تعرفه‌های واکسیناسیون افزایش یافته اما دامدار توان پرداخت آن را ندارد/ برخی داروخانه‌های دامپزشکی واکسن هفت‌گانه سگ هم می‌زنند!

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: پایگاه خبری حکیم مهر پیش از این به بیان بخشی از مشکلات مراکز مایه‌کوبی پرداخته بود (اینجا) و حالا در این گزارش، پای درد دل تعداد دیگری از فعالان این عرصه نشسته‌ایم. یکی از مالکان مراکز مایه‌کوبی با بیان اینکه در ۲۰ سال اخیر اولین بار است که قبل از این که سال به نیمه برسد یا حتی تمام شود، تعرفه‌های ۱۴۰۲ ابلاغ شده است، می‌گوید: «اگرچه تعرفه‌ای که ابلاغ شده، یک عدد خیلی بالایی را برای واکسیناسیون یک راس گوسفند یا یک راس گاو در نظر گرفته، اما این تعرفه در این شرایط اقتصادی از تحمل دامدار خارج است.»

دامدار توان تحمل تعرفه‌های واکسیناسیون را ندارد

یکی از مالکان مراکز مایه‌کوبی در تهران در گفت‌وگو با حکیم مهر ضمن مثبت ارزیابی کردن تشکیل انجمن مراکز مایه‌کوبی به منظور دفاع از حقوق همکاران، می‌گوید: «بنده از سال ۱۳۸۰ در این صنف کار می‌کنم و در واقع ما دومین مرکزی هستیم که در ایران مایه‌کوبی تاسیس کردیم. به جرات می‌توانم بگویم که در ۲۰ سال اخیر اولین بار است که قبل از این که سال به نیمه برسد یا حتی تمام شود، تعرفه‌های ۱۴۰۲ ابلاغ شده است. اگرچه تعرفه‌ای که ابلاغ شده، یک عدد خیلی بالایی را برای واکسیناسیون یک راس گوسفند یا یک راس گاو در نظر گرفته، اما این تعرفه در این شرایط اقتصادی از تحمل دامدار خارج است. مساله دوم اینکه اعتبارات و بودجه‌ اداره کل دامپزشکی استان تهران محدود است و توان پرداخت حق‌الزحمه طرح‌هایی را که به صورت سراسری برگزار می‌کند، ندارد.»

وی ضمن اشاره به برگزاری یک نشست مشترک با مسئولین اداره کل دامپزشکی، تصریح می‌کند: «در این نشست برای انجام قرادادها، توافقاتی را با استان تهران کردیم مبنی بر اینکه از این به بعد برای هر راس گوسفند ۲۵۰۰ و برای هر راس گاو ۱۱۵۰۰ تومان دستمزد تزریق، مایه‌کوبی، نظارت و گزارش آماری در فعالیت‌ها لحاظ شود. این تعرفه توافقی فی‌مابین مراکز مایه‌کوبی و استان تهران است.

این مالک مرکز مایه‌کوبی تصریح کرد: در زمان ریاست دکتر آقامیری سیاست بر این شد که دیگر هیچ واکسیناسیون آزادی در مورد دام اتفاق نیفتد. یعنی بنا به صلاحدید کارشناسان مبارزه با بیماری و پیشگیری از بیماری‌های دامی، هر فصل یک تعداد واکسیناسیون را در طرح ملی برگزار کنند. واکسن را تامین کرده و ادارات استان به صورت رایگان در اختیار مراکز قرار دهند. با توافقی که صورت می‌گیرد، دستمزد و هزینه ایاب و ذهاب مراکز هم در آن قرارداد لحاظ شده و از دامدار رقمی گرفته نمی‌شود و پوشش واکسیناسیون طبق برنامه‌ای که پیش‌بینی شده، در آن فصل انجام شود. این اتفاق افتاده بود و زمانی که دکتر نوروزی آمدند، هنوز سیاست شفاف و واضحی را اعلام نکردند که آیا موافق سیستم مدیریت قبلی هستند یا نظرات دیگری دارند.»

