در دهه اخیر حیواناتی مانند گربه، سگ و پرندگانی مانند کلاغ در شهرها افزایش یافتهاند. عدم کنترل آن ها، از طرفی ناتوانی این حیوانات در تهیه غذا و در دسترس بودن غذا به دلیل اسراف های انسانی در شهرها موجب سرگردانی این موجودات زنده شده است که نتیجه ای به جز ظاهر زشت برای شهرها نداشته است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ابتکار، سال گذشته بیشترین کلیپ ها از اذیت و آزار این حیوانات در شبکه های مجازی دست به دست شد که واکنش های زیادی را نیز در بر داشت. حال بحث اصلی برای کنترل حیوانات شهری در میان است. شهرداری ها با اسلحه به جان آن ها افتادند و مردم با نگاهی دوگانه در تایید و عدم تایید عملکرد ارگان های مرتبط مانده اند. در این بین طرح «عقیم سازی» حیوانات گزینه بسیاری از کارشناسان شهری و محیط زیست است.
پانزده سال پیش در نزدیکی خانه اش یک محوطه خالی وجود داشت که در آنجا حدود 10 تا 12 سگ زندگی میکردند. دخترک جوان به آنها غذا میداد و گاهی به همراه پدرش به نزدیکی آن ها می رفت. یک شب تابستانی آمدند و بلبشویی ایجاد شد، سگ ها هر یک به سمتی می دویدند، ماموران شهرداری با تفنگ های شکاری خود به هدف میزدند، هدفی که اینبار موجود زنده بود. می گوید بعد از 15 سال همچنان صدای زوزه مرگ سگ ها به گوشش میرسد. شب ها کابوس می بیند. بارها با شهرداری منطقه تماس گرفت حتی حضوری به آنجا مراجعه کرد اما جز چند جمله عذرخواهی چیزی نشنید. شرمندگی شهرداری چیز از بار سنگین مرگ سگ ها کم نکرد. مدتی بعد دخترک در روزنامه خبری خواند، خبری که افکار او را راجع به حیوانان شهری متحول کرد .
همه چیز از مطالبات شروع می شود
پریسا پروین مهر به «ابتکار» میگوید: «در یکی از روزنامه ها راجع به عقیم سازی 3000 سگ ولگرد در شهر آتن خبری را مطالعه کردم. من که از قبل با چشم های خودم صحنه کشته شدن سگ ها را دیده بودم، عقیم سازی را روش مناسبی برای مقابله با افزایش حیوانات شهری دیدم.»
پس از آن بود که تیم «شفاخانه سفید» راه اندازی شد. دکتر اصغری، دامپزشک کمپین شفاخانه سفید در پاسخ به این سوال که چرا باید عقیم سازی حیوانات شهری انجام شود، میگوید: «ما می دانیم که شهرداری ها مطالبات مردم را میبینند، پس از آن است که دست به کار میشود. ما نیز به دنبال آن بودیم که مطالبات خودمان را داشته باشیم. کمپین شفاخانه سفید با هدف اولیه عقیم سازی شروع به کار کرد. ما در ابتدا به دنبال فرهنگسازی بودیم و در تاریخ 7 اسفند سال 1391 اولین گام را با ایجاد یک صفحه در فیسبوک برداشتیم و نام اولیه کمپین را «کمپین سفید» قرار دادیم و کم کم هشتگ من سفید هستم در فضای مجازی آن زمان بیشتر دیده شد .»
در یک سال اول فعالیت این کمپین بیش از 1000 حیوان شهری از جمله سگ ها و گربه ها عقیم سازی شدند. بعد از مدتی در اوایل سال 93 گروه های دیگر به دنبال اخذ مجوز برای عقیم سازی رفتند و کم کم فرهنگ عقیم سازی هرچند در ابعاد کوچک جای خود را پیدا کرد .
ضرورت جلوگیری از رشد بی رویه حیوانات شهری
هدف کمپین از عقیم سازی، تغییر فرهنگ و آگاهی مردم بود، به عقیده خالقان این کمپین مردم باید به این باور برسند که سگ ها، گربه ها، پرندگان و درختان و تمام محیط زیست در شهرها نیاز به مراقبت دارند .
او می گوید: «اعتقاد ما این است که اگر تعداد گربهها و سگها زیاد شود باید کشته شوند؛ چرا که برای جامعه مضر هستند. همین مقوله در ارتباط با خودرو ها نیز وجود دارد، اگر تعداد خودرو ها در شهری زیاد شود به چشم مردم بی ارزش خواهد شد، مانند آنچه در شهرهای پر جمعیت و صنعتی کشور دیده می شود .»
اصغری میگوید: «در سال های اخیر شاهد کشته شدن سگ ها و گربه های شهری و همچنین بی مهری مردم نسبت به آن ها هستیم، ما اعتقاد داریم باید این مقوله کنترل شود؛ همانگونه که ده سال پیش موشهای شهر تهران را باید کنترل می کردند. 10 سال پیش وقتی بر شمار موش های شهر تهران افزوده می شد کسی فکری نکرد، الان نیز اگر به حال گربه و سگ ها فکری نشود دقیقا چند سال دیگه با ازدیاد این حیوانات بیگناه مواجه خواهیم شد و شهر نمای زشتی به خود خواهد گرفت .»
