یکی از ضروری‌ترین خصوصیات یک استاد دانشگاه، ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری است/ ضرورتی برای گسترش کمیت در رشته دامپزشکی وجود ندارد

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: چند روز پیش و همزمان با سالروز شهادت استاد مطهری و روز بزرگداشت مقام معلم و استاد بود که آیین تجلیل از اعضای هیئت علمی نمونه کشوری با حضور وزیر علوم در دانشگاه شهید بهشتی برگزار و از ۵۲ عضو هیئت علمی رشته‌های مختلف دانشگاه‌های سراسر کشور تقدیر شد. یکی از این ۵۲ عضو هیئت علمی نمونه، «دکتر سید مهدی قمصری» استاد گروه جراحی و رادیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و رئیس فعلی این دانشکده بود که به همین بهانه به سراغ او رفتیم.

از نظر «دکتر سید مهدی قمصری» آن چیزی که از یک استاد دانشگاه یا معلم انتظار می‌رود، این است که جدا از تخصص‌های کافی و لازم در حوزه تخصصی خود و توان معلمی و انتخاب مطلب، منش استادی و معلمی داشته باشند، چون اساتید چه بخواهند و چه نخواهند، الگوی دانش‌آموزان یا دانشجویان قرار می‌گیرند.

حکیم مهر: آقای دکتر، از نظر خودتان علت انتخاب حضرتعالی به‌عنوان استاد نمونه چه بوده است؟

این اتفاق بیشتر حاصل لطف بزرگواران بوده است. وزارتخانه برخی شاخص‌های کمی به لحاظ سوابق آموزشی، پژوهشی و اجرایی تعریف می‌کند که دانشگاه‌ها براساس آن شاخص‌ها، افراد مورد نظر خود را انتخاب و معمولا به صورت چند برابر ظرفیت به وزارت علوم معرفی می‌کنند. در آنجا نیز یک کمیته نهایی فعالیت می‌کند که انتخاب نهایی را انجام می‌دهد.

از نظر من حتما افراد شایسته‌تر از من در دانشگاه تهران بوده‌اند، چون از دانشگاه تهران ۴ نفر انتخاب شده‌اند و من اعتراف می‌کنم که از من شایسته‌تر، حتما در میان این افراد حضور داشته‌ است، اما به هر حال نظر بزرگواران در دانشگاه و وزارت علوم بر اساس سوابق و شناختی که داشته‌اند، این بوده که بنده را به‌عنوان یکی از ۵۲ نفر انتخاب کنند.

حکیم مهر: از نظر شما ویژگی‌های یک استاد نمونه چیست؟

از نظر من آن چیزی که از یک استاد دانشگاه یا معلم انتظار می‌رود، این است که جدا از تخصص‌های کافی و لازم در حوزه تخصصی خود و توان معلمی و انتخاب مطلب، منش استادی و معلمی داشته باشند. چون به هر شکل اساتید محترم چه بخواهند و چه نخواهند، الگوی دانش‌آموزان یا دانشجویان قرار می‌گیرند. به نظر من یکی از ضروری‌ترین امور برای استاد، ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری است که می‌تواند در جهت‌دهی مسائل اجتماعی در بین نسل جوان‌تر کمک‌کننده باشد.

حکیم مهر: آقای دکتر، چرا اساتید دانشگاه تئوری‌محور شده‌اند؟

این گزاره که می‌فرمایید حداقل در حوزه دامپزشکی صحیح نیست، چون دامپزشکی دکترای عمومی است و در این رشته مباحث تئوری و عملی در کنار هم است و محصول آن فردی است که معلوم است باید چه بکند. بعضی رشته‌ها از اساس و ماهیتا تئوری هستند. یک بخش این است و یک بخش دیگر هم اینکه در حوزه‌هایی که افراد می‌توانند فعالیت‌های عملی و صنعتی و ارتباط با جامعه مخاطب داشته باشند، به لحاظ دوری و فاصله، این فعالیت‌ها کمتر می‌شود.

شاید یک بخش آن هم به دانش‌آموختگان جدید برمی‌گردد؛ کمااینکه در حوزه صنعت به معنای اعم آن، هر فیلدی که نتواند نیازهای مخاطب و متقاضی را مرتفع کند، طبیعتا بازار به سمت دیگری خواهد رفت و دانشگاه به تدریج به سمتی می‌رود که فکر کند با افزایش مبانی تئوریک بتواند آن خلاء را پر کند. به نظر من بخشی از این به ساختار آموزشی آموزش عالی کشور برمی‌گردد.

گروه‌های پزشکی از جمله دامپزشکی، از جمله‌ رشته‌هایی است که در آن مباحث عملی و تئوری ممزوج است. این شرایط در رشته‌های فنی نیز در گذشته بیشتر بوده و الان کمتر شده است و به نظر می‌رسد که حداقل در همه دانشگاه‌ها با یک سطح و کیفیت نیست. در رشته‌هایی مثل کشاورزی، اخیرا به این سمت رفته‌اند که کارآموزی‌ها یا کارورزی‌هایی را تعریف کنند که فارغ‌التحصیل فقط با مبانی تئوری مواجه نباشد. بنابراین، این مساله به شناخت نیازها برمی‌گردد و اینکه متناسب با نیازها و جهت رفع آن، بازنگری‌های مستمر در آموزش عالی مدنظر قرار گیرد.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

امیدوارم که خداوند توفیق دهد و بتوانیم کیفیت لازم را دنبال کنیم. آنچه دغدغه من است، در کنار مسئولیت دانشکده، به‌عنوان مسئول گروه دامپزشکی وزارت علوم بحث افزایش و نگاه بیشتر به کیفیت آموزش عالی است. در خلال سخنرانی خودم در مراسم انتخاب استاد نمونه که فرصتی به حقیر داده بودند، تاکید من خطاب به وزیر محترم و دست‌اندرکاران این بود که سیاست‌گذاری‌ها به سمت کیفی‌تر کردن آموزش عالی برود. کمااینکه الان دیگر ضرورت‌های گسترش کمیت وجود ندارد و خواهش من این بود که مسئولین و تصمیم‌گیران خیلی مرعوب یا مجذوب فشارهای افراد مختلفی که به دلایل گوناگون از جمله انتخابات یا مسائل اقتصادی به دنبال رشته و گسترش‌های کمی هستند، نباشند. همه باید به هم کمک کنیم و بر سر این نقطه بایستیم که از میراث علمی کشور دفاع کنیم. میراث علمی کشور با کیفی شدن فارغ‌التحصیلان حفظ خواهد شد و می‌توانیم آن را ارتقا دهیم. این ضرورتی است که امیدوارم همه بتوانیم به آن کمک کنیم. در دامپزشکی هم به طریق اولی، این مساله مطرح است.

حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.