عدم تعلق حق محرومیت از مطب به دامپزشکان عضو هیات علمی دانشگاه‌های وزارت علوم و عدم همسان‌سازی حقوق آنها با اعضای هیات علمی غیربالینی پزشکی تایید شد!

حکیم مهر: تلاش یکی از اعضای هیات علمی دانشکده دامپزشکی فردوسی مشهد برای ابطال مصوبه تبعیض‌آمیز سازمان برنامه و بودجه که در آن دامپزشکان عضو هیات علمی دانشگاه‌های وزارت علوم از حق محرومیت از مطب محروم شده و از همسان‌سازی حقوق آنها با اعضای هیات علمی غیربالینی پزشکی جلوگیری شده بود، با رأی دیوان عدالت اداری ناکام ماند.

به گزارش حکیم مهر، متن این دادنامه به شرح زیر است:

- شماره پــرونده: هـ ع؍ 0101129

 - شاکی: آقای فرشید حمیدی 

 - طرف شکایت: 1- نهاد ریاست جمهوری  2- سازمان برنامه و بودجه کشور

 - مـوضوع شکایت و خواسته: ابطال اطلاق محدودیت‌های تبصره‌های 5 و 6 از بند 11 تصویب‌نامه شماره 21487؍ت59826هـ مورخ 15؍2؍1401 به دامپزشکان عضو هیات علمی در وزارت علوم از 1؍1؍1401

شاکی دادخواستی به طرفیت 1- نهاد ریاست جمهوری 2- سازمان برنامه و بودجه کشور به خواسته ابطال اطلاق محدودیت‌های تبصره‌های 5 و 6 از بند 11 تصویب‌نامه شماره 21487؍ت59826هـ مورخ 15؍2؍1401 به دامپزشکان عضو هیات علمی در وزارت علوم از 1؍1؍1401 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است.

متن مقرره مورد شکایت:

 «در اجرای بند و تبصره 12 قانون بودجه سال 1401 کل کشور، ضرایب فوق‌العاده‌های حقوق اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی وابسته به وزارت علوم تحقیقات و فناوری و همچنین دانشگاه‌ها مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی وابسته به سایر دستگاه‌های اجرایی و دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی که مجوز آنها از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری و اعضای هیات علمی آنها از طریق مرکز جذب هیات علمی وزارت علوم تحقیقات و فناوری به کار گرفته شده‌اند، همسان با ضرایب حقوق اعضای هیات علمی تمام‌وقت غیربالینی دانشگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به شرح جداول پیوست که تایید شده به مهر دفتر هیات دولت است، اعمال خواهد شد.

تبصره 5- اعضای هیات علمی بالینی (تمام‌وقت جغرافیایی) وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آن دسته از اعضای هیات علمی هستند که علی‌رغم داشتن اختیار تاسیس مطب (موضوع بند ب ماده 74 قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران)، به صورت تمام‌وقت جغرافیایی در محل خدمت (یعنی 54 ساعت در هفته) اشتغال دارند و از فعالیت‌های انتفاعی و از جمله تاسیس مطب محروم می‌باشند؛ مصادیق اعضای هیات علمی غیر بالینی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بر اساس فهرست رشته‌های تحصیلی دایر در وزارت علوم تحقیقات و فناوری و مشروط به عدم امکان تاسیس مطب پزشکی توسط عضو هیات علمی شاغل در دانشگاه‌ها و بخش‌های پزشکی می‌باشد.

تبصره 6- میزان ضرایب فوق العاده های جذب و مخصوص برای اعضای هیات علمی بالینی تمام وقت جغرافیایی (⅙) اعمال می گردد و برای اعضای هیات علمی گروه پزشکی (غیر بالینی) تمام وقت بر اساس جداول پیوست موضوع این بند،  با ضریب (1) از تاریخ 1401؍1؍1 برابر ضریب مصوب این بند می باشد.»

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

خلاصه اظهارات شاکی:

اولا با تغییر تعاریف قانونی، رشته دامپزشکی را در گروه پزشکی قلمداد کرده است.

ثانیا حق تاسیس و فعالیت در مطب و همچنین محرومیت از مطب برای رشته دامپزشکی نادیده گرفته است.

ظاهراً هدف از تبصره‌های 5 و 6 از بند 11 تصویب‌نامه، حذف همسان‌سازی حقوق مندرج در بند و تبصره 12 قانون بودجه 1401 میان حقوق اعضای هیات علمی وزارت علوم با اعضای هیات علمی غیربالینی 54 ساعته وزارت بهداشت (موسوم به تمام‌وقت جغرافیایی) است ولی در تصویب‌نامه هیات وزیران ایرادات زیر مشهود است:

 - در مصوبه سعی شده عبارت غیربالینی با عبارت غیر گروه پزشکی مترادف شود.

 - اختیار تاسیس مطب را منحصر به بند ب ماده 74 قانون برنامه پنج‌ساله ششم نموده و به دنبال آن شرط محرومیت تاسیس درمانگاه و مطب توسط عضو هیئت علمی را صرفاً برای اساتید وزارت بهداشت تعریف نموده است.

