حکیم مهر - پلیکان‌ها از جمله عجایب خلقت هستند. آنها پرندگانی ماهیخوار هستند و به شیوه‌ای کاملا منحصر به فرد ماهیگیری می‌کنند. منقار آنها کیسه‌‌های محکم و بزرگ دارد. آن را به داخل آبگیر فرو می‌کنند و با منقار باز بالای آب پرواز یا شنا می‌کنند و در نتیجه مقدار زیادی آب به همراه ماهی را در منقار خود ذخیره می‌کنند، آنگاه با بال‌های قوی خود از سطح آبگیر بلند شده و در کناری به آسودگی غذایشان را می‌خورند.
گاه پلیکان‌های والد، کیلومتر‌ها با همین وضعیت پرواز می‌کنند تا ماهی تازه برای فرزندان خود ببرند. پلیکان پاخاکستری، یکی از گونه‌های پلیکانی است که در ایران آشیان دارد و البته خیلی کم در ایران زادوولد می‌کند. بیشترشان مهاجر هستند و در زمستان‌ها به ایران می‌آیند و در نوار‌های ساحلی جنوبی ایران بوفور دیده می‌شوند.
پلیکان‌های پاخاکستری با پلیکان‌های سفید، شباهت‌های بسیار زیادی دارند و به این راحتی نمی‌توان آنها را از هم شناسایی کرد. آنها در دسته‌های بزرگ و در ارتفاع بالا به صورت بال باز پرواز می‌کنند و به هنگام پرواز، سرشان را به عقب روی شانه‌ها قرار می‌دهند. این پرنده خیلی زیاد مورد تهدید شکار نبوده ، اما براحتی در فهرست پرندگان بشدت در معرض انقراض در ایران قرار گرفته است. مهمترین دلیل این امر این است که سکونتگاه آنها که مناطق تالابی داخل ایران است، بشدت تخریب شده است. مثلا تالابی مثل تالاب پریشان که روزگاری از مهمترین مامن‌های این پرندگان بوده، امروزه به معنای واقعی پریشان شده و جز نام، چیز دیگری از آن باقی نمانده است.
یکی از رفتار‌های وحشیانه‌ای که انسان با پلیکان‌ها (بخصوص پلیکان‌های پاخاکستری) کرده، استفاده از آنها در صید ماهی بوده است. برخی صیادان، پلیکان‌ها را در گرسنگی مفرط نگاه داشته و به گردنشان، طوق پلاستیکی‌ای می‌انداختند تا نتوانند ماهی‌های صید کرده را ببلعند. با رها کردن پلیکان‌های گرسنه، آنها حریصانه به صید ماهی می‌پردازند و صیادان هم ماهی‌هایی که پلیکان‌ها شکار کرده، ولی نمی‌توانند ببلعند را از چنگشان درمی‌آورند. به هر حال امروزه در تمام نوار ساحلی، بخش‌های شمال شرقی سیستان و پیرامون تالاب هامون، منطقه جنوب غربی ایران و تالاب‌های کوچک و بزرگ خوزستان، تعداد پلیکان‌های پاخاکستری 180 سانتی‌‌متری سفیدرنگی که روزگاری در زمستان‌ها با غرور، آسمان منطقه را می‌پیمودند، بشدت کاهش یافته و کمتر می‌توان آنها را دید. همه ما مسوول این انقراض بزرگ هستیم. شاید تاکنون حتی یک پلیکان را ندیده باشید، اما این به آن معنی نیست که شما نقشی در انقراض آنها ندارید. هر وقت در یک ویلای ییلاقی به استراحت می‌پردازید، به این فکر کنید که احتمالا شما هم بخشی از یک تالاب را تهدید کرده و مستقیما در انقراض پلیکان‌های پاخاکستری، نقش بازی کرده‌اید.
