حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: در پی شناسایی سویه جدید تب برفکی با عنوان «SAT1» در کشور، رئیس سازمان دامپزشکی از تلفات یک‌هزار و ۷۰۲ رأس دام سنگین از تیرماه تاکنون خبر داد و گفت که در صورت نبود واکسن، این رقم می‌توانست تا ۲۰۰ هزار رأس افزایش یابد. در ۱۱ استان گزارش کانون داشتیم و از این ۱۱ استان، به غیر از آذربایجان شرقی، غربی و کردستان، در ۸ استان گزارش جدید نداشتیم.
به گزارش حکیم مهر، به گفته «دکتر علیرضا رفیعی‌پور»، خسارت ناشی از این بیماری تاکنون حدود دو همت برآورد شده و در صورت اپیدمی، می‌توانست به ۴۰ همت برسد. او با اشاره به واکسیناسیون ۳۶ میلیون رأس دام طی شش ماه اخیر، از ورود چهار میلیون دوز واکسن جدید و تشکیل «قرارگاه تب برفکی» برای کنترل سویه تازه خبر داد.
انتشار اخبار غیرموثق، ضربه به امنیت غذایی
وی با تأکید بر لزوم پرهیز از انتشار اخبار نادرست در فضای مجازی و رسانه‌ها گفت: «بسیاری از اقدامات ارزشمند وزارت جهاد کشاورزی در زمینه تأمین و تضمین امنیت غذایی، به دلیل پخش اخبار کذب توسط برخی افراد معلوم‌الحال تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. اگر خبری غیرموثق منتشر شود، زمان را از ما می‌گیرد، فضا را مسموم می‌کند و حتی پاسخ‌های درست نیز نمی‌تواند از انحراف ذهن‌ها جلوگیری کند.»
رئیس سازمان دامپزشکی با اشاره به ضرورت اطلاع‌رسانی از سوی نهادهای مسئول اظهار کرد: «قاعده‌ای وجود دارد و آن این است که تنها مرجع ذی‌صلاح باید درباره بیماری‌ها اظهارنظر کند. وقتی فرد غیرمرتبطی درباره بیماری صحبت می‌کند، ممکن است اظهارات او موجب تشویش و نگرانی در میان دامداران شود. همه ما پشتیبان تولید هستیم و باید شرایطی فراهم کنیم که تولیدکننده در آرامش و بدون بیماری فعالیت کند.»
وظیفه سازمان دامپزشکی کشور در کنترل بیماری‌ها
دکتر رفیعی‌پور ادامه داد: «هر اپیدمی در هر کشوری بین ۱۰ تا ۲۰ همت خسارت به جا می‌گذارد و در مورد تب برفکی این رقم دو برابر است. همکاران ما وظیفه دارند بیماری را کنترل، مبارزه، درمان و ریشه‌کنی کنند. رصد و پایش از دیگر وظایف ماست که به‌صورت مستمر انجام می‌شود.»
رصد و پایش لحظه‌ای از طریق شبکه دامپزشکی کشور
وی توضیح داد: «همکاران ما در شبکه‌های دامپزشکی کشور به عنوان حاکمیت و مسئول فنی بهداشتی مستقر هستند. اگر کوچک‌ترین عارضه‌ای در جمعیت دام مشاهده شود، بلافاصله در سامانه GIS گزارش می‌شود و به ستاد مرکزی و دفتر مبارزه با بیماری‌های دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل منتقل می‌گردد. بنابراین رصد و پایش به‌صورت لحظه‌ای انجام می‌شود.»
واکسیناسیون؛ تنها راه کنترل تب برفکی
رئیس سازمان دامپزشکی کشور خاطرنشان کرد: «برای تب برفکی هیچ راهی جز واکسیناسیون وجود ندارد. چندین سویه از این بیماری سال‌هاست در کشور ما وجود دارد و با استفاده از واکسن‌های داخلی و خارجی آن را کنترل می‌کنیم. طی شش ماه گذشته، ۳۶ میلیون رأس دام در قالب طرح سراسری واکسیناسیون تب برفکی واکسینه شده‌اند و این عملیات سالانه دو تا سه بار برای ایمن‌سازی انجام می‌شود.»