تعرفه‌ها افزایش پیدا کرده اما تورم مانند هیولا همه را مکش می‌کند

این فعال حوزه مایه‌کوبی می‌افزاید: «در این میان اتفاقی که افتاده این است که یک‌سری از واکسن‌ها که زئونوز نبوده و بیماری مربوط به آن واکسن بین انسان و دام مشترک نیست یا اینکه از نظر همه‌گیری دام استراتژیک نیست، نظر بعضی دوستان این است که با مدیریت پرورش، مدیریت بهداشت و مدیریت جیره می‌شود از اینها پیشگیری کرد. دامدار پیشگیری نکرده و مبتلا شده و لازم است این خدمات را مانند واکسن آنتروتوکسمی و واکسن قانقاریا به صورت کاملا آزاد استفاده کنیم. مراکز واکسن را از موسسه رازی بخرند به آن بهای مجاز و با دستمزد مجاز حساب کنند. اگرچه شرایط نسبت به سنوات گذشته واقعا ارتقا پیدا کرده اما گویی که تورم آن قدر جلوتر از همه اینهاست که هر چقدر تعرفه تعدیل شود، مثل یک هیولا همه را مکش می‌کند و می‌بلعد.»

مراکز مایه‌کوبی دامپزشکی مستقل باشند یا وابسته؟

در این میان یکی از چالش‌هایی که همواره در حوزه فعالیت مراکز مایه‌کوبی وجود داشته، این بوده که آیا بهتر است مراکز مایه‌کوبی وابسته به کلینیک‌های دامپزشکی باشند یا به صورت مستقل فعالیت کنند؟

یکی دیگر از مالکان مرکز مایه‌کوبی در تهران به حکیم مهر می‌گوید که به نظر من مراکز مایه‌کوبی باید کاملا مستقل باشند. کمااینکه هر دکتر دامپزشکی در ایران اجازه دریافت یک پروانه در یک نقطه جغرافیایی با محدوده مشخص دارد و اگر مسائل اتوماسیون و... در بعضی جاها دچار اشکال باشد و پوشش ندهد، برخی دوستان اقدام کرده و از دو جا پروانه گرفته بودند. حراست بازرسی و کمیته انضباطی سازمان دامپزشکی از این ماجرا مطلع شده و شخص را تحویل دادگاه دادند و پروانه را معلق و او را از امکان دریافت هر گونه پروانه‌ای منع کردند. لذا اولا که به خاطر حمایت از معاش، بهتر است که حیطه‌ها و مسئولیت‌ها را از هم جدا کنیم. دوم اگر در یک شهرستان یا در یک محدوده جغرافیایی چند مرکز فعال باشند، این اولین بهانه برای من و همکارانم است که وقتی طرح‌های سخت را می‌دهند، از زیر بار آنها فرار کنیم و بگوییم که به فلان مرکز بدهند. مثلا من بهانه می‌آورم که الان پدرم کسالت دارد و خودم مشغله دارم و امکان قبول و اجرای این طرح را ندارم.»