اصغری با اشاره به اینکه هر مسوولی با روی کار آمدن فقط به دوران مدیریتی خودش نگاه میکند و کارهای اصولی و طولانی مدت انجام نمیدهد، میگوید: «اگر در شهر تهران زلزله بیاید بیش از یک میلیون موش روی سطح زمین میآید، این بدان معنی است که عدم مدیریت صحیحی در جمعیت این موجودات باعث شده است که جوب های خیابان ولیعصر به بدترین شکل ممکن زیستگاه این موجودات شود. همین مقوله ممکن است روزی برای سگها، گربه ها و حتی پرندگان رخ دهد .»
بیش از 3 هزار و هفتصد مورد عقیم سازی در 3 سال
با توجه به هدف اصلی این کمپین با ایجاد یک کیلنیک فعالیت های خود را در تخصصیتر دنبال کرد، از استانهای اصفهان، مازندران، قزوین و ... برای عقیمسازی نزد آن ها آمدند .
گفتنی است در کشور انگلستان و یا در کشور هم مرز با ایران، ترکیه، مراکزی وجود دارد که حیوانات شهری را به طور تخصصی در آنجا درمان میکنند، از آن ها نگهداری کرده و حیوانات شهری ای را که دچار تصادف و یا حادثه شدهاند تیمار میکنند.؛ حال آنکه در ایران چنین مراکزی وجود ندارد و یا به صورت شخصی و محدود فعالیت میکنند.
پریسا پروین مهر با اشاره به اینکه در شهر تهران بیش از 150 کلینیک فعال حیوانات وجود دارد به خبرنگار روزنامه «ابتکار»، میگوید: «حدود 3 سال فعالیت ما در عرصه خدمات به حیوانات، بیش از 3 هزار و هفتصد حیوان که شامل گربه و سگ می شود، عقیم سازی شدهاند. این مقدار فقط متعلق به تهران نبوده و از شهرهای ابهر، بابل، اصفهان و سایر شهرها نیز برای عقیم سازی نزد ما میآیند .»
خطر انقراض وجود ندارد
در قرن اخیر و با اهلی شدن بسیاری از حیوانات وحشی، حیوانات به دودسته داخل و خارج از منزل تقسیم شدند. حیواناتی که توانایی زندگی با انسان را دارند و حیوانات دیگری که به آن ها لقب وحشی داده اند که در طبیعت غیر شهری زندگی میکنند. حال دسته ای از این دو حیوانات هستند که به زبان عامیانه خرید و فروش نمیشوند، سوالی که مطرح می شود این است که حمایت از این حیوانات توسط انسان ضروری است؟
اصغری در ادامه با اشاره به اینکه لزوم وجود این حیوانات لازم و ضروری است، میگوید: «به نگاه ما این حیوانات باید در شهرها وجود داشته باشند؛ کاری که ما میکنیم این است که جمعیت آنها را کنترل کنیم. ساختار شهری ما به گونهای بوده که اجازه دادیم بدون داشتن هیچ نوع امکانات رفاهی برای این حیوانات، اعم از جا و مکان، دست به تولید مثل بزنند . دقیقا مانند آنچه برای خودروها در شهری مانند تهران رخ داده است. تعداد خودروها افزایش یافت بدون اینکه پهنای خیابانها تغییری کند، همین موجب ایجاد ترافیک شده است؛ اتفاقی که برای گربه ها و سگ ها نیز درحال رخ دادن است.»
وی با اشاره به اینکه عقیم سازی حیوانات شهری به انقراض آن ها منجر نمی شود، می افزاید: «عقیم سازی با انقراض فرق دارد. توجه داشته باشید، تولید مثل این حیوانات از سرعت عقیمسازی که ما انجام میدهیم چند مرحله کندتر است. پس خطر انقراض وجود ندارد. به طور مثال مگر زمانی که یوزپلنگ ایرانی منقرض شد، روی آنها عقیمسازی انجام شده بود؟ نه، اکوسیستم این حیوان نادر تغییر کرد و به انقراض آن نزدیک شد. حال این گربه ها و سگ ها که نام ولگرد روی آن ها می گذارند، اکوسیستمشان محیط شهری است در نتیجه امکان انقراض آنها با انجام عقیمسازی وجود ندارد. فقط کنترل آن ها موجب میشود که خودشان در خطر نباشند .»
پروین مهر در ادامه گفت و گو به «ابتکار» می گوید: «اگر تعداد انسانها نیز کم بود، او را در موزه نگه داری می کردند، ما برای همین می گوییم حیواناتی که در معرض انقراض هستند بیشتر مورد احترام خواهند بود؛ همانگونه که با خرید و فروش برخی از این حیوانات برای آن ها ارزش بیشتری قائل می شوند .»
هدف ما حمایت از این حیوانات است