به گفته دکتر رفیعی‌پور، «ویروس‌ها برای بقای خود تغییرات ژنی ایجاد میکنند و ممکن است در برابر واکسن مقاوم شوند. طی سه سال اخیر رفتار ویروس‌های آنفلوانزا و تب برفکی در دنیا تغییر کرده است. در سال ۲۰۲۴، پس از ۴۲ سال، اروپا دوباره با تب برفکی درگیر شد. حدود ۷۵ درصد ویروس‌هایی که انسان و دام را درگیر میکنند، از نوع نوپدید یا بازپدید هستند.»
شناسایی سویه‌های جدید تب برفکی در سایه مراقبت فعال و غیرفعال
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به اهمیت نظام مراقبت دامپزشکی در شناسایی بیماری‌های بازپدید گفت: «ما در دوره‌ای قرار داریم که ویروس‌ها رفتارهای متفاوتی از خود نشان می‌دهند. همین موضوع، عظمت رصد و پایش دامپزشکی و اهمیت مراقبت فعال و غیرفعال را نشان می‌دهد.»
به گفته دکتر علیرضا رفیعی‌پور، «در سال گذشته، مراقبت‌های فعال و غیرفعال منجر به شناسایی سویه SA-2018 شد که با واکسن‌های داخلی کشور همخوانی داشت. این سویه در آبان‌ماه سال گذشته بر اساس گزارش‌های میدانی و نمونه‌های آزمایشگاهی همکاران ما شناسایی و تأیید شد.»
ورود سویه جدید SAT1 به منطقه و آماده‌باش دامپزشکی ایران
وی افزود: «در اسفندماه سال گذشته، سازمان جهانی بهداشت دام اعلام کرد که سویه جدید تب برفکی با عنوان SAT1 وارد منطقه آسیا شده است و کشورها باید مراقبت‌های خود را تشدید کنند. در همان زمان، ما نیز در حال انجام رصد و پایش بودیم و در بحبوحه جنگ ۱۲ روزه، گزارش شناسایی یک سویه جدید در آذربایجان غربی را دریافت کردیم.»
به گفته وی، در تیرماه سال جاری آزمایشگاه مرکزی دامپزشکی کشور موفق شد این ویروس را جدا کند. دکتر رفیعی‌پور این رویداد را «اتفاقی بی‌نظیر و تاریخی در سازمان دامپزشکی ایران» توصیف کرد و گفت: «برای نخستین بار در تاریخ دامپزشکی کشور، جداسازی و تشخیص دقیق این ویروس در داخل کشور انجام شد.»
واکنش سریع و تأمین واکسن پیش از شیوع
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به اقدام پیش‌دستانه این سازمان گفت: «در فروردین اعلام شد که ویروس SAT1 در کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه، بحرین و کویت مشاهده شده است. ما از همان زمان نمونه‌برداری، مراقبت و آماده‌سازی را آغاز کردیم. برای اولین بار ۵۰۰ هزار دوز واکسن ذخیره استراتژیک وارد کشور شد تا در صورت نیاز مورد استفاده قرار گیرد.»
او ادامه داد: «مراحل ثبت ورود یک واکسن جدید معمولاً ۶ ماه تا یک سال طول می‌کشد، اما با وجود محدودیت منابع مالی، این واکسن‌ها را برای مقابله با ویروس جدید وارد کردیم. به محض مشاهده موارد بیماری در آذربایجان غربی، عملیات واکسیناسیون در استان‌های همجوار آغاز شد.»
واکسیناسیون گسترده و کنترل انتشار ویروس در تهران و قم
دکتر رفیعی‌پور افزود: «از ذخایر ۵۰۰ هزار دوزی موجود، بلافاصله استان‌های تهران و قم را واکسینه کردیم. در تهران از میان ۱۴۰۰ واحد دامداری، تنها ۹۰ واحد درگیر شدند و بقیه در امان ماندند. سپس دو میلیون دوز دیگر واکسن وارد کشور شد و میان استان‌های دارای دام سنگین مانند اصفهان و فارس با اولویت توزیع شد. پس از آن نیز یک میلیون و ۳۰۰ هزار دوز دیگر وارد شد و روز شنبه دو میلیون دوز دیگر وارد کشور خواهد شد.»
