حکیم مهر - در بررسی های صـورت گرفته در باره توالی ژنوم ها در قورباغه آفریقایی نتایج بسیار عجیبی به دست آمد. پژوهشها نشان میدهند که توالی ژنومها در قورباغه آفریقایی شباهت فراوانی به توالی ژنومهای انسان دارد.
در حقیقت شباهت بسیاری از مخلوقات زمین به یکدیگر از لحاظ ژنتیکی، بسیار بیش از آن چیزی است که ممکن است با نگاه کردن به ظاهر آنها به نظر برسد. زمانی که دانشمندان به مقایسه بخشهایی از ژنهای مشخص متعلق به ژنوم قورباغه، با ژنوم های انسان و پرندگان کوچک در همان بخشها پرداختند، به شباهتهای شگفت انگیزی دست یافتند. این شباهتها حاکی از سطح بالای محافظت در ارگانها یا ساختارها در کروموزوم (بسته های DNA در سلولها) بود.
قورباغه مورد بررسی با نام علمی Xenopus tropical است. این اولین بار است که دانشمندان موفق شده اند توالی ژنوم یک دوزیست را به طور کامل به دست آورند. به گفته دانشمندان این کشف نه تنها امیدواری های فراوانی در شناخت قورباغه ها به وجود آورده است بلکه میتواند در درک کل تاریخ زندگی در زمین آنها را یاری نماید.
ریچارد هارلند، دستیار سرپرست در گروه محققان می گوید: توالی ژنوم بسیاری از حیوانات خز پوش مورد بررسی قرار گرفته است که البته تعداد آنها بسیار کمتر از مهره داران مورد بررسی بوده است. به گفته این زیست شناس داشتن فهرست کاملی از ژنها در Xenopus و نیز فهرست همین ژنها در انسان ها، موشها و پرندگان کوچک، کمک فراوانی به بازپردازی ژنهای مهرهداران قدیمی می کند.
اخیراً دانشمندان موفق به استخراج اطلاعات ژنتیکی بیش از 175 ارگانیسم که توالی ژنوم آنها تقریباً به طور کامل به دست آمده است، شدهاند.
افهلستن، رئیس این گروه تحقیقاتی گفت: زمانی که به بخشهای ژنوم Xenopus نگاه می کنید، در واقع به ساختارهایی نظر می کنید که 360 میلیون سال عمر دارند و بخشی از ژنوم آخرین جد مشترک تمام پرندگان، قورباغه ها، دایناسورها و پستاندارانی که تاکنون در زمین وجود داشته اند، به حساب می آیند. وی همچنین خاطر نشان کرد که باستان شناسی کروموزوم می تواند به درک تاریخ سیر تکاملی کمک نماید و نیز نشان دهد که ماده ژنتیک به چه ترتیبی خود را بازآرایی میکند تا به شکل ژنوم پستانداران و دوزیستان امروزی درآید.
حداقل 1700 ژن از ژنهای قورباغه آفریقایی شباهت فراوانی به ژنهای موجود در انسان دارد. این ژنها در انسان با بیماری های خاصی همچون سرطان، آسم و بیماری های قلبی مرتبط است. بنابراین یافتن این ارتباطات بدین معنا است که آزمایش بر روی قورباغهها می تواند به پزشکان در یافتن درمان بیماریها در انسان کمک شایان توجهی نماید.
شباهت انسان ها و قورباغهها پیش از این نیز مشخص شده بود.
در اوایل قرن بیستم زیستشناسان کشف کردند که قورباغه ها به گونادوتروپین کریونیکی انسان ها (HCG)، هورمون تولید شده توسط زنان باردار، بسیار حساس هستند. در سال های بین 1940 تا 1950 قورباغهها به عنوان روشی کم هزینه به منظور تست بارداری مورد استفاده قرار گرفتند اما کشف این ژنوم جدید میتواند این گونه از قورباغهها را برای فعالیتهای تحقیقاتی و پزشکی سودمندتر نیز بنماید.
محققان عقیده دارند که با کشف این ژنوم، گونه Xenopus برای مطالعه در مورد نظم و ترتیب، سازماندهی و قوانین موجود در ژنها بسیار پر کاربرد است.