 - تعریف مصادیق اعضای هیات علمی غیر بالینی وزارت بهداشت را بر اساس فهرست رشته‌های تحصیلی دایر در وزارت علوم تعریف نموده، خدمت 54 ساعته در هفته در ازای محرومیت مطب را منحصر در وزارت بهداشت و وضعیت تمام‌وقت جغرافیایی دانسته، و با نتیجه‌گیری در تبصره 6 و جدول ضمیمه بهره‌مندی از افزایش 1.6 برابری (ضریب همسان‌سازی) در ضرایب فوق‌العاده‌های جذب و مخصوص را برای کلیه اعضای هیات علمی وزارت علوم از جمله رشته دامپزشکی منتفی دانسته است.

 - در بند 11 تصویب‌نامه مذکور، حقوق قانونی دامپزشکان عضو هیات علمی و رشته دامپزشکی که از رشته‌های ذیل وزارت علوم است نادیده گرفته شده و علاوه بر حذف اصل حق تاسیس مطب و محرومیت از مطب، از همسان‌سازی حقوق دامپزشکان عضو هیات علمی با اعضای هیات علمی غیربالینی پزشکی (تمام‌وقت جغرافیایی یا 54 ساعت در هفته) نیز جلوگیری کرده است.

 - شاکی معتقد است که دلالت قوانین متعدد مذکور در متن دادخواست، رشته دامپزشکی جزو رشته‌های گروه پزشکی می‌باشد و پرداخت حق محرومیت از مطب برای دامپزشکان نیز تجویز شده است.

 - مطابق ماده 21 آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها مصوب هیئت امنای دانشگاه‌های تابعه وزارت علوم ساعت خدمت عضو تمام‌وقت 40 ساعت در هفته و عضو تمام‌وقت ویژه 54 ساعت در هفته می‌باشد.

 - مطابق ماده 31 قانون موسسه به شرط وجود اعتبار می‌تواند به عضو واجد شرایط شاغل در موسسه علاوه بر فوق‌العاده‌های مندرج در ماده 30 این آیین‌نامه فوق‌العاده‌های مستمر و غیرمستمر ذیل را مطابق با دستورالعمل‌های مربوط به تصویب هیئت امنا می‌رسد پرداخت کند:

 - تبصره 2 ماده 31- فوق‌العاده محرومیت از مطب و فوق‌العاده اشعه تابع ضوابط و مقررات خاص خود می‌باشد.

انواع خدمت در دانشگاه‌های وزارت علوم شامل حالت‌های ذیل است:

 40 ساعت خدمت در هفته: اعضای هیئت علمی تمام‌وقت معمولی.

 54 ساعت خدمت در هفته: اعضای هیات علمی تمام‌وقت دامپزشکی که در وضعیت محرومیت از مطب می‌باشند، علاوه بر 40 ساعت در هفته 60 ساعت خدمت ماهانه در خارج از ساعات اداری می‌باشند.

 - با توجه به مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی در سال 1364 دلیل اصلی عدم وجود رشته دامپزشکی در وزارت بهداشت به این خاطر که جزء رشته‌های پزشکی نبوده است بلکه به این دلیل بوده که وزارت بهداری فاقد امکانات در زمینه آموزش دامپزشکی بوده است.

 - در اواخر سال 1400 با یک‌سری توافق‌های داخلی در وزارت بهداشت و تاکید سازمان برنامه و بودجه مقرر شد تا برخی اعضای هیات علمی وزارت بهداشت که دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی ندارند و با پایه دکتری عمومی می‌باشند و امکان تاسیس مطب ندارند، از تمام‌وقت جغرافیایی (54 ساعت در هفته) خارج شوند و مزایای متعلق به نیز حذف شود. از آنکه این توافق چقدر واقعی بود و تا چه حدی باشد که موجب شد تا سازمان برنامه و بودجه در یک نگاه برای تمام اعضای هیات علمی در وزارت علوم حتی اعضای هیئت علمی دامپزشکی تقاضای اصلاح احکام تمام‌وقت 54 ساعت در هفته را بخواهد و این تفکر را در تبصره‌های 5 و 6 و جدول زمینه بند 11 تصویب‌نامه مورد شکایت مصوب کند، بنابراین از ابتدای سال 1401 برای همه اعضای هیات علمی وزارت علوم نسبت به حذف وضعیت تمام‌وقتی 54 ساعتی اقدام شد و اکنون وضعیت تاسیس مطب به ایشان و متقابلاً محرومیت از مطب بدون امتیازات متعلق به در ابهام مانده است، در حالی که موارد مزبور از سال‌ها و برای دامپزشکان هیئت علمی تعریف شده بود و اکنون نقض قوانین سابق شده است.

 - بند 11 تصویب‌نامه به کلمه غیربالینی اشاره شده و در ادامه در تبصره‌های 56 تعاریف غیر بالینی و افرادی که صلاحیت تاسیس مطب دارند به نحوی ارائه شده که موجب حذف مزایای متعلقه به سایر افراد حائز شرایط (دامپزشکی) شده است.