سه شعاع مراقبتی برای مقابله با تب برفکی
وی درباره روش‌های پیشگیری و کنترل بیماری گفت: «قرنطینه، ضدعفونی ورودی دامداری‌ها و سم‌پاشی محیط از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری است. دامپزشکی کشور علاوه بر رصد و جداسازی سویه، برای حذف ویروس سه شعاع حفاظتی ایجاد می‌کند؛ در شعاع یک تا سه کیلومتری واکسیناسیون انجام می‌شود و تا شعاع ۱۰ کیلومتری رصد و پایش مستمر صورت می‌گیرد. پس از ۳۰ روز، در صورت عدم مشاهده مورد جدید، گزارش خاتمه بیماری صادر می‌شود.»
تشکیل قرارگاه تب برفکی و پیشنهاد ایجاد ستاد ملی
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به حجم بالای تولید دام در ایران گفت: «ایران پس از آمریکا، دومین کشور دارای بیشترین جمعیت دام سنگین اصیل است که سالانه ۱۲ میلیون تُن شیر از آنها تولید می‌شود.»
او خاطرنشان کرد: «در دو هفته گذشته، با هدف مدیریت متمرکز، قرارگاه تب برفکی در سازمان دامپزشکی تشکیل شد. پیش‌تر کمیته و کارگروه داشتیم، اما اکنون قرارگاه ۲۴ ساعته فعال است و به صورت مستمر وضعیت استانها را پایش می‌کند.»
رفیعی‌پور افزود: «پیشنهاد تشکیل ستاد ملی تب برفکی نیز به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور و دبیری وزیر جهاد کشاورزی ارائه شده است. در حال حاضر جلسات منظم هر دو روز یک‌بار با اتحادیه‌های دامپروری برگزار می‌شود و مدیران کل دامپزشکی سراسر کشور نیز به‌صورت ویدیوکنفرانسی در جلسات هفتگی حضور دارند تا آخرین وضعیت‌ها و تکالیف بهداشتی را تبادل کنند.»
دو مسیر مقابله با سویه جدید: تولید داخلی یا استفاده از واکسن وارداتی
رئیس سازمان دامپزشکی گفت که در مواجهه با ویروس جداشده، دو مسیر همزمان دنبال می‌شود: یکی انتقال ویروس زنده جداشده به واکسن‌سازان داخلی برای تولید «سید/بذر» واکسن و دیگری استفاده از واکسن‌های وارداتی که پس از آزمون اثربخشی در کشور مصرف شوند.
دکتر رفیعی‌پور توضیح داد که خالص‌سازی ویروس انجام شده و فرایند تولید بذر در موسسه رازی بین دو تا پنج ماه زمان می‌برد و «این روند در حال انجام است و به‌زودی واکسن داخلی نیز تولید خواهد شد.»
آزمون اثربخشی واکسن در فارم و مرکز ملی تشخیص
وی تأکید کرد که هر واکسن (چه تولید داخل و چه وارداتی) ابتدا باید به آزمایشگاه مرکز ملی تشخیص منتقل و در فارم‌های آزمایشی مورد آزمون قرار گیرد تا اثربخشی آن در جمعیت دامی تعیین شود؛ «بعد از حصول اطمینان از اثربخشی، مجوز مصرف صادر می‌شود.»
به گفته او، در استان‌هایی که واکسن جانشین به کار رفته — از جمله تهران، قم، اردبیل، البرز، سمنان و مرکزی — پس از استفاده گزارش ابتلای جدید مشاهده نشده و واکسن مؤثر بوده است.
نیاز فوری به بیوبانک ملی برای ذخیره سوش‌ها
رفیعی‌پور خواستار ایجاد یک بیوبانک ملی شد تا سوش‌های مرتبط با تب برفکی و دیگر بیماری‌ها به‌صورت استاندارد و بلندمدت نگهداری شوند.
او گفت: در حال حاضر نمونه‌ها به‌صورت محدود در فریزرهای منفی ۸۰ درجه نگهداری می‌شوند اما بیوبانک «اقدامی ملی و بین‌المللی» است و امکان تبادل نمونه‌های مرزی و مقایسه سوش‌ها را فراهم می‌کند.
