حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: آیا فعالیت پانسیون نگهداری از حیوانات خانگی در کلینیکهای دامپزشکی قانونی است؟ این سوالی است که پاسخ روشن و قاطعی در مورد آن وجود ندارد و به نظر میرسد که قانون، توجه زیادی به آن نکرده است. معاون برنامهریزی و پشتیبانی سازمان نظام دامپزشکی استان تهران معتقد است که در مورد مراکز درمانی جایی را به عنوان پانسیون نداریم، اما در بیمارستانهای دامپزشکی علاوهبر امور درمانی، امکان بستری کردن دام هم وجود دارد.
«دکتر محسن مشکوة» ضمن انتقاد از اینکه در مورد پانسیون هیچ دستورالعمل یا شیوهنامهای وجود ندارد و شاهد یک خلاء قانونی در این حوزه هستیم، میگوید: «کسانی هم که در بخش خصوصی مراکزی را بهعنوان پانسیون یا تربیت سگ دایر میکنند، از جایی پروانه ندارند و مجاز به انجام این کار نیستند و یک عمل خلاف قانون انجام میدهند.»
حکیم مهر: آقای دکتر، آیا بر اساس قانون، کلینیکها یا بیمارستانهای دامپزشکی میتوانند پانسیون داشته باشند؟
طبق تعریف، پانسیون به مکانی اطلاق میشود که مرکز نگهداری، تربیت یا آموزش حیوانات خانگی است و این اماکن عمدتا بهمنظور استفاده سگها در نظر گرفته میشود. اما آن چیزی که در عمل وجود دارد این است که ما در درمانگاهها، پلی کلینیکها، مجمتعهای درمانی یا بیمارستانها اساسا جایی به عنوان پانسیون نداریم.
بر اساس تعریفی که سازمان دامپزشکی ارائه کرده و ما در نظام دامپزشکی آن را برای صدور پروانه ملاک عمل قرار میدهیم، درمانگاه دامپزشکی یا کلینیک دامپزشکی به محلی اطلاق میشود که در واقع به صورت سرپایی برای پذیرش، معاینه، آزمایش و تجویز دارو برای دامها مورد استفاده قرار میگیرد. این مساله بسته به نوع درمانگاه ممکن است درمانگاه عمومی باشد که همه نوع دامی را پذیرش میکند یا تخصصی و اختصاصی باشد و صرفا دامهای کوچک را پذیرش کند. کمااینکه در مورد پانسیون بیشتر بحث دامهای کوچک مطرح است.
ما معمولا در مورد مراکز درمانی جایی را به عنوان پانسیون نداریم. اما در بیمارستانهای دامپزشکی علاوهبر امور درمانی، امکان بستری کردن دام هم وجود دارد. چون معمولا در این اماکن ممکن است حیوانات تحت عملیات جراحی قرار گیرند که نیازمند مراقبتهای خاص باشند، لذا امکان بستری کردن را دارند، اما این بستری کردن صرفا برای دامهایی است که در آن بیمارستان تحت درمان هستند و نه پذیرش حیواناتی از بیرون و استفاده از یک فضا بهعنوان پانسیون در محل بیمارستان. قانونا مراکز درمانی دارای مجوز از ادارات کل دامپزشکی استانها یا از نظامهای دامپزشکی، دارای چنین مجوزی نیستند.
حکیم مهر: خب اگر احیانا کیسی در یک کلینیک دامپزشکی و نه بیمارستان، نیاز به بستری شدن داشته باشد، تکلیف چیست؟
ما در کلینیکها و پلی کلینیکها درمان سرپایی داریم. حالا ممکن است یک کیس نیازمند تزریق سرم یا درمان جراحی کوچک باشد و چند ساعتی در آن مرکز درمانی توقف داشته باشد، اما امکان بستری کردن به شکل شبانهروزی نیست. بیمارستانهای دامپزشکی چون به صورت شبانهروزی اداره میشوند و ممکن است در آنها عمل جراحی صورت گیرد، امکان بستری کردن دام را دارند. ولی مجاز به پذیرش دام به عنوان پانسیون نیستند.
