زیستگاه توران سمنان، مامن امن یوزپلنگ‌ها/ قد و وزن دو توله یوز پیدا شده در توران مطابق استاندارد و مناسب است

حکیم مهر: یوزپلنگ آسیایی سریع‌ترین جانور حیات وحش و ‌در خطر انقراض است و پیدا شدن ۲ توله یوز ماده در پارک ملی توران شهرستان شاهرود استان سمنان یک جهان را به تداوم حیات و جلوگیری از انقراض این گونه نادر و ارزشمند امیدوار کرد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، یوزپلنگ به عنوان سریع‌ترین گونه جانوری بر روی کره خاکی با خط و خال‌های سیاه روی صورت و پوستش شناخته می شود و بر پایه گزارش‌ها، ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌ آسیایی شناخته شده است، از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی نیز می گویند.

هم‌اکنون یوزپلنگ آسیایی، ایران و بخش‌هایی از استان سمنان را خانه امن خود یافته و برای حفظ این امنیت و زیستگاه باید بیش از پیش تلاش کرد و نتیجه تلاش‌ها در حفظ یوزپلنگ آسیایی پیدا شدن ۲ توله یوز ماده در طبیعت توران است که امیدها برای تغییر سرنوشت انقراض این گونه ارزشمند را جانی دوباره داد.

ماجرای پیداشدن ۲ توله یوز در زیستگاه توران

۱۱ آذر ۱۴۰۱ خبر رسید ۲ توله یوز به وسیله یک چوپان در پناهگاه حیات وحش توران زنده‌گیری شده است. ماجرا از این قرار است که چوپانی روز پنجشنبه (۱۰ آذر) در حین چرای دام در این پناهگاه صداهایی می‌شنود، به سمت صدا می‌رود و در نهایت ۲ توله‌ یوزپلنگ را می‌بیند؛ سپس، آنها را گرفته و به منزل می برد، آن شب با شیر گوسفند توله ها را تغذیه می‌کند، روز بعد موضوع را به حفاظت محیط‌ زیست سمنان گزارش می‌کند، محیط بانان بلافاصله توله‌ها را به محل زنده گیری برمی گردانند تا شاید مادر به سراغشان بیاید.

این کار ۲ روز و ۲ شب تکرار می شود، اما مادر پیدا نمی شود و به علت سرد بودن هوا محیط بانان مجبور بودند توله ها را به جای گرمی برسانند. همچنان تلاش برای یافتن مادر ادامه داشت؛ هر چند به نظر می رسد اگر هم پیدا شود دیگر فرزندانی که دست انسان به آنها خورده را نپذیرد، اما تا این لحظه خبری از مادر توله‌ها در آن محدوده براساس گشت‌زنی محیط‌بانان و نظارت از طریق دوربین تله‌ای نیست.

با توجه به گشت ها و پایش ها، هنوز آثاری از تلف شدن مادر توله‌ها هم پیدا نشده و این جای امیدواری دارد که یک یوز زادآور در منطقه وجود دارد.

اما یافتن ۲ توله یوز ماده در پارک ملی توران نشان می‌دهد توران منطقه ای پویا از نظر جمعیت یوزپلنگ آسیایی است.

طبق گزارش‌ها، یوز ماده شناسامه دار بالغ در توران فقط سه قلاده است که امید می‌رود با زادآوری این یوزهای بالغ جمعیت یوزپلنگ‌ها افزایش یافته باشد که محیط‌زیست بررسی این موضوع را دست پیگیری دارد.

به گفته کارشناسان، ۲ توله یوز پیداشده چهارمین خانواده‌ از این گونه جانوری بود که امسال در توران ثبت شد.

تغذیه، مساله حیاتی توله یوزهای طبیعی

دامپزشک طرح توسعه و تکثیر یوزپلنگ آسیایی و دامپزشک اختصاصی ۲ توله یوزپلنگ‌ پیدا شده، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ابراز داشت: ۲ توله یوزپلنگ ماده پارک ملی توران که به وسیله چوپان پیدا شدند در ابتدا نزدیک به ۱۲ تا ۱۳ ساعت بود که شیر نخورده بودند و به دلیل تجربه قبلی از پیروز، شیر حیوان دیگر با فرمولاسیون خاص را غنی کرده و به توله‌ها خوراندم که خوشبختانه شیر با فرمولاسیون جدید که به وسیله بنده تهیه شد، جواب داد و توله ماده وزن‌گیری خوبی کردند و بدون مشکل گوارشی وارد مرحله تغذیه خوراک خشک (گوشت) شدند.

