حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: کمبود واکسن آنتروتوکسمی در بازار دامپزشکی کشور، واقعیتی مشهود است که با یک بازدید میدانی قابل اثبات است؛ مساله‌ای که رئیس سازمان دامپزشکی کشور و رئیس موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی آن را نمی‌پذیرند.
دامپزشکان از کمبود واکسن آنتروتوکسمی نالانند و درد و دل‌های آنها کاملا گویای استقرار یک شرایط بحرانی است. اما رئیس موسسه رازی ضمن اعلام پر بودن انبارهای موسسه از این واکسن، اظهار می‌دارد: «واکسن را توزیع نمیکنم تا زمانی که سازمان دامپزشکی گزارش کمبود بدهد که تاکنون نداده است.»
این پایان راه نیست و معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی کشور با رد اظهارات دکتر اسحاقی، می‌گوید: «سازمان دامپزشکی در این مسیر هیچ نقش محدود کننده‌ای ندارد.»
واقعیت بازار چیست؟
«سهمیه آبان ماه مرکز واکسیناسیون مستقل بنده فقط 6 شیشه و سهمیه آذر فقط 15 شیشه بوده است. آن هم در یک شهرستان با ظرفیت دامی بسیار بالا.» این را یکی از دامپزشکان به حکیم مهر می‌گوید.
دامپزشک دیگری که ساکن استان فارس است، ضمن تاکید بر اینکه در استان فارس خبری از واکسن آنتروتوکسمی نیست، به حکیم مهر می‌گوید: «اگر مسئولان محترم یک سر به استان فارس تشریف بیاورند، واقعیت را می‌بینند و متوجه می‌شوند گزارش‌هایی که از بابت عدم کمبود واکسن به آنها داده شده، خلاف واقع بوده است.»
وی ادامه می‌دهد: «کمبود واکسن جدی است و دامداران متضرر شدند، آن‌وقت شما به فکر صادرات هستید. دستگاه‌های نظارتی کجا هستند که به داد دامداران برسند؟»
یکی دیگر از دامپزشکان از استان بوشهر به حکیم مهر می‌گوید: «انشاالله به زودی اجازه صدور مجوز واردات از سازمان گرفته می‌شود تا شاهد این نوع بی‌نظمی‌ها نباشیم. کمااینکه واکسن‌های رازی ار طریق پخش البرز وابسته به کارکنان موسسه پخش می‌شود.» به اعتقاد او انحصار در توزیع واکسن در استان بوشهر از دلایل ایجاد کمبود و رانت است.
یکی دیگر از دامپزشکان با یادآوری اینکه در سال‌های 92 و 93 نیز چنین وضعیتی وجود داشت، به حکیم مهر می‌گوید: «آن زمان کمبود به خاطر افزایش قیمت دلار و قاچاق به کشورهای همسایه بود و متاسفانه الان هم دوباره همان وضعیت درحال تکرار است؛ چراکه شخص هیچ‌گاه واکسن حدود 10 دلاری را به قیمت 40 تا 50 هزارتومان به دست واکسیناتور یا دامدار یا حتی شرکت پخش استانی نمی‌دهد. در صورتی که می‌تواند با یک زدوبند ساده و بدون دردسر، آن را ۲ تا ۴ برابر این قیمت بفروشد.»
وی تصریح می‌کند: «دم خروس در صحبت‌های رئیس موسسه بیرون است، کمااینکه وقتی موسسه این اوضاع را می‌بیند که بازار مناسبی برای محصولش در خارج از ایران وجود دارد، بدش نمی‌آید از این سفره متنعم شود.»
یکی دیگر از دامپزشکان ضمن انتقاد از اینکه عدم توزیع واکسن آنتروتوکسمی و کمبود آن موجب تلفات گسترده و نا امیدی دامداران شده است، به حکیم مهر می‌گوید: «باید قبول کنیم که از عید نوروز تا امروز، کمبود واکسن آنتروتوکسمی و قانقاریا به شدت فاحش و قابل لمس بوده است. خدای متعال را شاهد می‌گیرم که در شهر ما تلفات کمبود این ۲ واکسن بیش از چند صد راس دام سبک بوده است.»
یکی از دامپزشکان استان کرمانشاه به حکیم مهر می‌گوید: «من کارمند بخش خصوصی هستم و دیروز از ۲ مرکز مایه‌کوبی کرمانشاه درخواست آنتروتوکسمی کردم اما در جواب گفتند که واکسن اصلا وجود ندارد.»
