آخرین وضعیت «ارس» پلنگ ایرانی مبتلا به تشنج‌های پی‌درپی در مشهد

حال «ارس» خیلی خوب نیست و واکنش هایش به تحرکات بیرونی طبیعی نیست، گوشه گیری این حیوان در قفس و تشنج های پی در پی آن موجب نگرانی فراوان دوستداران و فعالان محیط زیست و همچنین حافظان آن و مدعی العموم شده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از صبح توس، در روزهای اخیر انتشار خبر تلف شدن ببرها در باغ وحش مشهد ،دگر بار بزرگترین باغ وحش مشهد را سوژه رسانه ها کرد. موضوعی که با جوابیه روابط عمومی حفاظت محیط زیست خراسان رضوی رفع ابهام شد و ابعاد مختلف موضوع را روشن کرد. اما از آنجا که انتشار یک خبر، زمینه سوژه آفرینی را در دیگر رسانه ها فراهم می سازد، این بار وضعیت ارس – پلنگ باغ وحش وکیل آباد – مطرح شد تا موج دیگری باشد برای موج سواران حرفه ای .خبری که خیلی زود جهت گیری رسانه ها را به سمت مرگ زود هنگام این توله پلنگ معطوف کرد. بر این اساس و برای بررسی بیشتر موضوع به منظور تنویر افکار عمومی و رفع ابهاماتی که متعاقب آن در بین دوستداران محیط زیست شایع شد، روز گذشته کارگروهی از متخصصین پس از نشست و تبادل نظر دراین خصوص به منظور بررسی میدانی وضعیت ارس راهی باغ وحش وکیل آباد مشهد شدند.

مدیر کل دفتر بازرسی ،ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست ، مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان و سه دامپزشک حاذق از اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی و دانشکده دامپزشکی مشهد و نیزکارشناسان نظارت بر امور حیات وحش و دامپزشک این اداره کل ، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان را همراهی کردند.

آنچه می خوانید مروری است بر مباحث مطروحه در این کارگروه و نتایج ارزیابی وضعیت باغ وحش مشهد و خصوصاً وضعیت پلنگ 6 ساله که طی بررسی و تبادل نظر در این نشست و بازدید میدانی از باغ وحش درخصوص پیگیری وضعیت توله پلنگ عنوان شد:

تورج همتی، مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی که تنها 45 روز از حضور وی دراین استان می گذرد ،درباره وضعیت باغ وحش مشهد می گوید: در زمینه نگهداری گونه‌های مختلف باغ‌وحش مشهد نگرانی‌هایی وجود دارد که به دلیل قدیمی بودن فضای فیزیکی این مکان و نبود امکانات لازم برای اجرای آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و ضوابط فنی جدید است اما با فراهم شدن یک فضای جدید این مسائل مرتفع می‌شوند.

وی دراین ارتباط از صدور اخطاریه به مدیر باغ وحش مشهد خبر می دهد و می گوید:طی این اخطاریه که روز گذشته صادر شده است ،رعایت کلیه ضوابط ومقررا ت زیست محیطی و بهداشتی و ارائه تعهد نامه مبنی بر تعدیل گونه های جانوری و اختصاص حداقل 20 درصد فضای سبز مورد نیاز و اتمام اصلاحات جایگاه ها با توجه به زیستگاه طبیعی حیوان و توجه به رفتارشناسی و نیاز های بوم شناسی و...مورد تاکید قرار گرفته است.

تورج همتی همچنین تصریح می کند که از تاریخ ابلاغ این اخطاریه حداکثر به مدت یک هفته به مالک باغ وحش مهلت داده شده است تا برنامه زمانبندی اجرای موارد مورد انتظار را با ذکر جزئیات جهت اصلاحات اساسی به این اداره کل رسما اعلام نماید.

دکتر فربد هومن دامپزشک حفاظت محیط زیست خراسان رضوی که اخیرا به عنوان نماینده تام الاختیار مدیر کل در امور تخصصی حیات وحش منصوب شده است ،نیز به طور اخص درباره وضعیت پلنگ باغ وحش مشهد می گوید : نخستین بار بیهوشی ارس به منظور قلاده گذاری انجام شده است و از سال 93 تا 96 عارضه حادی از سوی آن مشاهده و یا گزارش نشده است و طی بازدیدی که صورت پذیرفته است وضعیت جسمانی و ظاهری آن مطلوب ارزیابی شده ولی در موضوع عکس العمل های محیطی ، تمرکز و کنترل شرایط محیطی ،حساسیت لازم را نداشته است.

وی هدف از این تبادل نظر تخصصی را تصمیم گیری درخصوص چگونگی درمان ارس اعلام می کند و می گوید: حسب اجماع نظر متخصصان درخصوص درمان آن در مشهد و یا اعزام گونه به پارک پردیسان تهران تصمصم گیری خواهد شد.

دکترسرچاهی دامپزشک متخصص دام های کوچک و عضو هیأت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد ،با اعزام ارس به تهران مخالف است و معتقد است با توجه به تجهیزات کلنیک های دامپزشکی مشهد می توان درمان را از همین جا آغاز کرد.

وی اعلام علت تشنج های ارس را به بررسی های بیشتر و معاینه دقیق و مشاهده رفتارشناسی آن منوط می داند و می گوید چنانچه ارس دچار صرع اولیه باشد تا 90 درصد احتمال بهبودی وجود دارد.