«دکتر بهرنگ اکرامی» خاطر نشان کرد: هم‌اکنون قد و وزن ۲ توله یوزپلنگ پیداشده بر اساس استانداردها و مناسب است.

توران، مامن امن یوزپلنگ‌های ایرانی

منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، زیستگاه یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان قرار دارد. این منطقه در شرق استان سمنان یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت قابل توجه، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود و در سال‌های گذشته سگ‌های گله و تصادف‌های جاده‌ای مهم‌ترین عوامل تهدید کننده جان یوزپلنگ آسیایی بود، اما با تلاش‌ها و اقدامات انجام شده مانند حصارکشی بخشی از جاده‌های زیستگاه و نصب تابلوهای هشدار تردد یوز با هدف جلوگیری از تصادف‌های جاده‌ای و دورکردن گله و دام ها از منطقه و قلمرو یوزپلنگ، فضای مناسب برای زاد و ولد این گونه ارزشمند فراهم شده، اما کافی نیست و تقویت ایمنی قلمرو یوزپلنگ‌ها در پارک ملی توران نیازمند توجه و همراهی بخش‌های مختلف است.

آخرین مورد تلف شدن یوزپلنگ مربوط به ۱۵ مرداد امسال در جاده میامی - عباس آباد است که یک توله یوز یک ساله به علت برخورد با یک دستگاه خودرو تلف شد و تا مدت‌ها مادر یوز یک‌ساله برای یافتن فرزندش به نزدیکی جاده می‌آمد و برای جلوگیری از خطر تصادف یوزپلنگ مادر دوستداران محیط‌زیست و محیط‌بانان چندین شبانه‌روز در منطقه به منظور هشدار به رانندگان در جاده حضور داشتند.

جاده عباس آباد- میامی در مسیر تهران-مشهد یکی از مسیرهای پرحادثه برای یوزپلنگ های منطقه توران است که آمارها نشان می دهد در یک دهه اخیر هشت قلاده یوز به علت تصادف تلف شده اند و انتظار می‌رود برای رفع تهدیدات یوز در این منطقه اقدامی اساسی و عاجل انجام شود.

نذر حفاظت از طبیعت زیباترین نذر و صدقات

نذر کمک به حفظ محیط‌زیست و پویایی جمعیت گونه‌های در خطر انقراض مانند یوزپلنگ آسیایی اقدامی ارزشمند است که می‌تواند سرنوشت یوزپلنگ‌ها را تغییر دهد و انتظار می‌رود افراد با توجه به توانایی و ظرفیت‌هایی که دارند با کمک مالی و علمی خود در حفظ محیط‌زیست و حیات وحش کمک کنند و یکی از چقدر خوب است که با نذر کمک به طبیعت ادامه دهنده زنجیره مهربانی‌ها باشیم تا محیط‌زیست را با حفظ گنجینه‌هایش به آیندگان به میراث بگذاریم.جدیدترین اقدامات در حفظ محیط زیست اقدام مدیرعامل شرکت خودرویی بود که ۲ دستگاه خودروی شاسی بلند برای حمایت از پیروز و جمعیت یوزپلنگ آسیایی به پارک ملی توران هدیه داد.

چقدر خوب است که با نذر کمک به طبیعت ادامه دهنده زنجیره مهربانی‌ها باشیم تا محیط‌زیست را با حفظ گنجینه‌هایش به آیندگان به میراث بگذاریم.

یوزپلنگ‌ایرانی، نگین حیات وحش کشور را بشناسیم

یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه سان زیبای آسیایی شناخته می شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود که برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و اینگونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود و از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌ المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ٢ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده ‌است.

به گفته کارشناسان یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال را دارند.

یوزپلنگ دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین‌ ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.

براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.

به گفته «لوری مارکر» که سال‌ها تجربه مطالعه در مورد زندگی یوزپلنگ‌ها را دارد، این حیوانات ترکیبی از سرعت و شکوه هستند و از دست دادن زیرگونه‌های یوزپلنگ در حیات وحش می‌تواند ضربه‌ای غیرقابل تصور باشد.

یوزپلنگ آسیایی در دوره تولگی تا سه‌ماهگی دندان شیری در می‌آورد و بر اساس جوانه دندان، سن توله یوزپلنگ تخمین زده می‌شود و از هفت ماهگی به بعد دندان‌های شیری جای خود را به دندان دایمی می‌دهد و خلاصه اینکه این جانور تجلی سرعت و شکوه است.