وی می‌افزاید: «مساله دیگر بروز اپیدمی است. مثلا در حال حاضر در بعضی قسمت‌های تهران مشاهده شده که مراجعات بسیار زیادی از حیات وحش صورت گرفته و روباه قرمز بدون ترس و ابا وارد حریم شهری شده و هاری را انتقال داده است. اگر از اداره کل دامپزشکی استان تهران استعلام بگیرید، تاکنون چندین کیس زنده‌گیری شده و حتی لاشه را به انستیتو پاستور انتقال دادند و هاری مثبت شده است. از طرفی ما معضلی تحت عنوان سگ‌های بدون صاحب داریم که این بیماری می‌تواند شیوع داشته باشد، چون با حیات وحش در ارتباط هستند. حال فرض کنید که همه‌گیری هاری آمده است. شما به‌عنوان مسئول دامپزشکی منطقه یا استان، کدام یک از این مراکز را می‌خواهید متولی و پاسخ‌گو کنید و بگویید که مگر حواس شما به پوشش واکسیناسیون نبوده که چنین افتضاحی شده است؟ اما وقتی کار در دست یک مجموعه باشد، بالاخره یک تعهد دو طرفه است. اداره دامپزشکی متعهد می‌شود به قدری وسعت کار ایجاد کند و پروژه در اختیار آن مجموعه قرار دهد که معاش و توجیه اقتصادی آن تایید شود اما از آن طرف با کسی در ارتباط است که می‌تواند آن فرد را مستقلا به‌عنوان مسئول مرکز مایه‌کوبی مستقل و تنها مرکز منطقه بازخواست کند که چرا همه‌گیری فلان بیماری را داریم و چرا شیوع این بیماری کنترل نشده است؟ بعد دیگر گزینه‌ای و انتخابی می‌شود که مثلا وضعیت پرداخت این دامدار خوب است و من می‌توانم مازاد تعرفه از او بگیرم. خوش‌حساب است و او را پوشش دهم و آن یکی را برای فلان کلینیک می‌گذارم.»

مداخلات درمانی یکی از مشکلات اصلی مراکز مایه‌کوبی

این مالک مرکز مایه‌کوبی ضمن اشاره به یکی دیگر از مشکلات مراکز مایه‌کوبی، توضیح می‌دهد: «مشکل دیگری البته در کل مجموعه دامپزشکی داریم این است که مثلا بنده داروخانه دامپزشکی دارم و به اسم داروخانه، همه نوع کار دامپزشکی انجام می‌دهم. وقتی به داروخانه مراجعه می‌کنید، می‌بینید که واکسن هفت‌گانه سگ هم می‌زند در حالی که این کار فقط برای کلینیک یا مرکز مایه‌کوبی مجاز است. من می‌توانم یک کلینیک را به شما نشان دهم که قطعا بیش از پنج برابر داروخانه من دارو دارد. لذا خود ما دامپزشکان به حریم هم احترام نمی‌گذاریم و به خاطر امرار معاش و درآمد، پا را از فعالیتی که پذیرفتیم انجام دهیم، فراتر می‌گذاریم.»

وی تصریح می‌کند: «شاید اگر آن مجوزی را که به ما داده بودند و حیطه فعالیتی که برای ما تعیین کرده بودند، واقعا تکاپوی هزینه‌ها را می‌داد، اینطور از قاعده و قانون فاصله نمی‌گرفتیم و شاید بحث مالی عاملی اصلی این داستان‌هاست. پس همین الان مجوزهایی که دادند با توجیه اقتصادی آن برابری ندارد. اگر که استقلال مراکز مایه‌کوبی هم برچیده شود و به مراکز وابسته تبدیل شوند، پاسخ‌گویی هم از میان می‌رود.»

وی در پایان به حکیم مهر می‌گوید: «دامدار سه ماه است که بابت واکسن‌های بهادار به ما بدهکار است. اداره دامپزشکی ما را موظف کرده که از طلب خودمان چشم‌پوشی کنیم و طرح‌های رایگان را در مناطقی که به ما بدهکار هستند هم پوشش دهیم. می‌گوید درست است شما می‌توانید از مجاری قضایی طلب خود را اعاده کنید اما اگر همه‌گیری تب برفکی و... بیاید، شما باید پاسخ‌گو باشید. یعنی عملا من را تهدید می‌کند و بر مبنای آن چیزی که بین ما توافق شده، به خود اجازه می‌دهد که این حرف‌ها را بزند. چون من نسبت به پیشگیری از بیماری‌ها و مبارزه با آنها متعهد هستم و باید تعهد خود را انجام دهم. اگر چند تا شویم کلینیک‌ها هم درخواست خواهند داد که امتیاز مایه‌کوبی هم داشته باشند و یک هرج و مرج می‌شود. اما وقتی یک مجموعه باشد، اداره دامپزشکی می‌گوید که نباید درشت‌ها را جدا کنی بلکه درهم است و پوشش کامل از اینجا تا فلان جا را باید داشته باشید.»