ضرورت توسعه و افزایش پست های قرنطینه ای دامی کشور
دکتر کامیاب قیصربیگی
با توجه به مشکلات پیش روی حوزه پیشگیری و کنترل بیماری های واگیردار دامی کشور، از جمله بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و تب برفکی، شیوع و گسترش آنها در کشور و هشدارهای جهانی بخصوص در مورد آنفلوانزا، ضرورت توسعه و افزایش تعداد پست های قرنطینه دامی را دو چندان می کند. متأسفانه سالهاست که در این خصوص مرتکب غفلت شده ایم که یکی از نتایج آن تلفات سنگین دام های سبک و سنگین در اکثر روستاهای کشور به علت تب برفکی و آلوده شدن اکثر استان ها به آنفلوانزا بوده است.
فارغ از جدال های سیاسی در کشور، متأسفانه سالهاست که حوزه های مدیریتی در کشور دچار بحران و سردرگمی است. با شروع دولت تدبیر و امید و همچنین دستورات مقام معظم رهبری در حوزه سلامت، جرقه های امیدی زده شد که متاسفانه دوباره در حال خاموشی است. مشکل اصلی حوزه سلامت در کشور ما جزئی نگری در مسائل کلان کشور است. در حوزه سلامت ما شاهد تغییرات بسیار خوب و ستودنی در حوزه درمان بوده ایم ولی در حوزه بهداشتی پیشرفت قابل توجهی نداشته ایم. مدیران کشور در حوزه بهداشت، سازمان دامپزشکی کشور را نادیده گرفته اند و در بخش اعتبارات طرح تحول سلامت، سازمان دامپزشکی را حذف نموده اند، که دودش به چشم همه مردم کشور خواهد رفت، در پازل سلامت قطعه اصلی سازمان دامپزشکی کشور است که این قطعه گم شده است و تا زمانی این قطعه جایگاه خود را پیدا نکند، مطمئن باشید طرح تحول سلامت به سر منزل مقصود نخواهد رسید.
اما چرا پست های قرنطینه دامی؟
«قرنطينه به عنوان يكي از اركان و ابزارهاي مهم تامين بهداشت دام و فرآورده هاي دامي، از جمله اجراي پروژه هاي پيشگيري، كنترل و ريشه كني بيمارهاي هاي دامي مطرح مي باشد. فعاليت هاي قرنطينه اي طيف وسيعي از فعاليت ها را شامل مي گردد كه از قرنطينه داخل دامداري شروع و به استقرار ايستگاه هاي كنترل و پست هاي قرنطينه مرزي و بين استاني و اجراي دستور العمل هاي بهداشتي قرنطينه اي حمل و نقل دام و فرآورده هاي خام دامي منتهي مي گردد» (برگرفته از سایت سازمان دامپزشکی کشور).
که متأسفانه فقط بر روی کاغذ وجود دارد و صرفاً اخذ مجوز قرنطینه آن هم بصورت دلخواه وجود دارد.
وزارت کشور بارها از حاشیه نشینی شهرهای بزرگ گله مند بوده و عده ای آن را بحران حال و آینده کلان شهرهای کشور می دانند، فقط برای حل این مشکلات جلسات و کنفرانس های متعددی برگزار می کنند، غافل از اینکه اقتصاد اکثر روستاییان کشور حول دو محور دامپروری و کشاورزی می چرخد. زمانی که یک خانواده روستایی با شیوع یک بیماری واگیردار از جمله تب برفکی کل سرمایه خود را از دست می دهد و دیگر منبع درآمدی ندارد، چارۀ کار را در مهاجرت به سوی کلان شهرها می بیند و به دلیل مشکلات اقتصادی در حاشیۀ شهرها ساکن می شود و روز به روز به تعداد این مهاجرین افزوده می شود. حفظ سرمایه دامی در روستاها، یعنی حاشیه نشینی کمتر و امنیت بیشتر در شهرها و روستاها.
دوستان، عزیزان و اساتید بزرگوار در مجلس محترم شورای اسلامی، هیأت محترم دولت و سازمان دامپزشکی کشور، بدون احیاء، توسعه و افزایش پست قرنطینه دامی در کشور تمام برنامه های ما در پیشگیری و کنترل بیماریهای مشترک و واگیر دار دامی بی فایده خواهد بود و آب در هاون کوبیدن است. صرفاً جهت جلوگیری از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، تب برفکی و سایر بیماری های دامی، فقط واکسیناسیون چاره کار نیست، قدم اول قرنطینه است و بعد از آن واکسیناسیون و سایر اقدامات بهداشتی.
تا زمانی که پست های قرنطینه دامی در هر استانی وجود نداشته باشد، نمی توان برای دامپروری آن استان آینده ای روشن پیش بینی کرد. خوشبختانه سازمان دامپزشکی کشور در سال های اخیر زیر ساخت های نرم افزاری لازم را در بخش قرنطینه بوجود آورد و سامانه های مختلفی برای رصد فرآورده های خام دامی، صادرات و واردات دام زنده، آبزیان و طیور هم راه اندازی نموده است.
اما به دلیل کمبود پست های قرنطینه دامی فعال در حوزه نظارت بر چگونگی حمل و جابجایی دام زنده و فرآورده های خام دامی در کشور تمام برنامه های، پیشگیری و کنترل بیماری ها و بهداشت مواد غذایی سازمان دامپزشکی را دچار اختلال نموده و تأثیرگذاری آنها را به شدت کاهش داده است. افراد سودجو به راحتی با جابجایی محموله های فاقد مجوز باعث انتشار و گسترش بیماری های مشترک بین انسان و دام و واگیردار دامی می شوند و خسارات جبران ناپذیری را بر اقتصاد کشور وارد می سازند. لذا چه امروز و چه صد سال دیگر ناگزیر خواهیم شد که پست های قرنطینه ای دامی را توسعه و افزایش دهیم.
در پایان تمام استاندارانی که وضعیت اشتغال و سلامت مردم آن استان برای آنها اهمیت دارد، به این مهم توجه ویژه ای عنایت فرمایند.
دکتر کامیاب قیصربیگی