چند پرسش و پاسخ درباره نجاست سگ

ساقی – معاون تالار :

من قبلا خونده بودم هیچ جا در قرآن گفته نشده سگ نجس است. آخرش متوجه نشدم که نجس یعنی چه؟ اگر من سرما بخورم یا مریض بشم یعنی نجس شدم؟

--------------------------------------------

دکتر محمد لطفی‎زاده – عضو افتخاری :

در این مطلبی که مشاهده فرمودید بنده در مقام اثبات نجاست سگ نبوده ام (هر چند که فعلاً به آن معتقدم) و در اصل به دلیل سوء استفاده ای که صورت گرفته بود و عمداً یا شاید هم به اشتباه خلاف واقع گفته شده بود که حدیثی در نجاست سگ نداریم سعی کردم فقط این موضوع خلاف حقیقت را رد کنم. در پاسخ به شما دوست گرامی عرض میکنم که بله در قرآن گفته نشده که سگ نجس است اما لزوماً همه مسائل به ریز در قرآن نیامده و اتفاقاً فلسفه ظهور پیامبران و امامان همین بوده و خود قرآن دستور داده که علاوه بر آنچه خداوند در قرآن بیان فرموده از پیامبر و امامان اطاعت کنیم! البته کلمه نجس در قرآن به شکل مصدر عربی آن (یعنی بر وزن هوس) در مورد مشرکان در سوره توبه آیه 28 آمده است و تفاسیر زیادی از جمله در تفسیر شریف المیزان (علامه طباطبایی) و تفسیر نمونه به آن پرداخته اند. اگر مایلید که در این باره بیشتر بدانید پیشنهاد می کنم به مطالب زیر سری بزنید :

http://www.iec-md.org/bookstore/keta...2.html#link132

http://www.hawzah.net/Hawzah/Books/B...rticleID=19670

http://www.ahl-ul-bayt.org/newlib/fe...t/tahart08.htm

و اما در پاسخ شما درباره معنی نجس عرض میکنم : یکی از منابع خوب لغوی و معنی کلمات فرهنگ لغات راغب اصفهانی است که مورد استفاده اکثر مترجمین و مفسرین قرار می گیرد. در آنجا معنی کلمه نجس و نجاست را اینگونه اورده است که القذاره یدرک بالبصر او بالبصیره ... یعنی آلودگی و ناپاکی که یا با چشم دیده و حس می شود یا به بصیرت درک می گردد. (از این معنا مشخص است که نجس بودن صرفاً به آلودگی ظاهری مربوط نمی شود و جنبه درونی و معنوی هم دارد)

شدیداً بنده مطالبی که به اشتباه در برخی سایتها درباره دلیل نجاست سگ اعم از آلودگی انگلی و غیره آمده را رد می کنم چون اگر این مسئله قرار بود دلیل نجاست سگ باشد باید همه حیوانات و انسان را نجس می دانستیم! کما اینکه در آیه 28 سوره توبه هم مشرکان نجس دانسته شده اند. آیا فردی که برای خداوند شریک قائل است و مشرک از نظر ظاهری آلودگی باید داشته باشد که قرآن وی را نجس دانسته؟!

ضمناً در مورد نجاست سگ دو نکته مهم را باید توجه داشت :

1 - لزوماً نجاست با نگهداری از سگ ارتباط ندارد. ممکن است من از سگی نگهداری کنم اما برای نماز و مسائل طهارت هم مواظب باشم.

2 - اگر فردی مسلمان و شیعه است و از مجتهدی عادل (عادل به معنای آنست که شما مطمئن باشید که وی از روی هوای نفس و خودخواهی فتوا نمی دهد و اصراری بر گناه کردن ندارد) در مسائلی که اطلاعی از مبانی دینی آن ندارد تقلید (پیروی) می کند حتماً باید به نظر مراجع که اجماع کاملی بر نجاست سگ دارند گردن نهد. به همین دلیل عرض کردم که من نجاست سگ را قبول دارم و دلیلم این نیست که مثلاً از علت نجاست سگ باخبرم بلکه در این خصوص به نظر متخصصین فقه رجوع می کنم. اما در عین حال می توانم بخواهم که در این خصوص تحقیقات بیشتری صورت پذیرد.

