نیمه‌شب در یک کشتارگاه طیور چه می‌گذرد؟!/ برای اعمال سختی کار مشاغل دامپزشکی خلأ قانونی داریم

روپوش بر تن و ماسک بر صورت، وارد سوله ای می شوم که ردیف به ردیف مرغ های زنده برای ذبح در جعبه های مخصوصی قرار گرفته اند؛ همراه من تعداد زیادی از کارگران و دام پزشکان هم لباس کار بر تن آماده انجام ذبح می شوند. بوی محیط آزاردهنده است و تصور این که هر شب، آن هم نیمه های شب مجبور باشی این بو را تحمل کنی سخت است! عملیات ذبح مرغ ها با رسم و آیین مذهبی که شروع می شود، لفظ جلاله «ا...» را بارها و با هر بار ذبح می شنوم. خودشان می‌گویند در هر ساعت، دو هزار بار نام خدا را به زبان می آورند و ذبح مرغ ها را انجام می دهند...»

به گزارش حکیم مهر به نقل از خراسان رضوی، این جا یک کشتارگاه مرغ در 30 کیلومتری مشهد است؛ قرار است به مناسبت روز ملی دام پزشکی، در چهار ساعتی که در این کشتارگاه حضور دارم از زحمات و تلاش های افرادی بگویم که کمتر سختی ها و دشواری های کار آن ها را دیده یا شنیده ایم، افرادی که تا نیمه های شب در این کشتارگاه ها تلاش می کنند تا غذای سالم سر سفره های ما بیاید، افرادی که خادمان و ناجیان سلامت غذایی مردم هستند.

ماجرای شوک الکتریکی 40 ولتی

ساعت 22 است، کامیون های حامل مرغ ها که کد بهداشتی اداره کل دام پزشکی روی آن ها نصب شده وارد کشتارگاه شده اند، کامیون  هاپراز قفس های زرد رنگی است که داخل شان مرغ های سفید رنگ قرار دارند، مرغ ها هم آرام و بی صدا داخل قفس نشسته اند.

برایم سوال است که چرا ذبح مرغ ها در کشتارگاه ها در این ساعت از شبانه روز انجام می شود، دام پزشک مستقر در کشتارگاه البته همان اول جواب سوالم را می دهد و می گوید: چون مرغ ها در روز سر و صدا و جنب و جوش زیادی دارند، اگر کشتار در روز انجام شود میزان تلفات آن ها بالا می رود.

در کشتارگاه مرغ باید تمام نکات بهداشتی رعایت شود، ما هم برای این که وارد خط کشتار شویم مجبور هستیم از روپوش، سربند و چکمه های ویژه استفاده کنیم. دراولین مرحله خط کشتارگاه، مرغ ها را یکی یکی از داخل قفس ها بیرون می آورند و روی دستگاه نقاله آویزان می کنند، بعد از این مرحله، کار شست و شوی مرغ ها صورت می‌گیرد، بوی ناشی از شست و شوی مرغ ها نیز خود یکی از سختی های جدی کار افراد در این کشتارگاه است و کارگران این قسمت مجبورند از ماسک های ویژه استفاده کنند.

«دکتر عابدیان» که دام پزشک مستقر در این کشتارگاه است نیز باید سلامت تمام مرغ هایی را که وارد کشتارگاه می‌شوند بررسی کند تا با تایید او مرغ ها وارد خط ذبح شوند و اگر مشکل بهداشتی شناسایی شود، اجازه ورود مرغ به خط کشتارگاه داده نخواهد شد. سخت‌گیری های بهداشتی در این مرحله زیاد است و طوری است که خیالت را از بهداشتی بودن روند کار جمع می کند.

وی می‌گوید: تمامی خودروها و سبدها باید هر بار با فشار زیاد آب شست و شو داده شوند تا از بروز هر گونه آلودگی جلوگیری شود. بعد از اتمام فرایند شست و شو، به مرغ ها یک شوک الکتریکی 40 ولتی وارد می شود تا آماده انجام فرایند ذبح شوند، مرغ هایی هم در خط کشتارگاه بی جان روی زمین افتاده اند و مشخص می شود که به دلیل این که قبل از انجام فرایند ذبح جان داده اند، از چرخه خارج شده اند تا تمام مراحل ذبح اسلامی به طور دقیق و کامل و با نظارت ناظران شرعی انجام شود.

کار سخت و حساس ذابحان شرعی

در ادامه مرغ ها وارد مرحله مهم و حساسی می شوند، دو نفر چاقو به دست بدون این که به اطراف نگاه کنند سرهای مرغ ها را می برند، این قدر در کارشان جدی و دقیق هستند که حضور ما حواس شان را پرت نمی کند و با سرعت و دقت زیادی فرایند ذبح را انجام می دهند.

سعید و مجتبی دو نفری هستند که این کار را انجام می دهند و با هر سر بریدن لفظ جلاله ا... را تکرار می کنند.

حجت الاسلام والمسلمین «شورورزی» مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در اداره کل دام پزشکی استان که در این بازدید همراه ماست، درباره این فرایند می گوید: سخت ترین مرحله کشتار، ذبح شرعی است، این دو نفر ذابح شرعی دام پزشکی هستند و هر کدام از مرغ ها را که می خواهند سر ببرند باید قبل از آن کلمه ا... را تکرار کنند وگرنه گوشت مرغ حرام می شود.

