خرج که از کیسه مهمان بود، حاتم طایی شدن آسان بود - دکتر محسن مشکوة

بخش چهارم

اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌های وابسته

خرج که از کیسه مهمان بود، حاتم طایی شدن آسان بود

دکتر محسن مشکوة

وزیر محترم جهاد کشاورزی اظهار داشته اند برای کوچک سازی، کاهش هزینه ها وکاهش تعداد پست های سازمانی وزارت جهاد کشاورزی پیش قدم شده ایم. همچنین بیان شده است برای اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی نه ماه کار بررسی کارشناسی صورت پذیرفته و مصوبه اخیر شورای عالی اداری بنا به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور برای اجرا ابلاغ شده است. معاون اول محترم رئیس جمهور تأکید داشته اند مصوبه باید توسط دستگاههای اجرایی پذیرفته و قابل اجرا تشخیص داده شود.

رئیس محترم کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی بیان داشته اند موضوع درکمیسیون مطرح، نمایندگان بر ضرورت بررسی کارشناسی درکمیسیون در باره تغییرات احتمالی تأکید نمودند.

روایت معاون محترم وزیر و رئیس سازمان دامپزشکی کشور در تشریح جلسه کمیسون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور حاکی از دفاع تمام قد تمام نمایندگان عضوکمیسیون کشاورزی و نمایندگان مدعو ازکمیسیون های اجتماعی و امنیت ملی از جایگاه کشاورزی و سازمان دامپزشکی و خواست آن ها، بازنگری در مصوبه اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی است.

دبیرکمیسیون کشاورزی مجلس گفت این قول را از رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور گرفتیم که فعلاً اجرای مصوبه متوقف شود تا اصلاحات لازم با توجه به نظر دستگاههای اجرایی و مجلس انجام گیرد.

رئیس جمهور محترم در نشست با وزیر و مدیران وزارت جهاد کشاورزی بر ضرورت کاهش هزینه های جاری دستگاههای اجرایی از جمله وزارت جهاد کشاورزی با توجه به گستردگی و تعدد زیر مجموعه ها و نیروی انسانی آن ها، تأکید نمودند.

تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

بند خ ماده (71) قانون برنامه پنجساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران (1407-1403) اعلام می دارد: وزارت جهاد کشاورزی مکلف است با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان ملی استاندارد ایران پس از ایجاد نظام رهگیری، ردیابی، بسته‌بندی و شناسنامه‌دارکردن و نشان (برند) سازی برای محصولات خام کشاورزی، دامی، طیور و آبزی از سطح مزرعه و دامداری، این محصولات را از نظر باقیمانده سموم کشاورزی، شوره (نیترات)، فلزات سنگین و باقیمانده داروهای دامی در زنجیره تامین، جهت انجام اقدام قانونی لازم، ارزیابی و اعلام نماید.

متعاقباً هيئت وزيران در جلسه 19/12/1403 به پيشنهاد وزارت جهاد كشاورزي (با هماهنگي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و سازمان ملي استاندارد ايران) و به استناد بند (خ) ماده (71) قانون برنامه پنج ساله هفتم پيشرفت جمهوري اسلامي ايران مصوب 1403، آيين نامه اجرايي بند ياد شده را تصويب كرد.

هرچند با تأخیر اجرای این مصوبه بسیار ارزشمند و در صورت اجرای درست آن می تواند در راستای تضمین سلامت غذایی پاسخگوی نگرانی ها و مطالبات جامعه باشد.

درتحلیل توزیع جغرافیایی جهانی شایع ترین سرطان ها، سرطان معده با سهم 9/4 درصدی پس از سرطان های ریه، سینه، کولورکتوم و پروستات را به خود اختصاص داده و نقشه ایران را می پوشاند. وجود هلیکوباکترپیلوری (با ایجاد زخم معده و ورم معده) و استعداد ابتلاء افرد به سرطان معده، افزایش اسید معده، استعمال دخانیات، مصرف غذاهای نمک سود شده و دودی، افزایش مصرف غذاهای سرخ کردنی و ... و عوامل مؤثر مانند استرس همگی از عوامل پرخطر برای ابتلاء به سرطان معده هستند. سرطانزاها در محیط زندگی ما وجود دارند. مواد سرطانزا اختصاصی عمل می کنند و سرطانزایی مواد به گونه یا نوع، جنس و سن وابسته است. سرطان یک پدیده شتاب دار و مشتمل بر سه مرحله است:

- مرحله اول یا مرجله آغازین که ماده سرطانزا موجب آسیب DNA سلولی می شود.

- مرحله دوم یا مرحله ارتقاء که طولانی مدت و تشکیل تومور در بافت ها برانگیخته می شود.

- مرحله سوم یا مرحله پیشرفت که سلول خوش خیم سرطانی به سلول بدخیم سرطانی تبدیل شده و معمولاً در این مرحله است که بیمار به پزشک مراجعه می کند.

