حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: سال ۱۳۳۹ در شهرری متولد شد و ۱۸ سال بعد از دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران سر درآورد. در سال ۱۳۶۵ دوره تخصصی ایمونولوژی دانشکده پزشکی را برگزید و ۳ سال بعد به عنوان استادیار در همانجا مشغول به کار شد. در سال ۱۳۷۲ در کسوت دبیری علوم پایه پزشکی کشور به وزارت بهداشت رفت و همان سال دبیر گروه پزشکی شورای عالی برنامهریزی وزارت بهداشت شد.
سال ۱۳۷۶ مدیرگروه ایمونولوژی شد اما کمتر از ۲ سال بعد، عطای فعالیت در وزارت بهداشت را به لقایش بخشید و ترجیح داد که فعالیت خود را در امور دانشگاهی متمرکز کند. از سال ۱۳۸۹ به عنوان رئیس انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران انتخاب شد و تا الان کماکان همین کرسی را در اختیار دارد. یکی از اقدامات درخشان او در سال ۸۲ رقم خورد. آنجا که با همکاری اساتید و برخی روسای محترم، جامعه علمی آزمایشگاهیان ایران را پایهگذاری کرد.
«دکتر محمد وجگانی» این روزها مشغول مطالعه در حوزههای مذهبی است و تاکنون ۳ جلد کتاب راجعبه معارف امیرالمومنین منتشر کرده و خودش میگوید که جلد چهارم آن نیز تا چند ماه آینده منتشر خواهد شد.
حکیم مهر: آقای دکتر، چه شد که به حوزه دامپزشکی علاقهمند شدید؟
یکی از دلایل آن این بود که از کودکی با حیوانات بزرگ شدم. بنده از آنجا که فرزند اول خانواده بودم و خانواده نیز سالها در انتظار تولد من بودند، امکانات زیادی را برایم فراهم میکردند و تقریبا میتوانم بگویم که همه نوع حیوانی را در خانه داشتم. در واقع یک نوع باغ وحش در منزل ما به وجود آمده بود. از گربه گرفته تا مرغ، کبوتر، گوسفند و ... زمانی که از مدرسه به منزل باز میگشتم، از هر کدام از این حیوانات، صداهای مختلف میشنیدم.
اما گذشته از دوران کودکی، انتخاب اول من در دانشگاه، رشته دامپزشکی بود. البته آن زمان از آنجا که هر سال شاگرد اول میشدم، مقداری به غرور افتاده بودم و لذا برای کنکور هیچ تلاشی نکردم. شاید با همان شرایط، اگر میخواستم میتوانستم رشتههای دیگر را هم بخوانم، اما دامپزشکی رشته مورد علاقه من و اولین انتخاب من بود. بعد که وارد این رشته شدم، از همان ابتدا ایمونولوژی توجه من را به طور ویژه جلب کرد.
حکیم مهر: چرا تا این اندازه توجه شما به این رشته جلب شد؟
وقتی بحث میکروبشناسی و فیزیولوژي را خواندم، به این نتیجه رسیدم که ایمونولوژی یک دنیای ویژه است. آن زمان شاید تنها کسی که در کشور ایمونولوژي میدانست، آقای دکتر تاجبخش بود و چند نفر از اساتید پزشکی که ما به آنها دسترسی نداشتیم. بحث خیلی جذاب و جدید بود. علاقهمند شدم و نمره خوبی هم از آقای تاجبخش در ایمونولوژی گرفتم.
حکیم مهر: معروف است که ایشان نمره بالاتر از ۱۵ به کسی نمیدادند. اما گویا شما ۱۷ شده بودید؟
بله. البته هفده و نیم. لذا از همان سال دوم و سوم تصمیم گرفتم که ایمونولوژی بخوانم. زمانی هم که متوجه شدم دانشکده پزشکی رزیدنت میپذیرد، خود را آماده و در امتحان شرکت کردم که در بین ۳۴ نفر، جزء ۳ نفر پذیرفته شده قرار گرفتم.
شرایط رشته ایمونولوژی برای من خوب بود. الان هم یک فضای بسیار مثبت بین همکاران ایمونولوژی وجود دارد و انجمن ایمونولوژی هم بسیار موفق است. در کل چون کار اجرایی زیادی داشتم، نتوانستم صرفا یک انسان اهل تحقیق باشم و لذا در حوزههای مختلف سرک میکشیدم.
