حکیم مهر - به بهانه هفته دامپزشکی در اروپا ، کنفرانس آنفلوآنزا ، مسئله مشترک بین حیوان و انسان برگزار می شود.
در روزهای نخست که خبر شیوع آنفلوآنزای خوکی و متعاقباً آنفلوآنزای نوع A در ایران بر روی تلکس خبرگزاریها مخابره شد به دلیل نام خوک نگاه ها به سازمان دامپزشکی کشور معطوف بود. با گذشت زمان و تغییر نام این بیماری و حذف نام خوک ، سازمان دامپزشکی کشور به کناری رفت و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی عهده دار مسئولیت اصلی در این زمینه شناخته شد.
در همان روزها در میزگردی که شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران ترتیب داده بود و در یک برنامه زنده ، مدیر کل محترم دفتر بیماریهای طیور سازمان دامپزشکی کشور که به تازگی قبای مدیرکلی در این دفتر را به تن می دید در کنار یکی از مجرب ترین مدیران بهداشت کشور یعنی رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت (دکتر گویا) حاضر شد و در پاسخ به اولین سؤال مجری برنامه که از ایشان خواست در مورد بیماری آنفلوآنزای A توضیح بدهند گفت : این بیماری به دلیل آنکه نقش خوک دیگر در میان نیست به سازمان دامپزشکی مربوط نمی شود و بهتر است دکتر گویا در این خصوص توضیح بدهند.
در همان برنامه مجری با لحنی حاکی از تعجب که آمیخته به تمسخر هم به نظر می رسید گفت : ظاهراً دعوت از شما (منظور دامپزشک بود) اشتباه بوده و حالا حداقل راجع به بیماری آنفلوآنزای پرندگان صحبت کنید.
در همین زمینه توجه بازدیدکنندگان محترم نشریه حکیم مهر را به برگزاری کنفرانسی در بلژیک جلب می کنیم که توسط کمیسیون اروپایی اتحادیه اروپا در پایان ماه اکتبر برگزار می شود. صرفنظر از ارزش گذاری بالای اروپاییان به نقش حرفه دامپزشکی که منجر به نامگذاری یک هفته در ماه اکتبر به نام (هفته دامپزشکی) شده باید به موضوع این کنفرانس توجه نمود که عنوانی در خور تأمل دارد.
در عنوان این کنفرانس ، آنفلوآنزا بیماری مهمی دانسته شده که بین حیوان و انسان مشترک است. با نگاهی به سرفصل سخنرانیهای این کنفرانس به راحتی می توان دریافت که تأکید جدی این کنفرانس بر نقش مهم و تأثیرگذار تعامل دامپزشکان و پزشکان در دو زمینه تحقیقات بنیادی و پایه و کنترل و مبارزه با بیماری استوار شده است. امری که در کشور ما مورد غفلت قرار گرفته و حتی گاهی توسط مسئولین دامپزشکی هم به این غفلت دامن زده می شود.
امید است مسئولین دامپزشکی و وزارت بهداشت در تعاملی مناسب به نقش مهم و حیاتی پیوند دامپزشکی و پزشکی بیش از پیش واقف شوند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره این کنفرانس به آدرس http://ec.europa.eu/health/conference/influenza_en.htm مراجعه نمایید.
همانطور که به درستی نام بیماری از Swine flu به آنفلوآنزای نوع آ تغییر پیدا کرده است (گرچه عوام برای سادگی هنوز از عنوان آنفلوآنزای خوکی استفاده می کنند!) این بیماری یک بیماری خاص خوک نیست. بدین معنی که ویروس این بیماری حاصل تبادل ژنتیکی سه نوع آنفلوآنزای انسانی، خوکی و پرندگان است.
با این حال به نظر می رسد وجود صنعت پرورش خوک در یک کشور حداقل به لحاظ نظری می تواند امکان این تبادل سه گانه و لذا تغییر مداوم ترکیب ژنی ویروس و خطر آفرینی آن را بیشتر کند. جالب توجه اینکه در نشریات دیواری بهداشتی که در برخی از بیمارستان به چشم خود دیده ام ضمن شرح تمایز بین آنفوآنزای فصلی مرسوم انسان، آنفلوانزای پرندگان و نوع آ از امکان گسترش آن از خوک به انسان به شکل تصویری نام برده شده است.
در همین راستا این پرسش پیش می آید که چرا در مکزیک و یا در کشور مثل انگلستان با آن سطح بالای سامانه مراقبتهای بهداشتی و اعلام خطر لحظه به لحظه، تعداد مبتلایان آنفلوآنزای نوع آ در ارقام بسیار بالا و غیر قابل مقایسه ای با ایران و سایر کشور های اسلامی که صنعت پرورش خوک ندارند با سرعت ا در حال گسترش است.
این در حالی است که در هنگام حج عمره تعداد بسیار زیادی انسان از سرتاسر جهان با هم در تماس نزدیک و حتی چهره به چهره قرار می گیرند. موضوعی که در زیارت عتبات عالیات کشورهای عراق و سوریه در مقیاسی کمتر مرسوم است.
پیشنهاد می شود که در صورت امکان مقایسه ای بین کشورها از نظر تعداد کل جمعیت انسانی و خوکی و نیز درصد وقوع گزارش شده آنفلوآنزای پرندگان و نوع آ انجام برای روشن شدن موضوع انجام شود.
با تشکر فراوان
دکتر ناصر علیدادی
دوشنبه 27/07/1388