 - تبصره 5 بند 11 تصویب‌نامه بدون هیچ دلیل مشخصی به بند ب ماده 74 قانون برنامه ششم توسعه متصل شده است که نام دامپزشکی برای تاسیس مطب وجود ندارد، یعنی سعی شده است تا حذف رشته دامپزشکی از وضعیت تمام‌وقت 54 ساعت در هفته در تبصره‌ها توجیه شود.

 - انحصار تاسیس مطب به بند ب ماده 74 صحیح نیست چون در سایر قوانین معتبر و جاری کشور امکان تاسیس مطب برای افراد دیگری از جمله دامپزشکان وجود دارد و نشانه آن صدها و هزارها دامپزشک خصوصی و دولتی است که با مجوز و پروانه قانونی در حال فعالیت هستند.

 - در این تبصره به عدم امکان تاسیس مطب پزشکی توسط عضو اشاره شده ولی در هیچ غذایی تعریف مطب فقط منحصر به موارد انسانی نشده است و صلاحیت تاسیس مطب از دامپزشکان سلب نشده است.

 - آنچه در بند و تبصره 12 قانون بودجه سال 1401 به عنوان مستند ذکر شده در ابتدای بندی آزادی تصویب‌نامه وجود دارد عبارت اعضای هیات علمی غیربالینی است و عبارت اعضای هیات علمی گروه پزشکی است اصلا در قانون وجود ندارد و این تعریف جدید خارج از محیط اصلی قانون می‌باشد.

 - با عنایت به جدول ضمیمه تصویب‌نامه نشان می‌دهد که میزان ضرایب فوق‌العاده‌های جذب و مخصوص برای همه اعضای هیئت علمی از جمله دامپزشکان برای ضریب یک برابر از تاریخ اول فروردین 1401 مصوب شده است که تغییر می‌نماید در تصویب‌نامه حقوق اعضای هیات علمی دامپزشکی نادیده گرفته شده و همسان‌سازی با اعضای غیربالینی مشابه تمام‌وقت 54 ساعتی می‌باشند انجام نشده است.

 - هدف از اشاره به قوانین تبلیغات و محرومیت از چه بابت در این دادخواست اثبات وضعیت 54 ساعت خدمت اعضای هیات علمی دامپزشکی شرایط است و طلب همسان‌سازی فوق‌العاده محرومیت از مطب وزارت بهداشت نمی‌باشد.

 - با دو استقلال جداگانه شامل: 1- وجود رشته دامپزشکی جزو گروه پزشکی (از نظر قوانین) و 2- استحقاق قانونی دامپزشکان و اعضای هیات علمی دامپزشکی برای ثبت و تاسیس مطب (درمانگاه)، داروخانه و غیره و متقابلا محرومیت از آن، درخواست می‌شود اطلاق محدودیت تبصره‌های 5 و 6 و جدول ضمیمه و عبارت غیر گروه پزشکی به دامپزشکان عضو هیات علمی و رشته دامپزشکی (با پایه مدرک دکتری عمومی در وزارت علوم) که محدود کردن قوانین و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب است، از ابتدای سال 1401 ابطال شود.

خلاصه مدافعات طرف شکایت:

پاسخی ضم پرونده نگردیده است.

پرونده شماره هـ ع / 0101129 مبنی بر درخواست ابطال اطلاق محدودیت‌های تبصره‌های (5) و (6) از بند (11) تصویب‌نامه شماره 21487؍ت59826هـ هیئت وزیران در خصوص ضریب حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و قضات و ضریب حقوق شاغلین مشمول قانون مدیریت خدمات کشور به دامپزشکانِ عضو هیئت علمی در دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از تاریخ 01؍01؍1401، در جلسه مورخ 08؍08؍1401 هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اکثریت اعضاء به شرح ذیل مبادرت به صدور رأی نمودند:

رأی هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی

بر اساس بند «و» تبصره (12) ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور مقرر شده است که: «حقوق اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین دانشگاه‌ها مراکز و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی وابسته به سایر دستگاه‌های اجرایی و دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی که مجوز آن‌ها از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی یا شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صادر شده و اعضای هیئت علمی آن‌ها از طریق مرکز جذب هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌کار گرفته شده‌اند با حقوق اعضای هیئت علمی غیربالینی دانشگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از محل اعتبار در همان دستگاه همسان‌سازی می‌شود».

نظر به اینکه مقرره مورد اعتراض در جهت تنظیم امور و در چارچوب قوانین جاری و مآلاً در راستای بیان ضوابط و نحوه اجرای بند «و» تبصره (12) ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور اصدار یافته و واجد حکمی فراتر از آن نمی‌باشد فلذا در حدود اختیار مرجع وضع بوده و مغایرتی با قوانین نداشته و قابل ابطال نمی‌باشد.

این رأی به استناد بند «ب» ماده (84) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

مهدی فرد محمدیان

رئیس هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی

دیوان عدالت اداری