اگر هم فردی اصلاً مسلمان نیست یا معتقد به پیروی از مراجع تقلید (البته از نوع مجتهد عادل آن) نیست هم باز برای بنده محترم است و یادمان باشد که در قرآن هم آمده که (لا اکراه فی الدین) یعنی در دین اجبار نیست. آنهم به دلیل آنست که (قد تبین الرشد من الغی) چون راه رشد و درست از راه اشتباه بسیار روشن است. قطعاً به زور نمی شود و نباید مسئله ای را به مردم تحمیل کرد.

--------------------------------------------

Rm.kasra کاربر تازه آشنا :

چند چیز هست که برام جای سوال هست. چرا سگ خیس نجس هست؟! چرا خرید و فروش سگ ( مگر سگ شکاری و به منظور شکار یا محافظت ) حرام هست؟ چطوره که اگر سگ پرنده ای رو به دهان بگیره، اما قسمتی از اون رو نخوره، گوشت پرنده حلال هست، اما همین سگ اگر ظرفی رو لیس بزنه، ظرف نجس میشود؟

--------------------------------------------

دکتر محمد لطفی‎زاده – عضو افتخاری :

در پاسخ اولاً باید عرض کنم که هر فردی لازم است در اینگونه مسائل مقید به گرفتن جواب از مرجع تقلید خود (مجتهد عادل و اعلم (از همه داناتر)) باشد. مثلاً در مورد سگ خیس که فرمودید البته بهتر است بگوییم رطوبت ناشی از سگ ... علت اینست که راه سرایت نجاست در رساله های عملیه از طریق رطوبت معرفی شده است. (دلیل آن را حداقل بنده نمی دانم و باید از مراجع پرسید) لذا علما معتقدند سگ نجس است ( و نه فقط سگ خیس) ولی سرایت نجاست به انسان از طریق رطوبت و خیس بودن و یا خیس شدن اتفاق می افتد. در مورد خرید و فروش عرض میکنم که یک کتاب بزرگ فقهی بنام (مکاسب) داریم که اثر جاودان شیخ مرتضی انصاری (رحمت الله تعالی علیه) است. در این کتاب مفصل درباره کسب و کار مکروه و حرام و حلال و غیره توضیح داده شده و شرایط معاملات و غیره هم بحث شده است. مراجع تقلید با استناد به این کتاب (و البته با استنباط از قرآن و روایات) حکم به مسئله حرمت می دهند. یکی از انواع معاملات حرام ، معامله عین نجاست است. یعنی اگر چیزی نجس است معامله آن حرام است. بنابراین مراجع وقتی نظرشان این است که سگ نجس است خودبخود معامله آن هم حرام می شود. اما اغلب علما معتقدند که اگر معامله عین نجاست منفعت و سود عقلانی داشته باشد آنوقت معامله اشکال ندارد. مثلاً مدفوع نجس است اما اگر از آن برای کود دهی استفاده می شود حالا می شود آن را خرید و فروش کرد. گرچه در همین مورد هم بعضی نظیر (آیت الله سیستانی) احتیاط می کنند و می گویند همین را هم بهتر است انجام ندهیم.

البته آیت الله مکارم شیرازی نظرشان این است که اگر کسی سگ را به دلیل تقلید از دیگران (بخصوص بیگانگان) و با دلیل غیرعقلانی می خرد و به خانه می آورد این معامله حرام است.آیت الله شیرازی (و نه مکارم شیرازی) هم مثلاً در رساله خود تأکید دارند که خرید و فروش سگ (چون عین نجاست است) حرام است اما خرید و فروش سگ شکاری چون منفعت عقلانی دارد حرام نیست.