وی ادامه می‌دهد: «کمبود واکسن از آذر ماه سال گذشته وجود داشته و باعث تلفات زیادی از دام‌های عشایر شده است. علاوه‌بر آن مراکز مایه‌کوبی استان که تعداد مسئولین این مراکز و واکسیناتورهای آن بالغ‌بر۱۰۰ نفر می‌شود، در وضعیت معیشتی بسیار بدی به سر می‌برند. حالا چطور گفته می‌شود که کمبود واکسن نداریم؟»
دامپزشکی دیگر به حکیم مهر می‌گوید: «به نظر من بایستی این انحصار کنار گذاشته شود. تا زمانی که تولید و توزیع واکسن انحصاری باشد، مسلم است با چنین مشکلاتی روبرو هستیم و به خاطر منفعت، زمینه برای رانت نیز به‌وجود می‌آید. ازسوی برخی اشخاص از واردات هم جلوگیری شده، چراکه آنها فقط به منافع شخصی خود فکر می‌کنند و نه به دامدار و دکتر بیچاره.»
دامپزشک دیگری از استان خوزستان به حکیم مهر می‌گوید: «در کل کشور خصوصا استان خوزستان با کمبود بسیار شدید واکسن آنتروتوکسمی مواجه هستیم. علاوه‌بر کمبود واکسن، مشکل توزیع نامناسب آن توسط موسسه رازی نیز وجود دارد که باعث شده در برخی استانها مانند مازندران، واکسن مازاد داشته باشند و با قیمت چندین برابر و به‌صورت غیر مجاز و از طریق افرادی که اصلا زیر نظر مراکز واکسن نیستند، به دامدارهای سایر استانها بفروشند.»
یکی دیگر از دامپزشکان به حکیم مهر می‌گوید: «من به‌عنوان یه دکتر دامپزشک و مدیر درمانگاه و مرکز مایه‌کوبی در غرب کشور از ۲ ماه قبل از عید تا امروز به شدت کمبود واکسن انتروتوکسمی داشتم و با تلفات زیاد به دلیل عدم وجود واکسن برخورد نمودم. مسئولین لطفا صادق باشند.»
دامپزشک دیگری به حکیم مهر می‌گوید: «مشکل کمبود واکسن انتروتوکسمی امسال یک فاجعه بود. یک سوهان روحی برای دامدار مظلوم و یک سوهان اعصاب برای من دامپزشک که هرروز دعوا داشتم که چرا انترو نیست.»
وی تصریح می‌کند: «جالب است که چند باری برای اعتراض به اداره کل استان و مدیر تعاونی رازی استان تماس گرفتم. جواب آنها این بود که کمبود کاذب است و چون این مساله به گوش دامدار رسیده، آنها برای دریافت هجوم آورده‌اند. یکی از آنها می‌گفت که تمام کمبودها زیر سر دامپزشکان است. چرا واکسن را به دامداری می‌دهند که تلفات ندارد؟ گویی آقایان فراموش کرده بودند که واکسن را باید قبل از تلفات زد و آن را با دارو اشتباه گرفتند.»
این دامپزشک تصریح می‌کند: «حرکت جالب دیگر اداره کل این بود که تمام کارکردهای شیشه به شیشه واکسن انترو را از سال ۹۶ خواست و شبکه‌های محترم نیز به جای پیگیری برای حل معضل کمبود واکسن، دائما درگیر گزارش‌های کارکرد شیشه به شیشه انترو از ابتدای سال بودند. گویا می‌خواستند باز هم بخش خصوصی را مقصر کمبود واکسن جلوه دهند و این‌گونه بود که در نبود تب برفکی، کمبود واکسن انترو انجام وظیفه کرد و همان چند گوسفندی را هم که باقی مانده بود، از بین برد.»
رئیس موسسه رازی: انبارهای آنتروتوکسمی پر است اما توزیع نمیکنم
رئیس موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی معتقد است اطلاعاتی که درخصوص کمبود واکسن آنتروتوکسمی در اختیار حکیم مهر قرار گرفته، کاملا متفاوت از آن چیزی است که در اختیار موسسه است. از نظر او رسانه‌ها به دنبال سنگ‌اندازی در خصوص موضوع آنتروتوکسمی هستند.
«دکتر علی اسحاقی» در گفت‌‌وگو با پایگاه خبری حکیم مهر، با بیان اینکه تانک‌های موسسه رازی مملو از واکسن آنتروتوکسمی است، اضافه می‌کند: «هر جا که سازمان دامپزشکی بگوید، من واکسن را در آنجا توزیع می‌کنم. من نمی‌خواهم این واکسن‌ها را وارد بازار کنم، چون می‌دانم که قاچاق می‌شود. من از دولت یارانه می‌گیرم و نباید این یارانه مصرف خارجی‌ها شود، لذا مجبورم با این مساله مبارزه کنم و اجازه ندهم واکسن به خارج از ایران برود.»
