گفت‌وگوی حکیم مهر با «دکتر زهرا چراغعلی» موسس نخستین بیمارستان شبانه‌روزی اختصاصی دام کوچک در استان گلستان:
وی افزود: یکی از مشکلات عمده در استان ما، عدم همکاری بین دامپزشکان است. بسیاری از همکاران به جای همکاری و به‌روزرسانی اطلاعات خود، به رقابت ناسالم و تخریب یکدیگر می‌پردازند. این موضوع در پزشکی انسانی کمتر دیده می‌شود، اما در دامپزشکی رایج است ...
حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: در دنیای دامپزشکی، بانوانی هستند که به‌خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیرشان برای ارتقای این حرفه مورد احترام هستند. یکی از این افراد، «دکتر زهرا چراغعلی» است؛ دامپزشکی که با علاقه و پشتکار مثال‌زدنی، نخستین بیمارستان شبانه‌روزی دام کوچک را در استان گلستان تأسیس کرد. در این مصاحبه، با او درباره مسیر حرفه‌ای‌اش، چالش‌های دامپزشکی برای زنان، تجربیاتش و توصیه‌هایش برای علاقه‌مندان به این رشته گفت‌وگو کرده‌ایم.
حکیم مهر: خانم دکتر، ورودی چه سالی و کدام دانشگاه هستید؟ ورود شما به دامپزشکی حاصل علاقه شخصی بود یا تصمیمی ناگهانی؟
من در سال ۱۳۸۸ وارد دانشگاه سراسری ارومیه شدم و در سال ۱۳۹۴ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شدم. از همان ابتدا با عشق و علاقه وارد دامپزشکی شدم؛ برخلاف بسیاری از دانشجویان که این رشته را به عنوان یک انتخاب دوم یا صرفاً برای دریافت مدرک دکترا برگزیده بودند. در دانشگاه، تعداد دانشجویانی که واقعاً به این رشته علاقه داشتند، اندک بود. اما من از همان کودکی به حیوانات علاقه خاصی داشتم و این علاقه تا دوران دانشگاه در من باقی ماند.
این عشق به دامپزشکی را مدیون پدرم هستم. او همیشه من را تشویق می‌کرد که با حیوانات ارتباط برقرار کنم، به آن‌ها دست بزنم و نترسم. همین موضوع باعث شد که از سنین پایین انواع حیوانات، از خرگوش گرفته تا گربه، را در خانه نگه دارم و به نگهداری از آن‌ها علاقه پیدا کنم. وقتی زمان انتخاب رشته دانشگاهی رسید، بدون تردید دامپزشکی را انتخاب کردم و تا امروز از این تصمیم راضی هستم.
حکیم مهر: پس از فارغ‌التحصیلی چه مسیری را طی کردید؟
بعد از اتمام دوره عمومی، به مدت چهار سال به‌عنوان مسئول فنی در یک کارخانه داروسازی دامپزشکی مشغول به کار شدم. این تجربه از نظر یادگیری اصول اخلاق حرفه‌ای برای من ارزشمند بود، اما فضای اداری آن چیزی نبود که به آن علاقه‌مند باشم. من همیشه به کار بالینی تمایل داشتم و می‌خواستم ارتباط مستقیمی با حیوانات داشته باشم.
پس از خروج از این کارخانه، با بیمارستان دامپزشکی‌ای که اکنون در آن مشغول به کار هستم، آشنا شدم. در آن زمان، این مجموعه به‌دنبال ارتقا از یک کلینیک دامپزشکی به بیمارستان بود و من با توجه به تجربیات و امتیازهایی که داشتم، موفق شدم مجوز تأسیس این بیمارستان را بگیرم. اکنون نزدیک به سه سال است که به‌عنوان موسس نخستین بیمارستان شبانه‌روزی اختصاصی دام کوچک در استان گلستان فعالیت دارم. این بیمارستان، اولین و تنها مرکز تخصصی در این حوزه در استان است که به‌صورت ۲۴ ساعته به ارائه خدمات می‌پردازد.