دکتر خوشنگاه دامپزشک متخصص دام های کوچک و عضو هیأت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد ،نیز که زمینه مداوای موفق حیات وحش را در کارنامه خود دارد، اما معتقد است بهتر است مقدمات انتقال پلنگ به پارک پردیسان تهران فراهم شود و ریسک درمان آن در مشهد را نمی پذیرد.

وی به ابهاماتی در گذشته باغ وحش مشهد اشاره می کند و از عدم وجود مستنداتی از سوی باغ وحش گله مند است و می گوید : حتی دوربین های مداربسته نیز دراین باغ وحش وجود ندارد .

وی می گوید : هدف را گم کرده ایم .پیداکردن مقصر مهمتر است یا درمان پلنگ.

خوشنگاه پیشنهاد تشکیل یک کارگروه تخصصی درخصوص رسیدگی به وضعیت حیوانات باغ وحش می دهد و می افزاید : اگر ابهامات موجود رفع نشود باید برای مدیریت و حفاظت از گونه های موجود درباغ وحش از صفر شروع کرد.

وی همچنین نظر به حساسیت بالای پلنگ و ضرورت بی هوشی آن با روش دارتینگ می گوید بهتر است پلنگ فقط یک بار بیهوش شود تا دچار عوارض پس از آن نشود.

محسن طیرانی مدیر داخلی سابق باغ وحش که چندی است از این مجموعه جدا شده و به عنوان مطلع از وضعیت ارس و شخصی که بارها در کنار آن به داخل قفس حیوان رفته است به این نشست دعوت شده می گوید : چند سال است که ارس دچار صرع شده و به نظر می رسد شاید این موضوع به بیهوشی نخست آن برگردد.

او می افزاید: برای انتقال ارس به تهران حتی قفس مناسب هم موجود نیست و امکان وارد آمدن استرس به حیوان و تشدید بیماری اش بالاست. ضمن اینکه این گونه حتما باید از طریق خطوط هوایی انتقال یابد.

وی هم چنین پیشنهاد تنظیم یک دستور العمل سازمانی درخصوص سبک زیست حیات وحش دراسارت از سوی ساز مان محیط زیست کشور را می دهد.

رحمان وهاب زاده مدیر کل دفتر بازرسی ،ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان حفاظت محیط زیست کشور که به منظور بررسی وضعیت باغ وحش مشهدبه این استان سفر کرده است دراین نشست اظهار می دارد:خراسان رضوی جزو استان های برتر در بسیاری از زمینه های زیست محیطی است و به نظر می رسد مشکلات اخیر باغ وحش به حوزه مدیریت داخلی آن و عدم هماهنگی های بین شرکاء برگردد.

وی ادامه می دهد: این باغ وحش مطابق استانداردهای زیست محیطی بنا نشده است و از آنجا که اهتمام بر پیگیری و بهبود وضعیت باغ وحش است باید تمام موضوعات از پایه و اساسی و اصولی انجام شود.

دکتر رشتی باف معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی نیز در خصوص وضعیت باغ وحش معتقد است با توجه به فشارهای موجود شاید بتوان برای درمان ارس در مشهد اقدام کرد و با توجه به پتانسیل ها و تجهیزات دامپزشکی مشهد این اقدام در مشهد انجام شود.

علی تیموری مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیطزیست کشور نیز دراین نشست از انتقال برخی گونه های باغ وحش به پارک تهران درسنوات گذشته خبر می دهد و می گوید: باید پیش ازاین نظارت بیشتری بر فعالیت باغ وحش انجام می گرفت .

وی به گسترش فضاهای محصور باغ وحش تا متراژ 1000 متر مربع سخن گفت و افزود: باغ وحش مشهد درصدد ایجاد اصلاحاتی است که طبق برنامه ریزی ها و چارچوب های مدیریتی درحال اعمال است اما توجه به این نکته ضروری است که طرف صحبت ما موجودات زنده ای هستند که نیاز به توجه دارند .هرچند برای تعدیل گونه ها دفتر مدیریت و حفاظت شکار و صید سازمان بیش از یک سال بدنیال انتقال گونه ها به سایر باغ وحش های کشور بود ولی هیچ متقاضی برای این موضوع پیش قدم نشد.

تیموری می گوید: درمقطعی در گذشته بنا بر تعطیلی باغ وحش مشهد بود که با پیگیری مسئولان قضایی بنا بر ادامه فعالیت باغ وحش مشهد با لحاظ دستورالعمل های زیست محیطی شده است تا این مرکز تفریحی گردشگری مردم در مشهد مقدس پا برجا بماند.

درپایان این نشست و پس از استماع سخنان دیگر حاضرین از اداره نظارت بر امور حیات وحش حفاظت محیط زیست استان و دیگر کارشناسان حاضر مقرر می شود کارگروهی متشکل از چهار دامپزشک متخصص، نماینده اداره کل دامپزشکی استان شکل گیرد و عملیات بهبود ارس نخستین اقدام این کارگروه باشد.

استقرار کارشناس مقیم حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، درباغ وحش مشهد و دوربین های مدار بسته نیز جزو مصوبات این نشست است و فردا نتیجه معاینات تیم تخصصی دامپزشکی استان اطلاع رسانی می شود.