مخاطرات ناشی از سموم شیمیایی، مایکوتوکسین ها، فلزات سنگین، دای اکسین ها، نیتروزامین ها، الکالوئیدها، رادیونوکلئیدها و سایرآلاینده ها در محیط و مواد غذایی بسیارجدی است. سهم بزرگی از تندرستی جوامع انسانی مربوط به خوردنی هاست و تضمین سلامت غذایی یک اولویت در برنامه های دولت و مطالبه ای ملی برای آحاد جامعه است. نگاه راهبردی و جامع به امنیت غذایی يكپارچه و علاوه بر تامین و دسترسی بر اصالت، كيفيت و سلامت غذا، استوار است.

آلودگی موادغذایی با منشاء دامی به صورت اولیه و یا ثانویه رخ می دهد. برخی از بیماری های مشترک قابل انتقال بین دام و انسان، بیماری های غذا- زاد یا منتقله از غذا (آلوده به میکروارگانیسم های ناخواسته و یا سموم آن ها) و عوارض ناشی از آلاینده های شیمیایی از طریق مصرف مواد غذایی آلوده بروز می کنند.

- حضور مایکوتوکسین ها بویژه آفلاتوکسین در زنجیره غذایی یک تهدید جدی است.  فرآیندهای حرارتی عدم حضور آفلاتوکسین را در شیر و فرآورده های آن تضمین نمی کند و برای مصرف کننده عوارض سمیت، نارسایی کبدی و کلیوی و انواع سرطان را در پی خواهد داشت. اثرات سمیت با دوز و مدت در معرض قرارگیری تغییر می کند. آفلاتوکیسین ها هپاتوتوکسیک (سمیت کبدی)، تراتوژنیک (ناهنجاری مادرزادی)، موتاژنیک (جهش ژنی) و کارسینوژنیک (سرطانزا) هستند.

- مخاطرات باقیمانده فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، آرسنیک، جیوه، کروم، وانادیوم، نیکل، مس و...) در مواد غذایی را نمی توان نادیده گرفت. فلزات سنگین از راه های مختلفی (آب، خاک، معادن، فاضلاب، زباله، گرد و خاک و ...) وارد زنجیره غذایی حیوان و انسان می شوند. برخی از آن ها در بافت ها انباشته می شوند و در طولانی موجب سرطانزایی می شوند.

نقش دامپزشکی در تحقق امنیت زیستی، امنیت غذایی و بهداشت عمومی نقشی محوری است. علاوه برآگاهی دهی به ذی نفعان، تجویز و مصرف منطقی و مسئولانه آنتی بیوتیک ها، تشدید اقدامات پیشگیرانه در برابر بیماری های عفونی ازجمله ارتقاء سطح بهداشتی مراکز نگهداری و پرورش دام از طریق صدور پروانه های بهداشتی و استقرار سامانه های بهداشتی، راهگشا و موثر خواهد بود.

نتیجه اینکه:

1- مصوبه مجلس شورای اسلامی و هیئت وزیران گامی مثبت و ارزشمند برای تضمین سلامت مواد غذایی است. اجرای این مصوبات در قالب طرحی جامع و هدفمند برای فرآورده های دامی (دام- طیور- آبزیان) توسط سازمان ذی صلاح (سازمان دامپزشکی کشور) و ارائه نتایج آن بر پایه واقعیت و نه مصلحت به جامعه بر اساس اهداف زیر مورد انتظار است:

اهداف:

الف- پایش باقيمانده هاي داروئي، شيميايي و سموم در فرآورده هاي خام دامي (دام- طیور- آبزیان).

ب- شناسایی عوامل خطر، منشاء و منابع آلودگي.

د- كاهش آلودگي و حذف عوامل خطر.

ه - تضمين سلامت مواد غذايي با منشاءدامي.

و- اطلاع رساني و فراهم نمودن اطمينان خاطر (مسئولين و مصرف كنندگان).

2- تأمين بهداشت فرآورده هاي دامي يكي از مأموريت هاي حاكميتي سازمان دامپزشكي كشوراست كه با بالارفتن انتظارات جامعه، از جايگاه و اهميت بيشتري برخوردار شده و نه تنها نظارت بهداشتی زنجيره توليد، استحصال، بسته بندي، نگهداري، توزيع و عرضه فرآورده هاي دامي، بلكه سطح نظارت ها وكنترل هاي بهداشتي بتدريج از بازرسي هاي سطحي و سرزده وكنترل محصول نهايي به تدوين و برقراري برنامه تضمين كيفيت و سلامت فرآورده هاي دامي و شيلاتي از جمله طراحي و اجراي برنامه پايش باقيمانده هاي دارو، هورمون، سموم، فلزات سنگين، مايكوتوكسين ها و ساير مواد شيميايي در شير، عسل، ميگو، ماهي، گوشت مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز، توسعه می یابد.