چه بسا اگر عده ای از دانشمندان ایرانی به حضور مراجع برسند و توضیحاتی دهند که مثلاً خرید سگ برای منزل هم ممکن است منافعی داشته باشد (مثلاً در درمان افسردگی و غیره) که سود عقلانی برای متصوریم قطعاً پاسخی غیر از حرام بودن این نوع خرید و فروش دریافت خواهند نمود.

البته در این قضیه اختلافاتی هم هست. مثلاً حضرت آقای بهجت (رحمت الله تعالی علیه) معتقد بودند که در نجاست سگ شکاری با سگ معمولی و خانگی فرقی نیست و در جواب سوال سوم شما حتی ایشان معتقد بودند که باید جای دندان سگ بر روی شکار را حتماً تطهیر نمود و شست.

در مورد سوال سوم شما که به آیه 4 سوره مبارکه مائده مربوط می شود عرض میکنم که در این آیه اصلاً بحث بر سر نجاست نیست!!! خوب توجه بفرمایید. اینجا بحث بر سر حلال و حرام بودن شکار است. به همین علت هم مثلاً بعضی از فقها نظیر آقای بهجت (رحمت الله علیه) معتقد بودند علاوه بر حلال بودن باید آنرا آب کشید!

می دانید شرایطی برای سگی که شکار می کند و شکارش حلال است در این آیه ذکر شده است. اول اینکه باید آن سگ تعلیم دیده باشد (در آیه عبارت مکلبین نشانه همین مسئله است) و ثانیاً باید به دستور شما به سمت شکار برود (نه اینکه برای خودش شکار کرده باشد) و ثالثاً باید نام خدا را به زبان آورده باشیم (واذکرو اسم الله علیه)

ضمن آنکه اگر شکار وقتی شما سر می رسید زنده باشد باید حتماً به شرایط اسلامی ذبح شود و تنها شکاری از سگ حلال است که به دست سگ کشته شده باشد. شاید علت حلال بودن اینکه قسمتی را نخورده باشد این است که مطمئن باشید برای شما شکار کرده و خود سگ نیازی به شکار نداشته است. ضمناً کلمه جوارح در آیه مذکور جمع کلمه جارحه به معنای هر حیوان شکاری است. (مثل عقاب یا سگ و غیره) اهل تسنن معتقدند این آیه شامل همه حیوانات شکارگر می شود اما شیعیان به خاطر کلمه (مکلبین) که نشانه تعلیم دادن سگ است این آیه را منحصر به سگ شکاری می دانند.

ترجمه کامل آیه :

از تو سوال می‏کنند چه چیزها برای آنها حلال شده است بگو آنچه پاکیزه است برای شما حلال گردیده و (نیز صید) حیوانات شکاری که از آنچه خداوند به شما تعلیم داده به آنها یاد داده‏اید (برای شما حلال است) پس از آنچه این حیوانات برای شما (صید می‏کنند و) نگاه می‏دارند بخورید و نام خدا را (به هنگام فرستادن حیوان برای شکار) بر آن برید و از خدا بترسید (تقوا پیشه کنید) که خداوند سریع الحساب است.

پس ربط دادن دو مسئله حلال بودن و نجس بودن یا نبودن به هم درست نیست! البته تأکید می کنم که اطلاعات بنده در این زمینه زیاد نیست. حتماً برای اطمینان باید به نظر مجتهد عادل که به اصول و مبانی فقهی کاملاً آشناست در این زمینه هایی که فرمودید مراجعه کرد.

برای تکمیل بحث در صورتی که تمایل دارید می توانید به آدرسهای زیر هم سری بزنید :

http://bahjat.org/fa/index.php?optio...=1098&Itemid=1

http://www.makaremshirazi.org/persian/estefta/?mit=112

http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1938191

http://www.shirazi.ir/rflo/imam_resa...dwafrosh/1.htm

http://www.iec-md.org/bookstore/keta...6.html#link190