حکیم مهر: آیا باور دارید که دامپزشکی حرفه‌ای مردانه است؟ چقدر این رشته برای زنان محدودیت ایجاد می‌کند؟
البته من تجربه زیادی در حوزه دام بزرگ نداشته‌ام، اما از نگاه من به‌عنوان یک دامپزشک، هیچ تفاوتی بین یک خانم و آقا در این حرفه وجود ندارد و نباید هیچ‌گونه محدودیتی در این زمینه احساس شود. چه بسا که برخی از بزرگ‌ترین و بهترین دامپزشکان جهان، خانم‌ها هستند. در واقع، کنترل حیوانات بزرگ به جثه فیزیکی یا قدرت بدنی وابسته نیست، زیرا روش‌های متعددی برای مقیدسازی حیوانات وجود دارد، از جمله استفاده از باکس‌های مقیدسازی، طناب‌های مخصوص، دماغی و سایر تجهیزات حرفه‌ای. به همین دلیل، دامپزشکی دام بزرگ به زور و قدرت بدنی وابسته نیست، بلکه مهمترین عامل در این حوزه قدرت تشخیصی است. در بسیاری از موارد، خانم‌ها با تمرکز، دقت و نگاه ریزبینانه خود حتی می‌توانند در دامپزشکی دام بزرگ موفق‌تر باشند.
برای مثال، در شهر بابل یک خانم دامپزشک به‌طور تخصصی در زمینه درمان و مراقبت از اسب‌ها فعالیت می‌کند و بسیار موفق است. اگرچه در فرهنگ عمومی ایران، همچنان این ذهنیت وجود دارد که کار با دام بزرگ برای خانم‌ها مناسب نیست، اما این تفکر اشتباه است و باعث شده بسیاری از زنان علاقه‌مند از این حوزه فاصله بگیرند. به اعتقاد من، در دامپزشکی هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد.
در حوزه دام کوچک نیز من هیچ خانمی را ندیده‌ام که به حیوانات ترس داشته باشد. در مقابل، تجربه نشان داده که برخی از آقایان حتی از نزدیک شدن به سگ و گربه پرهیز می‌کنند. در کلاس‌ها و دوره‌های کارآموزی نیز شاهد بوده‌ام که برخی از دانشجویان مرد از لمس حیوانات کوچک واهمه دارند. این در حالی است که برای هر گونه تماس با حیوانات، روش‌های مقیدسازی مشخصی وجود دارد و این مهارت‌ها به راحتی آموخته می‌شوند. بنابراین، اگر تفاوتی هم میان زنان و مردان در این حرفه باشد، نباید آن را به عوامل فیزیکی نسبت داد، بلکه باید بر توانایی‌های علمی و مهارت‌های عملی تمرکز کرد.
حکیم مهر: دامپزشک بودن چقدر روی زندگی خصوصی شما تأثیر گذاشته است؟ آیا دامپزشک بودن همسرتان به شما کمک کرده است؟
همسر من نیز دامپزشک است و این موضوع از بسیاری جهات به من کمک کرده است. ما در کار با هم مشورت می‌کنیم و این باعث می‌شود تصمیم‌گیری‌های بهتری داشته باشیم. بااین‌حال، دامپزشکی حرفه‌ای است که برخی چالش‌های خاص خود را دارد. برای مثال، یکی از مشکلاتی که ممکن است برخی زنان دامپزشک با آن مواجه شوند، درک نشدن شرایط کاری‌شان توسط همسران غیردامپزشک است. من بارها به‌خاطر مقابله نکردن با بیهوشی شیمیایی در حین کار، دچار خراشیدگی و زخم شده‌ام و این ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد. اما چون همسرم دامپزشک است، کاملاً شرایط را درک می‌کند و مشکلی در این زمینه نداریم.
