تم روز دامپزشکی؛ نورافکنی فراتر از شعار
دکتر حسین یاوری
دامپزشک، متخصص بهداشت و بیماریهای آبزیان
قصد داشتم به مناسبت روز جهانی دامپزشکی مطلبی با مضمون و تیتر «مروری بر اهمیت روز جهانی دامپزشکی» بنویسم؛ اما در نهایت، تیتر این یادداشت را با الهام از چراغ های روشنایی در روز خودروهای امروزی (daylight) انتخاب کردم. شاید کمی ابهام برانگیز باشد که بین چراغ های زنون روشنایی در روز که حالا دیگر به یک قابلیت استاندارد در صنعت خودروسازی جهان تبدیل شده و دامپزشکی و تمهای سالانه چه رابطه ای وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش کافیست این چند سطر را از نظر بگذرانید!
در گام نخست بد نیست اشاره شود که زنون بودن این چراغ ها به این دلیل است که بتوانند با تابش نور زیاد، توجه عابران و رانندگان دیگر را جلب کنند و این امر شاید مهم ترین علت تعبیه یا فلسفه وجودی این چراغ ها باشد. در واقع امروزه اغلب شرکت های خودروسازی دنیا تاکید زیادی به مجهز بودن تولیداتشان به این تکنولوژی دارند؛ به طوری که شرکت های بیمه هم برای خودروهایی که از این چراغ ها استفاده می کنند، امتیازاتی را در نظر گرفته اند. تا اینجای سوال و مقدمه را داشته باشید تا به بخش دوم که دلیل انتخاب تیتر و مضامین این یادداشت بوده است، به مختصر بپردازیم.
137 سال بعد از اولین گردهمایی دامپزشکان جهان که با حضور 103 عضو از 10 کشور در هامبورگ آلمان برگزار شد، این انجمن در سال 2000 با هدف برجسته سازی نقش دامپزشکی در شبکه ی ارتباطی بسیار قوی بین انسان، حیوان و محیط زیست برای پردازش مفهوم «یک دنیا، یک بهداشت»، روز جهانی دامپزشکی را تصویب کرد تا موضوعات مهم و مرتبط با این لینک را که با دامپزشکی نمایان می شود در قالب یک تم یا درونمایه، بهسان همان چراغ های زنون، روشنایی ارایه دهد؛ تا هم مبنای گردهماییها و سخنرانی های آن روز شود و هم جایگاه و نقش مهم دامپزشکی را به نفع جامعه برجسته نمایند.
حال که تم یا شعار روز جهانی دامپزشکی در سال 2019 «ارزش واکسیناسیون» اعلام شده و به اعتقاد اکثر صاحبنظران که رویدادی را مهم قلمداد می کنند که به سهم خود به تولید محتوا، متن و اندیشه یاری رساند، نگارنده نیز تلاش داشته تا به جای طرح «آیا می دانید» طبق روال دستنوشتههای پیشین خود، این بار تغییر کوچکی در این سبک نوشتاری ایجاد نماید با این مضمون که: «چه میشود اگر ...؟»
- چه می شود اگر پیشنهاد تاسیس اکیپ های واکسیناسیون دامپزشکی بدون مرز که قبلا در یادداشتی توسط نگارنده منتشر شد، به این بهانه دوباره مطرح شود؟
- چه می شود اگر باکس دریافت تم یا شعارهای پیشنهادی گرامیداشت روز و حرفه دامپزشکی برای رویدادهای مشابه پیش رو، از هم اکنون در سایت مشخصی فعال شود؟
- چه می شود اگر دوباره به نوعی یادآوری شود که ارزش واکسیناسیون در قبال هزینهی صرف شده، قابل قیاس نیست و پرسیده شود اگر قرار باشد مثل نخستین معاملات انسان رفتار شود، در قبال یک دز واکسن به عنوان مثال تب برفکی گاوی، چه مقدار شیر یا گوشت باید دریافت گردد؟!
- چه می شود همانند شرکت های بیمه خودرو که با چراغ زنون، امتیازاتی را برای کاهش تصادفات در نظر می گیرند، سهمی از مبلغ بیمه واکسیناسیون در صنعت دام، طیور و آبزیان به دامپزشکی اختصاص داده شود؟
- چه می شود اگر به این باور برسیم واکسیناسیون کمهزینهتر، راحتتر و بدون تبعات، به حفظ و صیانت از سرمایه دامی کشور کمک می کند؟
- چه می شود اگر به منظور ترغیب بیشتر جامعه بهره بردار، مدام بر این گزاره تاکید شود که با واکسیناسیون، بهره وری و برونداد برنامه ها هم بیشتر می شود؟
- چه می شود اگر گفته شود با واکسیناسیون، تلفات و ضایعات به نحو چشمگیری کمتر می شود؟
- چه می شود اگر عملیات گسترده واکسیناسیون جمعیت دامی کشور بعد از سیل اخیر که دامپزشکی برای مراقبت هر چه بیشتر و حفظ سلامتی جامعه و صیانت از سرمایه های آن انجام داد، به جای بیخبری و ماندن در گمنامی، هنرمندانه به تصویر کشیده شود؟
- چه می شود اگر این نکته برای درک درست سیاستگذاران حوزه اقتصاد و بودجه نویسان از ارزش اقتصادی فعالیت های دامپزشکی، گفته شود که دستمزد هزینه ی پنج نوبت واکسیناسیون دام سبک طی یک سال برای یک میلیون راس دام، تنها معادل قیمت 300 راس میش می شود؟
با این توضیحات، در پایان اگر شما هم مثل نگارنده می پذیرید که به جای اصطلاح بیگانه «تم»، واژهای فارسی که جایگزین مناسبی باشد یافت نمی شود، اما قبل از اینکه مروری بر تم های یک دهه ی اخیر روز جهانی دامپزشکی داشته باشیم، برای این که روزهای دامپزشکی شبیه چراغ روشنایی روز شود، بپرسیم:
چه می شود اگر خط مشی برجسته سازی خدمات دامپزشکی، جایگزین گمنامی آن شود؟
2008: دامپزشکی و تنوع حرفه ای
2009: دامپزشکان و دامداران، همکاری برد-برد
2010: یک دنیا، یک سلامت: همکاری بیشتر بین دامپزشکان و پزشکان
2011: هاری
2012: مقاومت ضد میکروبی
2013: واکسیناسیون
2014: رفاه حیوانات
2015: بیماری های قابل انتقال با تاکید بر بیماری های مشترک انسان و دام
2016: آموزش مداوم با یک تمرکز بهداشتی
2017: مقاومت ضد میکروبی: از آگاهی تا اقدام
2018: امنیت زیستی (دامپزشکی در توسعه پایدار برای بهبود معاش، امنیت و ایمنی غذایی)
2019: ارزش واکسیناسیون