تب لبنیات سنتی و لرز دامپزشکی/ نگذارید مسئولیت دامپزشکان روزبه‌روز محدودتر شود

حکیم مهر - «دکتر محمد لطفی‌زاده» در مرکز مجازی ترویج دامپزشکی (مِتُد) نوشت:

این روزها تب تأسیس فروشگاه لبنیات سنتی در تهران و سایر شهرستانها شدت گرفته است و این در حالی است که آمار تب مالت در کشورمان همچنان نگران‌کننده است.

با افزایش فروشگاه های لبنیات سنتی در کشورمان، اظهارات یکی از مدیران شاخص سازمان دامپزشکی قابل تأمل است و در اینجا مرور می‌شود:

"سازمان دامپزشکی تنها وظیفه نظارت بر شرایط بهداشتی تأمین شیرخام این واحدها را به عهده دارد و مسئولیتی در قبال این فروشگاهها ندارد. واحدهایی که دارای پروانه بهداشتی باشند، بعید است تخلفی انجام دهند که منجر به باطل‌شدن مجوزشان شود"

در این زمینه نکات زیر جهت بهره‌برداری مسئولین محترم تقدیم می‌شود:

1- وقتی پاستوریزاسیون و مهم‌تر از آن استریلیزاسیون به شکل مطمئنی در دسترس است، لزوم ترویج مصرف لبنیات سنتی که صددرصد اطمینان‌بخش نیست و حتی امکان آلودگی‌های میکروبی ناشی از دخالت دست کارگر هم می‌رود، سؤال برانگیز است.

2- مسئولیت شیر خام با سازمان دامپزشکی است، اما تا کجا؟ تا بیرون این فروشگاهها؟ یعنی آنطور که مدیرکل محترم نظارت بر بهداشت عمومی سازمان دامپزشکی فرموده‌اند، به سرنوشت شیرخام و نحوه نگهداری و مصرف آن (تا ابتدای فرآوری که مسئولیت به وزارت بهداشت منتقل می‌شود) نباید پیگیری شود؟ سازمان‌های دیگر به دنبال افزایش حوزه مسئولیت خود و جذب و بکارگیری فارغ‌التحصیلان مرتبط هستند، اما دامپزشکی ظاهراً در پی مواجهه با صورت‌مسأله‌های کمتری است و هرچه صورت مسأله کمتر، مسئولیت هم کمتر!

3- آمار رو به افزایش بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان بخصوص تب مالت غیر از آنکه قدری به ارتقاء روش‌های تشخیص و پایش مربوط است، تا حدود قابل توجهی هم به مصرف لبنیات غیرپاستوریزه و فله ارتباط دارد. عدم آگاهی مردم از این موضوع در کنار ترویج لبنیات سنتی این خطر را افزایش هم می‌دهد و سازمان دامپزشکی باید در این مسأله با جدیت وارد شود و در آگاه‌سازی جامعه (مثلاً در تفاوت خطر مصرف ماست با پنیر و خامه و سرشیر سنتی و نظایر آن) نقش خود را ایفا نماید.

4- در سالیان گذشته بارها از مسئولین وزارت بهداشت شنیده می‌شد که ابزار نگرانی از مصرف شیرهای غیرقابل مصرف در کارخانجات در چنین فروشگاههایی می‌کردند و حالا وقت آن است که از همان ادعاها استفاده شود و ممیّزی شدید دامپزشکی با تابلو (که مردم متوجه باشند) درقبال این فروشگاهها با نظارت و بازدید انجام گیرد.

5- وقتی می‌گوییم مجوزدارها لابد اصول بهداشت را رعایت می‌کنند، یعنی اولاً از این مسأله مطمئن نیستیم و باید این نگرانی را به وزارت بهداشت منتقل کنیم (همانطور که برعکس این موضوع صادق است و در موضوعات مختلف مسئولین وزارت بهداشت در مسائل گوناگون و در رسانه‌ها ابراز نگرانی می‌نمایند) و ثانیاً یعنی بدون مجوز هم وجود دارد و اگر اینطور است، نباید بگوییم به ما ربطی ندارد!

6- سازمان دامپزشکی باید در هر استان بانک اطلاعاتی قابل اعتنایی از این فروشگاهها داشته باشد که در این بانک «مبدأ شیر مصرفی»، «نحوه انتقال شیر به فروشگاه»، «شیوه نگهداری شیر خام در فروشگاه»، «بهداشت ظروف نگهداری و حمل شیر خام»، «تعیین اعتبار بهداشتی منبع تأمین شیر خام فروشگاه» و نظایر آن مشخص و مورد بازدید دوره‌ای و منظم واقع شود.