در این گزارش حکم شرعی خوردن گوشت خرچنگ، لابستر، کوسه و غیره از نظر مراجع عظام تقلید بیان شده است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از بلاغ، خداوند در آیات 164 و 173 سوره بقره، 157 سوره اعراف، 106 سوره مائده، 14 سوره نحل، 12 سوره فاطر و 12 سوره جاثیه حکم شرعی حیوانات حلال گوشت و حرام گوشت را بیان کرده و خوردن مردار، گوشت خوک و گوشت حیوانی که برای غیر خدا ذبح شده را ممنوع شمرده است.
خداوند در این آیات پاکیزهها را حلال و ناپاکیها را حرام اعلام کرده است اما حکم شرعی تناول گوشت انواع حیوانات توسط پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) تشریح شده است.
فقهای و دانشمندان دینی از میان آبزیان دریایی فقط ماهیان دارای فلس (پولک) و میگو را حلال گوشت دانستهاند و بیشتر آنها خوردن لابستر، خرچنگ، هشت پا و صدف دریایی را حرام اعلام کردهاند.
«حجتالاسلام و المسلمین بهاری» با اشاره به حلال یا حرام گوشت بودن آبزیان دریایی اظهار داشت: خداوند در سوره فاطر می فرماید "این دو دریا یکسان نیست ما از آب شیرین و گوارا و خنک به شما می دهیم و از همان آب گوشت تازه میگیرید و از آب تلخ و شور هم گوشت تازه هست برای خوردن" اما به صراحت شرط پولک دار بودن را برای ماهیان بیان نشده است.
وی افزود: با وجود اینکه خداوند در قرآن به شرط پولکدار بودن ماهی اشاره نمیکند اما تقسیم و تفسیر آن را برعهده پیامبراکرم(ص) و اهل بیت(ع) گذاشته است.
این کارشناس مذهبی به نقل از کتاب «وسائل الشیعه» گفت: در روایات از امام صادق(ع) نقل شده است که «ماهی را که پولکدار است را بخورید و حضرت علی(ع) نیز در بازار مردم را از خوردن و فروش ماهی های بدون پولک منع می کردند.»
وی با اشاره به دلایل منع خوردن ماهیان بدون پولک خاطر نشان کرد: از دلایل آن میتوان به گوشتخوار بودن ماهیان بدون پولک ، مردار خوار بودن آنها و آلودگی بدن و گوشت آنها به خاطر نبود پولک اشاره کرد.
بهاری افزود: ماهیهای پولکدار گیاهخوار بوده و به واسطه فلسها از آلودگیهای دریا در امان هستند.
وی یادآور شد: پیامبر اسلام(ص) تنها آبزیان پولک دار و میگو را حلال اعلام کردهاند که میگو هم به این دلیل که تمام عمرش را در آب بوده و در همان آب تخمریزی و زندگی میکند، حلال اعلام شده است.
در همین راستا استفتائات مراجع عظام تقلید پیرامون خوردن گوشت حیوانات دریایی به تفصیل آمده است:
امام خمینی(ره):
اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می باشد و ماهی بی فلس را اگرچه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.
آیتالله سیستانی:
پرسش: آیا از روغن ماهی که از ماهیهای حرام گوشت تهیه میشود و مرغان دریایی در خوراکیها و جز آنها میتوان استفاده کرد؟
پاسخ: خوردن آنها جایز نیست لیکن در غیر موارد خوردن میتوان از آنها استفاده کرد.
پرسش: خوردن صدف دریایی حلال است؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش: چگونه تشخیص دهیم که ماهی حلال گوشت است؟
پاسخ: ماهی اگر فلس دار باشد.
پرسش: خوردن گوشت کوسه ماهی چه حکمی دارد؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش: استفاده از ماهی دریائی بنام سقنقور برای خوردن و مداوا چه حکمی دارد؟
پاسخ: سقنقور حیوانی است از جنس خزندگان و ماهی نیست، و به هر حال استفاده از آن اگر برای خوردن نباشد اشکال ندارد و اگر برای خوردن باشد در غیر مورد ضرورت جایز نیست.
پرسش: آیا خوردن خاویار حلال است؟
پاسخ: خوردن تخم ماهی که فلس ندارد جایز نیست.
آیتالله مکارم شیرازی: