خاطره ای از شادروان دکتر محمدرضا بابامخیر

در همان زمانی که در حسن کیاده کار شناسایی انگل های آبزیان حوزه سفید رود را انجام می دادم، روزی چند ماهی را از صیادان بومی خریدم و به مسافرخانه بردم. پس از شکافتن شکم ماهیان، اندرونه ها (امعاء و احشاء) را بیرون کشیدم و یک به یک روی نایلونی پهن و به دقت هر کدام را بازرسی کردم. این کار را تا نیمه شب ادامه دادم. از آن پس بسیار خسته و درمانده شده بودم و توانایی هیچ کاری را نداشتم. بی آنکه اندرونه ها را جمع کنم، به رختخواب رفتم و خوابیدم.

بامداد که بیدار شدم، دیدم ای شگفت! کرم هایی از کبد ماهیان سر بیرون آورده است. بلافاصله با برش کبد و بیرون آوردن انگل، آن را برداشتم و در زیر میکروسکوپ بازرسی کردم. آنچه دیده می شد، انگل دیفیلوبوتریوم بود.

مرحله نخست زندگی آن در بدن ماهی (اندرونه ها و ماهیچه ها) است و انسان و دیگر جانوران با خوردن ماهی، به شکل بالغ انگل مبتلا می شوند. اندازه این انگل mm 5/2 ˟ 25 – 2 و از دسته کرمهای پهن است. من اگر می خواستم که این انگل را در ماهی بیابم، باید اندامهای مختلف را پیوسته برش می دادم و مقطع های بریده شده را زیر میکروسکوپ بازرسی می کردم تا سرانجام بتوانم پس از جستجوی بسیار، انگل را بیابم. در حالی که خستگی شبانه و رها کردن اندرونه های ماهیان به حال خود، انگل را به روی کبد کشانده و نمایانده بود.

سرانجام پس از مدتها کار شبانه روزی، نزدیک به چهل گونه انگل را در ماهیان حوزه سفید رود شناسایی کردم و در مقاله هایی علمی، نتیجه کار را گزارش دادم. این طرح پژوهشی در دانشگاه تهران به عنوان طرح ممتاز شناخته شد و وزارت علوم به همین مناسبت جایزه هایی به من داد.

برگرفته از کتاب خاطره های دامپزشکان، تالیف دکتر ودود حاجی زاده (داریوش افروز)