حکیم مهر: آیا در قانون مجازاتی برای این کار در نظر گرفته شده است؟
متاسفانه دستورالعمل یا سیاست مشخصی برای پانسیون وجود ندارد. ما در سازمان نظام مجری سیاستها و ضوابطی هستیم که از طرف وزارت جهاد و سازمان دامپزشکی اعلام میشود. در مورد پانسیون هیچ دستورالعمل یا شیوهنامهای وجود ندارد. کسانی هم که در بخش خصوصی مراکزی را بهعنوان پانسیون یا تربیت سگها دایر میکنند، از جایی پروانه ندارند و مجاز به انجام این کار نیستند. پس باید دقت کرد که حتی اماکنی که صرفا بهعنوان پانسیون نگهداری حیوانات فعالیت میکنند هم مجاز به این کار نیستند و درواقع یک عمل خلاف قانون انجام میدهند.
حکیم مهر: آیا از نظر شما این به مثابه یک خلاء در قانون نیست؟
احتمالا همین است و باید گفت که در سیاستها و دستورالعملهای موجود یک خلاء وجود دارد. چون بالاخره در این زمینه نیاز و تقاضا وجود دارد و شاهد وجود تعدادی پانسیون به خصوص در کلانشهرهایی مثل تهران هستیم. طبیعی است که وقتی نیاز وجود دارد، خدماتی هم عرضه میشود. لذا وقتی قرار است چنین اتفاقی بیفتد، قاعدتا باید دستورالعملها، شیوهنامهها، سیاستها و ضوابطی هم داشته باشد و این افراد بتوانند مجوزهایی را از بخشهای مختلف دریافت کنند که این مشکل برطرف شود. پس عملا یک خلاء وجود دارد.
حکیم مهر: این خلاء قانونی در کجا باید رفع شود؟
نظام دامپزشکی استان تهران برای مراکز نگهداری یا پرورش حیوانات و دام، مجوز یا پروانه صادر میکند. دام هم یک تعریف گسترده دارد و شامل همه نوع حیوانات اعم از حیوانات خانگی تا حیوانات بزرگ مثل گاو، اسب، طیور یا آبزیان است. پس ما براساس سیاستها و ضوابطی که سازمان دامپزشکی یا وزارت جهاد کشاورزی اعلام میکند، برای مراکز نگهداری و پرورش دام مجوز صادر میکنیم. تاکنون نیز سیاستها و ضوابطی برای پانسیونها توسط وزارتخانه یا سازمان دامپزشکی کشور اعلام نشده است.
حکیم مهر: قانون در مورد فعالیت پتشاپها در کلینیکها و بیمارستانهای دامپزشکی چه نظری دارد؟
متاسفانه در مورد پتشاپ هم چنین مشکلی وجود دارد. وقتی میگوییم پت شاپ، منظور ما محل فروش حیوانات خانگی است. اما عملا میبینید که مکانها، مغازهها یا فروشگاههایی در سطح شهر تحت عنوان پت شاپ دایر شده که در آنها معمولا خوراک یا غذای حیوانات خانگی، ملزومات حیوانت خانگی مثل قفس، لانه، لوازم آموزشی و ... عرضه میشود. در اینجا نیز باید بگوییم که برای پتشاپهایی که درسطح شهر دایر هستند، از نظر دریافت مجوز یک خلاء قانونی داریم.
ما این را اعلام کردیم که مراکز دامپزشکی حیوانات خانگی مثل داروخانهها، درمانگاهها و بیمارستانهای اختصاصی حیوانات خانگی مجاز هستند به تهیه، نگهداری، خرید و فروش خوراک و ملزومات حیوانات خانگی در یک مکانی در مجموعه خودشان به صورتی که مزاحمتی برای کار اصلی خود که فعالیت درمانی است ایجاد نکند. اما پت شاپهایی که به شکل مستقل در سطح شهر دایر هستند، معمولا یا دارای مجوز از اتحادیههای کشارورزی یا موارد مشابه هستند یا اینکه اصلا چنین مجوزی را هم ندارند. اینجا هم میتوان گفت که یک خلاء یا مشکل در عمل و اجرا وجود دارد. چه بسا بعضی از این پتشاپها یک سری کارهای غیر قانونی هم میکنند.
حکیم مهر: مثلا چه کارهایی؟
مثلا ممکن است به حوزه خرید و فروش حیوانات یا داروهای دامپزشکی ورود کرده یا اقدام به ارائه خدمات مشاورههای دامپزشکی کنند که پتشاپهایی که مستقلا دایر شدهاند، مجوز این کار را ندارند. برای اینها هم این مشکل وجود دارد و باید فکری به حال آنها شود.
حکیم مهر: بهعنوان حرف آخر...
این مشکلاتی است که در عمل و اجرا وجود دارد و باید برای آنها چارهاندیشی شود.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.