وی می افزاید: این افراد نقش مهمی در حلال بودن گوشت ها دارند، مرغ ها نیز به صورت مداوم به این سمت می آیند و در هر ساعت این افراد هر کدام دو هزار بار کلمه ا... را تکرار می کنند.زیر پای ذابحان شرعی نیز کانالی ایجاد شده تا خونابه های حاصل از ذبح مرغ ها از طریق آن کانال جمع آوری شود.

پرکنی مرغ ها توسط دستگاه های پیشرفته

فرایند ذبح شرعی که انجام می شود به مرحله بعدی یعنی پر کنی وارد می شویم، این کار با دستگاه های پیشرفته انجام می شود، یکی، دو نفر هم بعد از این که پرها توسط دستگاه کنده شدند مواظب هستند پری باقی نماند و مدام نظارت می کنند، سمت بالای دستگاه پر کنی نیز پاهای مرغ برای بسته بندی به سالن دیگری منتقل می شود. دکتر حسابی کارشناس و مسئول کشتارگاه های دام پزشکی استان نیز همراه ماست.

او درباره این مرحله می گوید: زمانی که سر و پاهای مرغ ها از هم جدا شدند، از روی نقاله به درون وان های شست وشو هدایت می شوند و در این قسمت نیز چند نفر ایستاده اند که تمام ضایعات آن ها را خارج کنند.

هر روز 10 ساعت در دمای زیر صفر

بعد از این که مرغ ها تمیز شدند، خنک می شوند و در مرحله بعدی نیز دوباره مرغ ها درون وان برای شست و شوی مجدد آماده می شوند، بعد از شست و شو در یک اتاقک سرد قرار می گیرند تا اگر مرغی ضایعاتی داشت از چرخه مصرف خارج شود، داخل اتاقک هوا به شدت سرد است و دما زیر صفر.

حسین 50 ساله که عملیات نظارت در این اتاقک سرد را بر عهده دارد مجبور است نزدیک 10 ساعت در این جا کار نظارت را انجام دهد و می گوید: عادت کردیم، دنبال روزی حلال هستیم. متاسفانه کار ما به عنوان مشاغل سخت در نظر گرفته نشده است، امیدوارم دولت قانونی را تصویب کند که افرادی که در کشتارگاه ها کار می کنند به شغل آن ها سختی کار تعلق بگیرد.

از اتاقک خارج می شویم و حالا زمان آن رسیده که مرغ ها برای بسته بندی آماده شود، در سالن بسته بندی بیش از 30 نفر کار می کنند، قبل از این که کار بسته بندی انجام شود، مرغ ها را بر اساس وزن تقسیم می کنند، مرغ های درشت تر جدا می شوند تا برای مصارف خاص مانند استفاده در رستوران ها و کترینگ ها قطعه بندی شوند.

مرغ ها درون پاکت های پلاستیکی که نام و مشخصات درج شده روی آن ها،از سوی  اداره دام پزشکی تایید شده است و توسط اپراتور دستگاهی مخصوص، تاریخ تولید و مصرف می‌خورد، قرار می گیرند، مرحله آخر نیز قرار دادن مرغ های بسته بندی شده در جعبه ها و انتقال آن ها به سیستم توزیع است.

«قربانیان» مدیر داخلی کشتارگاه نیز با بیان این که در این کشتارگاه شبانه بیش از 40 تا 50 هزار مرغ ذبح می شود، می گوید: در کشتارگاه ها همه کارکنان با سختی های زیادی فعالیت می‌کنند، سرو صدای زیاد، رطوبت و بوی شدید، شب کاری و... از جمله سختی هایی است که در این جا همکاران من با آن مواجه هستند.

ساعت حالا نزدیک 2 بامداد است و در حالی که کشتارگاه را ترک می کنم، دام پزشکان و کارگران این کشتارگاه همچنان سخت مشغول تلاش هستند. این گزارش البته تنها گوشه ای از سختی های کار افرادی است که در کشتارگاه ها فعالیت می کنند.

وجود خلأ قانونی برای سخت و زیان آور قرار گرفتن مشاغل دام پزشکی

در ادامه با مدیرکل دام پزشکی استان نیز در این زمینه گفت و گو می کنیم. «دکتر احمد شریعتی» به میزان کشتار طیور در کشتارگاه های استان اشاره می کند و می گوید: در شش ماهه اول امسال بیش از 40 میلیون قطعه مرغ در 14 کشتارگاه استان تولید شده است، ضمن این که در بحث ارتقای کشتارگاه ها از سنتی به صنعتی در طول سال های گذشته اقدامات خوبی انجام شده و امیدواریم با اجرای این طرح تمام کشتارگاه های استان به آخرین فناوری ها مجهز شوند.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا کارگران، دام پزشکان و تکنیسین هایی که در کشتارگاه ها با شرایط سخت کار می‌کنند جزو مشاغل سخت قرار نمی گیرند؟ می گوید: ما در این زمینه خلأ قانونی داریم، این موضوع را از طریق نمایندگان مجلس، سازمان تامین اجتماعی و اداره کار پیگیری کردیم ولی متاسفانه به نتیجه نرسیدیم.