وی می‌افزاید: «همه هجمه‌ها به سمت موسسه رازی است که چرا واکسن آنتروتوکسمی کم است؟ درصورتی که واقعا کم نیست و الان اگر بخواهیم می‌توانیم حجم بالایی از واکسن را وارد بازار کنیم. در سال ۹۵ یک کشش کاذب در بازار ایجاد شد و ۱۳۰ میلیون دوز فروختیم. در حالی که سال بعد آن ۳۰ میلیون دوز فروختیم و همه احتکار شد. امسال برای عدد ۸۵ میلیون دوز برنامه‌ریزی کردیم و تا آخر سال هم آن را تحویل می‌دهیم.»
اسحاقی با تاکید بر اینکه صنعت دام، هیچ رشدی نکرده است، می‌گوید: «نه گوسفند نسبت به پارسال و ۲ سال پیش زیاد شده و نه گاو؛ در واقع اگر کم نشده باشند، زیاد هم نشده‌اند.»
وی با بیان اینکه جدول تولید موسسه رازی به صورت ماهانه کاملا مشخص است، تصریح می‌کند: «تولید موسسه در سال جاری نسبت به سال گذشته ۵ تا ۶ میلیون دوز بیشتر شده و این حجم تولید توزیع هم شده است. یعنی توزیع ما از سال گذشته بیشتر بوده است.»
اسحاقی با اشاره به اینکه واکسن‌های فروخته شده ازسوی موسسه، ارزان‌تر از انواع قاچاق است، خاطرنشان می‌کند: «ما گزارش قاچاق واکسن آنتروتوکسمی را در کشورهای عراق، افغانستان و ... داریم. حتی واکسن تب برفکی که توزیع آن با سازمان است هم قاچاق می‌شود.»
وی با یادآوری اینکه سیستم پخش ما در سال‌های قبل چند مرکز بود، تصریح می‌کند: «خود سازمان دامپزشکی نسبت به تعدد مراکز پخش معترض بود، لذا امسال یک سیستم پخش سراسری داریم که واکسن‌ها را به آن می‌دهیم و آن هم به پخش استانی می‌دهد. همه فاکتورهای فروش هم مشخص است. تاکنون سازمان دامپزشکی چندین مرتبه به ما اعلام کرده که واکسن در فلان جا کم است و من نیز همان روز واکسن را تامین کردم. اگر سازمان به من بگوید کجا کم است، من در آنجا توزیع می‌کنم. اما اینکه از جاهای مختلف خبر بیاید که واکسن کم است، من نمی‌توانم بپذیرم.»
واکنش سازمان دامپزشکی: ادعای موسسه رازی صحیح نیست
معاون تشخیص و درمان سازمان دامپزشکی کشور اما ادعای رئیس موسسه رازی را نمی‌پذیرد و به حکیم مهر می‌گوید: «چنین چیزی وجود ندارد که حجم قابل توجهی از واکسن تولید شده باشد و به دلیل اینکه سازمان اجازه توزیع نداده، کمبود ایجاد شود.»
«دکتر قاسم رضاییان‌زاده» تصریح می‌کند: «سیستم به این شکل است که موسسه رازی تولید روتین و عرضه روتین خود را دارد و سازمان در این مسیر هیچ نقش محدود کننده‌ای ندارد.»
در پایان به نظر می‌رسد بهتر است مساله کمبود واکسن آنتروتوکسمی به دور از حاشیه و برخی انحصارطلبی‌ها حل و فصل شود تا بیش از این به یک بحران فراگیر تبدیل نشده است.
خب شما که همه رو مجبور کردین که تو جی ای اس ثبت کنن واکسنای مصرفیشونو.دیگه چ راهی واسه قاچاق وجود داره؟ضمنا واکسن هشتگانه هم کم شده واکسن قانقاریا هم تو مشهد گیر نمیاد.مراکز واکسیناسیون رو به ورشکستگی اند 
الان تب برفکی هم افتاده بعضی استانها ولی مالمپی داریم کارمیکنیم درحالی که آخرین تلفات لمپی روهم داریم چال میکنیم گاوی نمونده همه یا ازلمپی مردن یا از مرگ برگشتن چی روباید الان واکسینه کنیم ماهمش نوش دارو داریم میزنیم یک نفرنیست بگه آخه این حرکت کجای علم دامپزشکی قرارداره واقعا جای تاسف داره خنده دارترین موضوع عدم داشتن یک برنامه واکسیناسیون مدون و بر اساس شرایط جغرافیایی کشور است.
واکسن آنترو ایرانی رو با رعایت زنجیره سرد باید حداقل 1/5 برابر دوز تزریق بشه تا شاید اثر کنه
اگر منظور ایشون کشور عراق هست،، که عراقیها ...... بجای واکسن رازی قاچاق، واکسن وتال ترکیه بصورت قانونی وارد کنن، هم خیالشون از بابت شرایط نگهداری راحت میشه و هم کیفیت و اثرگذاری وتال خیلی بهتره
پس جناب رئیس موسسه لطفا ..............!!