حکیم مهر: چه توصیه‌ای برای خانم‌های علاقه‌مند به دامپزشکی دارید؟
اگر خانم‌ها و هر فردی که علاقه‌مند به دام کوچک هستند تصمیم بگیرند این رشته را برای آینده خود انتخاب کنند، باید بدانند که دامپزشکی در حوزه دام کوچک و بالینی به شدت وارد فضای کسب‌وکار شده است. ذهنیتی که در گذشته وجود داشت، اکنون کم‌رنگ شده و جنبه بیزینسی این حرفه بسیار پررنگ‌تر شده است. متأسفانه، این حوزه در حال اشباع شدن است، به‌گونه‌ای که بسیاری از فارغ‌التحصیلان، به‌ویژه در پنج تا ده سال اخیر، با داشتن سرمایه توانسته‌اند کلینیک‌های دامپزشکی تأسیس کنند.
اما این نباید مانعی برای انتخاب دامپزشکی به‌عنوان یک حرفه باشد. اگر علاقه واقعی به درمان حیوانات وجود داشته باشد، هیچ‌یک از این موانع نباید باعث شود فرد از انتخاب این مسیر منصرف شود. نباید نگران قضاوت‌های دیگران بود، از جمله اینکه برخی بگویند «تو فقط دکتر حیوانات هستی». چنین نظراتی نباید بر روی اعتماد به نفس و غرور فرد تأثیر بگذارد. کسانی که واقعاً به این رشته علاقه دارند، بدون توجه به موانع، می‌توانند در آن موفق شوند.
توصیه من به دانشجویان دامپزشکی این است که در دوران تحصیل، تا حد ممکن از فرصت‌های کارآموزی و کارورزی در کلینیک‌ها و بیمارستان‌های دامپزشکی استفاده کنند. متأسفانه، در دانشگاه آموزش عملی به اندازه کافی ارائه نمی‌شود و بخش عمده‌ای از مهارت‌های بالینی و درمانی را باید در محیط‌های واقعی آموخت. بنابراین، تجربه کاری در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها برای یادگیری واقعی این حرفه بسیار ضروری است.
حکیم مهر: آیا خاطره‌ای جالب از دوران حرفه‌ای دارید؟
در دوران دانشجویی، من به عنوان فردی نترس معروف بودم. یکی از خاطرات جالبم مربوط به اولین جلسه درس جانورشناسی بود. استاد قصد داشت نحوه گرفتن و مقیدسازی رت (موش آزمایشگاهی) را نشان دهد، اما دستکش مخصوص در دسترس نبود. درحالی‌که همه منتظر بودند که دستکش از دانشکده پزشکی آورده شود، من بدون هیچ ترسی موش را با دست گرفتم. این حرکت نه‌تنها تعجب استاد، بلکه تعجب همه دانشجویان را برانگیخت. این روحیه نترس بودن در طول دوران حرفه‌ای به من کمک زیادی کرد و معتقدم که هر دامپزشک، به‌ویژه زنان، باید چنین اعتمادبه‌نفسی داشته باشند.
حکیم مهر: از نظر شما مهمترین چالش‌های دامپزشکی در استان گلستان چیست؟
یکی از مشکلات عمده در استان ما، عدم همکاری بین دامپزشکان است. بسیاری از همکاران به جای همکاری و به‌روزرسانی اطلاعات خود، به رقابت ناسالم و تخریب یکدیگر می‌پردازند. این موضوع در پزشکی انسانی کمتر دیده می‌شود، اما در دامپزشکی رایج است. درحالی‌که ما باید به ارجاع بیماران به مراکز مجهزتر اهمیت دهیم، برخی دامپزشکان این کار را انجام نمی‌دهند که متأسفانه گاهی به مرگ حیوان منجر می‌شود.
حکیم مهر: به عنوان سخن پایانی...
دامپزشکی یک حرفه زیبا، پرچالش و ارزشمند است. زنان نباید اجازه دهند که کلیشه‌های غلط آن‌ها را از رسیدن به آرزوهایشان بازدارد. اگر علاقه و پشتکار داشته باشید، قطعاً در این مسیر موفق خواهید شد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
انشا الله شاهد موفقیت روز افزون این همکار وسایر عزیزان پر تلاش در بخش خصوصی و دولتی باشیم.به امید روزی که نیاز به تخریب سایرین برای بدست آوردن رزق و روزی نباشد. 
