حکیم مهر - رییس کمیته استانداردسازی ستاد توسعه فناوری نانو با اعلام ارائه 12 استاندارد ملی در حوزه نانو که شش مورد آن جنبه های ایمنی و بهداشتی محصولات نانو را شامل می‌شود، اظهار داشت: کمیته فناوری نانو سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، تمامی محصولات دارویی، غذایی و آرایشی بهداشتی حاوی نانو مواد اعم از داخلی و وارداتی را از لحاظ ایمنی و سلامت با توجه به پروتکل‌های بین‌المللی بررسی و عرضه و استفاده از آنها را تایید می‌کند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، دکتر علی بیت‌الهی در خصوص مخاطرات احتمالی فناوری نانو و نکات ایمنی قابل توجه در این حوزه گفت: به طور کلی تمام فناوری‌ها می‌توانند هم جنبه‌های مثبت و هم جنبه‌های قابل تامل و منفی داشته باشند. بحث مهمی که در این زمینه مطرح است ایمنی در فناوری نانو و تشخیص مرزهای هشدار دهنده و یا خطوط قرمز است که برای فناوری‌های دیگر نیز مهم است و نبایستی فراتر از آنها حرکت کرد.
وی ادامه داد: در زمینه ایمنی رویکرد مثبتی که در دنیا پیش گرفته شده، بررسی های عمیق و مطالعات بیشتر خطوط قرمز است. این رویکرد در شش سال گذشته چه در سطح بین‌المللی و چه در سطح کشوری پیگیری شده است. در این ارتباط بحث استانداردهای فناوری نانو در کمیته بین‌المللی استانداردهای فناوری نانو (ISO/TS229) آغاز شده و خوشبختانه ستاد ویژه فناوری نانو توانسته با تشکیل کمیته استاندارد با همکاری سازمان ملی استاندارد، گام‌های بسیار موثری در جهت استانداردسازی محصولات نانو بردارد به طوری که تاکنون 12 استاندارد ملی که شش مورد آن مرتبط با موضوعات ایمنی و بهداشت محصولات نانو می‌باشد انتشار یافته است.
رییس کمیته استاندارد ستاد توسعه فناوری نانو همچنین در خصوص مضرات احتمالی نانو ذرات تولیدی پرکاربرد مانند نانو لوله‌های کربنی (CNT)، فولرین‌ها و اکسیدهای فلزی تصریح کرد: اقداماتی که در این زمینه انجام شده بیشتر جنبه تحقیقاتی و تحت شرایط معینی بوده و هنوز دنیا به یک وحدت نظر در خصوص قطعیت خطرات محصولات تولیدی مانند نانو لوله‌های کربنی (CNT) نرسیده و بعضا حتی نتایج مغایر هم نیز وجود داشته است.
وی افزود: نکته دیگری که باید اشاره کرد این است که فاکتورهای متفاوتی در بحث‌های سمیت نانو مواد مطرح است و سمی بودن به پارامترهای مختلف فیزیکی و شیمیایی وابسته می‌باشد. ایمنی محصولی که حاوی نانو ذرات است به پارامترهایی مانند اندازه ذرات، سطح ویژه، مقدار ذرات مورد استفاده، ماهیت شیمیایی نانو ذارت، پوشش نانو ذرات و ... بستگی دارد و ایمنی هر محصولی باید جداگانه بررسی شود و نمی‌توان به طور کلی گفت که نانو ذرات سمی هستند.
به گفته بیت‌اللهی در کمیته بین‌المللی استانداردسازی فناوری نانو (ISO/TC229) در زمینه جنبه های ایمنی نانوذرات پنج پروژه در حال پیگیری است که یک پروژه با مسوولیت ایران در زمینه بررسی فعالیت آنتی‌باکتریال نانوذرات نقره با استفاده از اسید مورامیک به عنوان بیومارکر در حال انجام است.
وی ادامه داد: رویکرد منطقی جهانی و ملی در مورد مباحث ایمنی نانو تامین کننده اعتماد مصرف کنندگان محصولات نانو می‌باشد. ستاد نانو و دیگر کمیته‌های مربوط به بحث استانداردسازی توجه ویژه‌ای به بررسی هر چه دقیق‌تر جنبه‌های ایمنی و سلامت داشته و کمیته نانو فناوری وزارت بهداشت به صورت اتفاقی محصولات توزیع شده در بازار را نیز بررسی و مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
به گفته بیت‌اللهی اخیرا شبکه ایمنی فناوری نانو نیز توسط ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در کشور ایجاد شده که هدف از تاسیس آن توسعه فعالیتهای علمی و شبکه‌سازی اساتید، دانشمندان و دانشجویان فعال در حوزه ایمنی نانو فناوری جهت پشتیبانی برنامه‌های توسعه‌ای کشور در حوزه فناوری نانو می‌باشد.
بیت‌الهی در خصوص سایر اقدامات انجام شده در زمینه تضمین ایمنی محصولات فناوری نانو خاطرنشان کرد: در کشور به بحث‌های زیرساختی استاندارد و ایمنی در حوزه نانو توجه خوبی شده است. همچنین از اقداماتی که در این راستا انجام شده تشکیل یک کمیته در وزارت بهداشت با عنوان کمیته نانو فناوری و یک کمیته استاندارد در وزارت جهاد کشاورزی است که پروتکل‌های مرتبط با جنبه‌های ایمنی سلام و محیط زیستی را تدوین کرده و هر محصولی در حوزه غذا و دارو و محصولات کشاورزی که بخواهد در کشور وارد شود بایستی مجوز‌های ایمنی را از این دو کمیته دریافت کند.
