دامپزشکی در ویترین عملکرد سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها خوش می‌درخشد - دکتر حسین یاوری

با اراده جهادی و بدون ذره ای سهم از بودجه هنگفت سلامت؛

دامپزشکی در ویترین عملکرد سازمان ها و وزارتخانه ها خوش می درخشد

دکتر حسین یاوری

دامپزشک، متخصص بهداشت و بیماریهای آبزیان

دوستان و هم صنفی های گرانقدر در بخش دولتی و خصوصی! ما گمنامیم! سربازان گمنام عرصه سلامت که در یک روند تدریجی و آهسته اما پیوسته، راهی بس دشوار و طولانی را با هم پیموده ایم؛ مسیری که اگر از دریچه رسانه های امروزی بدان بنگریم، حقایق فراوانی را آشکار می کند. این که خدمات دامپزشکی در کشورمان اگر نگوییم همپای خدمات و دانش روز دنیا، اما دست کم با هدف قرار دادن اهداف و چشم اندازهای نوین، پیش رفته است. اکنون می توانیم از فراز این قله های مرتفع، به مسیر پر سنگلاخی بنگریم که طی کمتر از 3 دهه با مرارت بسیار پیمودیم. اگر زمانی طاعون گاوی و آبله معضل روز دامپزشکی ایران بود، اکنون انطباق با معیارهای جهانی بهداشت و سلامت فرآورده های خام دامی و رعایت حداکثری حقوق متقابل تولید و مصرف کننده با رویکرد صادرات محور، دغدغه خاطر دامپزشکی کشورمان است.

ما را سربازان گمنام عرصه بهداشت و سلامت می نامند، اما پژواک عملکردمان با وجود تلاش های شبانه روزی طاقت فرسا، کمتر در جامعه شنیده می شود. شاید بر همین اساس بوده است که که رهبر عزیز و فرزانه انقلاب در آخرین دیدارشان با خادمان عرصه دامپزشکی به مناسبت چهاردهم مهرماه فرمودند: "هنرمندانه خودتان را معرفی کنید". پس دوستان این توصیه رهبری را آویزه گوش قرار دهیم  و با اهتمام و خلاقیت بیشتر در عرصه روابط عمومی و حضور فعال تر در حوزه رسانه، برای رساندن صدای رسای موفقیت های روزافزون همه عزیزان از دورترین و صعب العبورترین نقاط کشور تا مرکز ایران اسلامی، کوشا باشیم.

فراموش نکنیم، به اذعان  مراجع علمی معتبر، موانع اجرای برنامه های در دست اقدام را می توان در دو مقوله خلاصه کرد: اول نبود اراده برای انجام کار، و دوم نبود منابع در اختیار به میزان کافی. اگرچه دامپزشکی در کشورمان تقریبا همیشه با مانع دوم به شدت دست به گریبان بوده و حتی در سال های اخیر با وجود افزایش چندین و چند برابری بودجه های حوزه سلامت، کمترین بهره ای از آن نبرده است، اما خوشبختانه به همت و اراده همه سختکوشان این عرصه در بخش های دولتی و خصوصی، شاهد بوده ایم که این قشر بی ادعا با کمترین امکانات، دستیابی به شاخص هایی جهانی، در راستای ساماندهی وضعیت مواد غذایی با منشاء دامی را در دستور کار خود قرار داده است.

نگاهی گذرا به دستاوردهای فراوان دامپزشکی در کمتر از 3 دهه اخیر گواه آشکاری بر این مدعاست. تا جایی که می توان بی اغراق مدعی شد که شرایط کنونی در مقایسه با شرایط 20 یا 30 سال پیش بسیار عالیست و هنوز هم رشد استمراری خود را ادامه می دهد.

کافیست به اینترنت و منابع چاپی نگاهی بیندازیم آن گاه برای ما روشن می شود که در مورد طاعون گاوی یا آبله، در خصوص بسته بندی مواد خام با منشاء دامی و موضوعاتی نظیر این ها، همه ی فعل‌ها، ماضی هستند.

به نمودار تصویری ذیل بنگرید تا یادآوری شود که طی 10 سال مرغ را چگونه بسته بندی و کشتارگاه های طیور را ساماندهی کردیم:

به روند لیبل گذاری و سیستم کدینگ فرآوری آبزیان که صادرات به اتحادیه اروپا دارد، نظاره ای داشته باشید تا ببینید هر ماموریتی به این خادمان عرصه علم و عمل واگذار شده است، چگونه در به سامان دهی اش  با  شیوه ای جهادی کوشا بودیم.

