اجاره عرصه‌های حفاظت‌شده به دامداران موجب انتقال طاعون نشخوارکنندگان کوچک از دام‌های اهلی به گله‌های وحشی شده است

حکیم مهر - مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی با اشاره به تلف شدن تعدادی کل و بز در گله‌های حیات وحش بر اثر طاعون نشخوارکنندگان کوچک گفت: اجاره عرصه‌های حفاظت‌شده منابع طبیعی به دامداران باعث انتقال ویروس از دام‌های اهلی به گله‌های وحشی شده است.

«دکتر داریوش جهان پیما» مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس به ارائه توضیحاتی در مورد بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک پرداخت و گفت: بیماری مذکور یک بیماری ویروسی و غیر قابل انتقال به انسان است.

جهان‌پیما تصریح کرد: طاعون نشخوارکنندگان کوچک با بیماری‌ طاعونی که انسان را درگیر می‌کند اشتباه گرفته می‌شود در حالی که بیماری مذکور جمعیت گوسفند و بز را درگیری می‌کند.

وی افزود: در طاعونی که به انسان منتقل می‌شود عامل بیماری باکتری است و موش نقش مخزن بیماری و کک نقش ناقل بیماری را دارد در حالیکه لفظ طاعون نشخوارکنندگان به دلیل درگیری زیاد بین جمعیت گوسفند و بز با این بیماری به کار گرفته می‌شود.

جهان‌پیما تصریح کرد: این بیماری از سال 78 وارد کشور شد و سالانه برنامه واکسیناسیون را برای مقابله با این بیماری را داریم.

انتقال بیماری از دام‌های اهلی به گله‌های وحشی

مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی در مورد نحوه درگیری حیات وحش با این بیماری گفت: این بیماری در صورتی به گله‌های وحشی منتقل می‌شود که با دام‌های اهلی ارتباط مستقیم داشته باشند.

وی افزود: بعضا دیده می‌شود که محدوده‌های حفاظت شده به صورت اجاره‌ای برای چرا در اختیار دامداران قرار می‌گیرد و وقتی آبشخور دام‌های اهلی و گله‌های وحشی یکی می‌شود بنابراین در صورت وجود بیماری در بین دام‌های اهلی، گله‌های وحشی هم درگیر می‌شود.

جهان‌پیما با اشاره به درگیری گله‌های وحشی در منطقه هفتاد تپه گفت: سازمان محیط زیست اعلام کرده که 172 راس کل و بز براثر این بیماری تلف شده‌اند و برای جلوگیری از انتقال بیماری طاعون نشخوارکنندگان از دام‌های اهلی به گله‌های وحشی باید دام‌های اهلی را از مناطق حفاظت شده خارح کرده و منابع طبیعی این مناطق را اجاره ندهد.

وی با بیان اینکه در بین دام اهلی تلفاتی نداشته‌ایم و فقط بیماری از طریق آنها به حیات وحش منتقل شده، افزود: بنابراین اگر عارضه‌ای از بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در منطقه هفتاد قله اراک دیده می‌شود ناشی از تماس مستقیم دام‌های اهلی با گله‌های وحشی حیات وحش بوده و این امر هم به دلیل ورود دام‌های اهلی مبتلا به بیماری به مناطق حفاظت شده بوده است.

واکسیناسیون دام‌های اهلی بهترین روش پیشگیری است/ تنها 20 درصد واکسن مورد نیاز تامین شده است

مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی تصریح کرد: اولین و بهترین کار برای جلوگیری از انتقال این بیماری ویروسی به حیات وحش جلوگیری از تماس با دام‌های اهلی و همچنین گسترش واکسیناسیون دام اهلی در مناطق هفتاد قله است که اقدامات آن توسط ادارات دامپزشکی انجام شده است.

وی با اشاره به پروتکل جهانی ریشه‌کنی بیماری ویروسی طاعون نشخوارکنندگان کوچک تصریح کرد: برای ریشه‌کنی این بیماری سالانه 80 میلیون دوز واکسن مورد نیاز است و دو سال پیاپی به 17 میلیون دوز واکسن برای پوشش بره و بزغاله‌های حساس نیاز داریم.

جهان‌پیما گفت: ریشه کنی بیماری چهار مرحله دارد و ما در مرحله دوم هستیم و برای پوشش مناطق کانونی 26 میلیون دوز واکسن مورد نیاز است که از تعهد تأمین 15 میلیون دوز آن توسط مؤسسه واکسن و سرم سازی رازی فقط 3 میلیون دوز آن به ما داده شده است.

وی افزود: اما همین 3 میلیون دوز واکسن به موقع استفاده شده بطوریکه شرایط کنترل بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در کانون‌ها به مراتب کمتر از سال‌های 93 و 92 است.

مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی بیان داشت: امسال با واکسیناسیون به موقع 60 درصد افت کانون داشته‌ایم.

جهان‌پیما اظهار داشت: شرایط سازمان دامپزشکی در کنترل بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک، تب برفکی، لمپی‌اسکین امسال بهتر است از سال‌های گذشته است و در همه این موارد بیماری‌ها تحت کنترل است.

ورود بیماری از عراق به کشور از سال 1378

مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی گفت: این بیماری از سال 1942 اولین بار در کشور ساحل عاج مشاهد شد و کل قاره آفریقا به جز جنوب آن را فرا گرفت.

وی افزود: سپس این بیماری ویروسی در نقاط دیگر مثل خاورمیانه، آسیای مرکزی و جنوب آسیا انتشار یافت و سرانجام هم در سال 1378 این بیماری از کشور عراق به ایران راه یافت و استان‌های غربی اولین استان‌های درگیر با این بیماری بودند.

طاعون نشخوارکنندگان کوچک، سومین کاندید ریشه‌کنی در جهان

مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی اظهار داشت: سازمان بهداشت جهانی و فائو این بیماری را به عنوان سومین کاندید ریشه‌کنی در جهان معرفی کرده‌اند بطوریکه اولین بیماری آبله انسانی بود که سازمان بهداشت جهانی بر روی ریشه‌کنی آن برنامه‌ریزی کرد.

جهان‌پیما تصریح کرد: آبله گاوی دومین بیماری کاندیدای ریشه کنی به شمار می‌رود که در سال 2011 ریشه‌کنی آن اعلام و OIE تلاش بسیاری برای ریشه‌کنی آن انجام داد.

وی با بیان اینکه سازمان دامپزشکی ایران توسط مجامع بین‌المللی برای ریشه‌کنی آبله گاوی مورد تقدیر قرار گرفت، تصریح کرد: سومین کاندید ریشه‌کنی جهانی بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک است و برنامه‌ریزی شده که این بیماری در بازه‌ زمانی 15 ساله یعنی از سال 2015 تا 2030 به طور کامل در دنیا ریشه‌کن شود.