رئیس سازمان اشاره کرد که هم‌اکنون آزمایشگاهی لول‌تر در گلمکان و یک مرکز ثابت تشخیصی داریم و وجود بیوبانک می‌تواند ظرفیت تشخیصی و پژوهشی کشور را تقویت کند.
سیاست ذخیره استراتژیک واکسن و تأمین اعتبارات
او اولین پیشنهاد سازمان را ذخیره واکسن از همه سویه‌های در گردش (بومی و اگزوتیک) عنوان کرد و گفت: سازمان دامپزشکی قرار است برای هر سروتیپ حداقل ۵۰۰ هزار دوز ذخیره استراتژیک داشته باشد.
رفیعی‌پور از تخصیص بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای خرید واکسن قدردانی کرد و افزود: استانداران نیز برای خرید واکسن به استانها تخصیص اعتبار داده‌اند. او بر ضرورت «وفور و تنوع سبد واکسن‌های بیماری‌های دامی» تأکید کرد و گفت پیشنهاد ذخایر واکسن برای کشور حدود یک‌ونیم همت هزینه نیاز دارد.
او همچنین آمار واردات واکسن را اعلام کرد: «۳ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن وارد شده که ۷۰۰ هزار دوز رایگان بوده و مابقی با قیمت هر دوز ۲۰۰ هزار تومان تهیه شده است. هر دوز واکسن برای گاو ۲۰۰ هزار تومان است و یک گاو ۳۰۰ میلیون تومانی با همین واکسن ایمن می‌شود.»
داروهای کمکی برای دام‌های مبتلا: سرم‌های هیپراایمن
رفیعی‌پور خبر داد که علاوه بر واکسیناسیون پیشگیرانه، ابزارهای درمانی جدیدی در دنیا تولید شده که می‌تواند دام بیمار را سریع‌تر بهبود بخشد و دامدار را از «هراس تب برفکی» خارج کند.
او گفت: «سرم‌های هیپرایمن برای دام‌های مبتلا وجود دارد که می‌تواند ظرف ۴۸ ساعت دام را به آخور بازگرداند» و اعلام کرد که در پارت اول ۱۰۰ هزار دوز از این سرم‌ها سفارش داده شده و قرار است وارد کشور شود.
پرداخت غرامت و پیگیری حقوق دامداران
رفیعی‌پور تأکید کرد که پرداخت غرامت و خسارت به دامداران زیان‌دیده «وظیفه سازمان» است و پیگیر انجام این کار هستند.
رئیس سازمان دامپزشکی هشدار داد که در هر جایی که ویروس وارد می‌شود ممکن است خطا رخ دهد از جمله تأخیر در تشخیص یا گزارش‌دهی که می‌تواند زمان‌سوزی ایجاد کند.
او خاطرنشان کرد که این خطاها ممکن است از سوی مسئول فنی، دامدار یا سایر افراد رخ دهد و بر اهمیت رصد دقیق و گزارش به‌موقع تأکید کرد.
................... اگر درست عمل کنیم نیاز به توضیح و توجیه نیست . عمل درست گویایی همه چیز است . 
اگر در تیرماه سویه جدید شناسایی شده . پس چرا توی مهرماه غافلگیر شدید . شاید الان معنی اپیدمی رو فهمیده باشید دیگه خیلی دیره برای این حرفها تلفات سنگینی دادیم برای تب برفکی جناب رییس سازنده سرم هایپر ایمیون که چه عرض کنم، خود سرم هم اگر زبان در بیاورد چنین کار و عملکردی را که ایشان گفته اند منکر خواهد شد بدلیل نقل و انتقالات همیشگی دامها در بین استانها ، ویروس در سطح کشور پخش شده ولی استانها گزارش نمیکنند سلام یا تیتر خبر و متون آن اشتباه درج شده و یا اطلاعات علط در اختیار جناب رئیس قرارگرفته جناب آقای رئیس ، کارشناسان GIS شما در استان ..... درگیر توانایی رسم نقشه بیماری و تحلیل را ندارند و به اسم اینکه نرم افزار لازم برای اینکار تحریم است از انجام آن سر باز می زنند و اطلاعات بیماری را با گوگل به اشتراک می‌گذارند ولی از دامدار دریغ میکنند با وضعیت کار کردن اینها همین که شما تا همینجا هم توانسته اید دوام بیاورید شاهکار کرده آید خدا وقت 
