگانیسمهای زندهای تعریف میکند که در صورت مصرف به مقدار کافی میتوانند باعث ایجاد اثرات سلامتی بخش بر روی بدن میزبان شوند. اثر اصلی پروبیوتیکها از طریق بهبود تعادل میکروبی روده به نفع باکتریهای مفید است که بدین ترتیب میتواند یک نقش محافظتکنندگی در برابر بیماریهای مختلف نشان دهد.
وی افزود: محصولات لبنی پروبیوتیک مختلف و متعددی تا به حال در دنیا تولید و به بازار عرضه شده است. در واقع شناخته شدن محصولات پروبیوتیک به عنوان غذاهای عملگرا که علاوه بر خواص تغذیه ای پایه، اثرات سلامتی بخشی هم دارند و مستندات کلینیکی که بیانگر پیشگیری از بیماریهای خاص هستند، مصرف آنها را به ویژه در کشورهای توسعه یافته نظیر کشورهای اروپایی و ژاپن با اقبال مواجه کرده است. تعدد برندهای مربوط به غذای پروبیوتیک در بازار این کشورها خود گواهی بر این موضوع است.
وی ادامه داد: در کشور ما هم کوششهای خوبی در این زمینه صورت گرفته است. مثلا در دانشگاهها تحقیقات مختلفی در این زمینه انجام شده یا در حال جریان است. در موسسه استاندارد، استانداردهای مربوطه در حال تدوین است یا بعضا تدوین شده و توسط برخی شرکتها نیزتولید این فرآوردهها شروع شده است، اما هنوز مصرف کنندگان از اثرات سلامتی بخش و پیشگیری کننده آنها اطلاع کافی نداشته بنابراین از این فرصت فراهم شده برای بهبود سلامتی و پیشگیری از بیماریها به خوبی استفاده نمیشود.
اکبریان همچنین گفت: اطلاع رسانی در این زمینه و همچنین انجام تحقیقات بیشتر و تکمیلی در خصوص تکنولوژی تولید محصولات پروبیوتیکی و اثرات سلامتی بخش آنها با توجه به روند رو به رشد این محصولات از جنبههای مختلف یک امر ضروری است که میتواند زمینه ساز بهبود سلامتی در جامعه باشد.
وی یادآور شد: پروبیوتیکها را به عنوان مکمل غذایی در پرورش حیوانات هم میتوان استفاده کرد. تحقیقات زیادی برروی استفاده از پروبیوتیکها در جیره غذایی ماکیان و حتی استفاده از پروبیوتیکها در جیره غذایی چند نوع ماهی انجام شده و اثرات مثبتی بر روی ضریب تبدیل، افزایش وزن و پارامترهای مربوط به رشد آنها داشته است. بنابراین پروبیوتیکها هم در صنعت دامپروری و هم شیلات و هم صنایع غذایی قابل استفاده هستند.
اکبریان خاطرنشان کرد: در اروپا و کشورهای توسعه یافته مصرف محصولات پروبیوتیک رو به افزایش است و به خاطر استقبال مصرف کنندگان از این محصولات حتی نسبت رشد حجم بازار محصولات عملگرا و پروبیوتیک نسبت به سایر محصولات بیشتر است.