امروزه حتی جوجه شماری جوجه های وازده پس از جوجه ریزی جایی در برنامه های معمول سازمان دامپزشکی ندارد و حتی دیگر این موضوع به ذهن هم خطور نمی کند، چرا که درصد تلفات جوجه ریزی به زیر یک درصد رسیده و این کاهش بسیار چشمگیر است. بله همه این پیشرفت ها در 20 ساله گذشته روی داده؛ امروز می توانیم آن را خاطره‌ای بدانیم که در گذشته بوده است و در  حال حاضر نیست.

اکنون آبزیان در سبد خانوار ایرانی جای پایی برای خود باز کرده است. دیگر واژه ای همچون بوی بد ماهی در بین مصرف کنندگان مطرح نیست، بلکه دغدغه مصرف کنندگان فیله کردن و فراوری های آماده پخت  اینگونه محصولات است. اکنون ورای همه این پیشرفته ها، دامپزشکی ایران اسلامی مفتخر است به عرصه های جدید، همانند ایجاد سامانه های الکترونیکی کارآمد به ویژه در بخش قرنطينه ورود پیدا کرده  تا همپای دیگر کشورها پیش رود.

اما به راستی علت این که همه خدمات و سامان رسانی های گفته شده به چشم نمی آید، سوالی است که باید به درستی مطرح کنیم و پاسخش را هم از متولیان جویا شویم و مجدد بازبینی کنیم. با  نگاهی دقیقتر  به این نکته واقف می شویم که اکثر بهبود‌ها در یک  روند تدریجی  حاصل شده اند؛ اما این  رویدادهای بد  هستند که تیتر خبرها را می‌سازند.

هم صنفی عزیز چه در بخش دولتی و چه بخش خصوصی! آدرس اشتباه ندهید! واقعیت آن است که ما هنوز گمنامیم. با همه این تفاسیر، برای رشد و توسعه صنف و حرفه خود در همه رده های وابسته، بایستی خودمان کمر همت ببندیم تا خواسته های آموزشی، شغلی، رفاهی با این همه تنوع خدمات دست یافتنی تر شود و ضمن رعایت اخلاق حرفه ای و در نظر داشتن هدف متعالی افزایش بهره وری و سلامت بهداشتی جامعه در راستای امنیت غذایی با شاخص شهروند جهانی، بهتر و بهینه تر از گذشته در این مسیر حرکت کنیم.

به اعتقاد و باور نگارنده لازم نیست منتظر این وزارت یا آن وزارت باشیم. گوناگونی و تعدد خدمات دامپزشکی به اندازه ای است که با این تغییر ساختارهای شکلی، معجزه ای نخواهیم دید؛ مادامی که تغییر اساسی در ماهیت خدمات و نوع نگاه جامعه و متولیان رخ ندهد.

اصولا باید پرسید بر چه اساس، وقتی گذشته ما جز روند بهبود تدریجی چیز دیگری به خود ندیده است، باید به مقابله با ساختار و روند موفق و رو به تکامل برخاست؟

 به قول سهراب سپهری شاعر خوش سخن:

هر کجا هستم باشم، آسمان مال من است
پنجره، فکر، هوا، عشق، زمین مال من است
چه اهمیت دارد گاه اگر می رویند، قارچ های غربت؟
من نمی دانم که چرا می گویند اسب حیوان نجیبی است، کبوتر زیباست
و چرا در قفس هیچ کسی کرکس نیست
گل شبدر چه کم از لاله ی قرمز دارد؟
چشم ها را باید شست، جور دیگر باید دید...

لازم است بدانیم، اگر شغل یا حرفه ای برای انسان شادی آفرین و بدون استرس است، به دلیل عجایب هفتگانه یا هفتاد‌گانه‌اش نیست، بلکه به دلیل پاسخی است که به پرسش‌های ذهن شما می‌دهد .

بپذیریم که برای آن ها که از کنار دامپزشکی عبور می‌کنند و به آن وارد نمی‌شوند، دامپزشکی یک چیز است.

برای آن ها که در این رشته دست و پنجه نرم می‌کنند و هرگز از آن خارج نمی‌شوند، چیز دیگری است.

برای آن ها که برای نخستین بار وارد حیطه دامپزشکی می شوند به شکل دیگری نمایان می‌شود.

و برای آن ها که دامپزشکی را برای همیشه ترک می‌کنند، دامپزشکی معنای دیگری پیدا می‌کند.

اما از نگاه این  کمینه، دامپزشکی همان طور که در مطلب اخیرم نیز بدان اشاره کردم، چه از دید کارفرما و چه از دید مصرف کنندگان، چون در قالب ناظر بهداشتی به فعالان این حوزه  نگریسته می شود، همواره دوست نداشتنی ترین هستیم.