حکیم مهر: وضعیت آموزش و جایگاه ایمونولوژی را در ایران چطور ارزیابی میکنید؟
در کل خوب است. این رشته آینده دار است و از جهات مختلف شرایط خوبی برای آن فراهم است. من در مورد این رشته بسیار امیدوار هستم و باید تلاشهای خود را برای توسعه آن بیشتر کنیم. چراکه هم پتانسیلهای نیروی انسانی و هم تعامل بسیار خوبی داریم و رشته در تمام حوزههای پزشکی مطرح است.
حکیم مهر: آیا توصیهای برای دامپزشکانی که علاقهمند به ادامه تحصیل در علوم پایه پزشکی هستند، دارید؟
توصیه من این است که دامپزشکان برای خود احترام قائل باشند. بنده سالیان سال است که در مصاحبههای دانشجویان پیاچدی، هم حضور دارم و هم مسئول دبیرخانه هستم. حرف من این است که دامپزشکان خود را ارزان نفروشند. یک دامپزشک ممکن است که فاقد شغل باشد و به خاطر بیکاری و عدم وجود درآمد مالی شرایط سختی را سپری کند، اما هیچگاه نباید فراموش کند که شاید از اسب افتاده باشد، لیکن از اصل نیفتاده است.
رشته دامپزشکی در دنیا بسیار مطرح و از بعد علمی نیز جزء رشتههای بینظیر است. شما هیچ رشته بیولوژیک مثل دامپزشکی پیدا نمیکنید. ممکن است بیولوژی جانوری بخوانید، اما این رشته فقط بیولوژی است. در صورتی که در دامپزشکی هم بیولوژی داریم، هم درمان و هم تعامل. یک دامپزشک میتواند دام و یک جامعه دامی را مدیریت کند. دامپزشکی یکی از زیباترین رشتههاست که متاسفانه مدیریت نشد. کمااینکه پزشکی هم مدیریت نشد و خیلی از پزشکان ما نیز از نظر اشتغال در مشکل هستند. خواهش من این است که دامپزشکان قدر خود را بدانند و هرگز خود را دست کم نگیرند. من هم به سهم خودم تا توانستم هر جا که بوده از جایگاه و نقش دامپزشکان دفاع کردم.
حکیم مهر: مثلا کجا؟
آخرین اتفاق در نظام پزشکی بود که چند نفر انسان جاهل و بیسواد سعی داشتند با یک روش تبعیض آمیز، با پیاچدی های ایمونولوژی برخورد کنند که ما تا آخر ایستادیم و نشان دادیم که ایمونولوژی یک برتری نسبت به رشتههای دیگر دارد. متاسفانه امروز کار به جایی رسیده که من مجبور شدم به فرهنگستان علوم و دانشکده دامپزشکی توصیه و از آنها خواهش کنم که ابتدا هویت را به دامپزشکان معرفی کنند و به آنها بگویند که قرار است چه کسی شوند. شما کدام رشته را سراغ دارید که شخص که با این وسعت بتواند در آن ادامه تحصیل دهد؟ هیچ یک از رشته ها را نداریم. دامپزشکان در پایه پزشکی هم موفقترین هستند. همین الان اگر دامپزشکان را از ایمونولوژي کشور بگیرند، ایمونولوژی پزشکی کشور با یک ضعف بزرگ روبرو میشود. چند نفر از برجستهترین ایمونولوژیستهای کشور دامپزشک هستند که این یک افتخار است. در میکروبشناسی و ویروسشناسی نیز همینطور. بزرگان ویروس شناسی کشور که به انسان خدمت کردند، چه کسانی هستند؟ دامپزشک هستند. دامپزشک باید هویت خود را بیابد و نباید با خجالت و ضعف خود را معرفی کند. بلکه باید با افتخار اعلام کند که دامپزشک است. به هر حال هفت سال درس خوانده و زحمت کشیده است.
حکیم مهر: یک جا به مدیریت بد در عرصه دامپزشکی اشاره کردید. این مدیریت بد از دیدگاه شما، به تعداد بالای فارغالتحصیلان دامپزشکی نیز باز میگردد؟
بله. یکی از مصادیق آن تعداد بالای فارغالتحصیلان است. دامپزشکی باید به نحوی صیانت و در آن تناسب بین پذیرفتهشدگان، بازار کار و امکانات فراهم میشد. بنده شنیدم که یکی از دانشگاههای غیر دولتی که نام آن را نمیبرم، سالانه تعداد زیادی دانشجو میگیرد. این ظلم، خیانت و گناه است. کسانی که این کار را میکنند به همه چیز ظلم میکنند. نام این فرد را نمیتوان دامپزشک گذاشت. کمااینکه نام او را نمیتوان فارغالتحصیل هیچ رشتهای گذاشت. چرا که این فرد استاد و آزمایشگاه نمیبینند. این که نشد.