روزنامه فرهیختگان نوشت:
بالای قفسه سوسیس و کالباسهای روی هم چیده شده تکهای از روزنامه تاریخ گذشتهای چسبیده که مسئولی در آن خبر از سلامت فرآوردههای گوشتی میدهد. فروشنده میگوید حرف و حدیثها درباره بعضی از مواد غذایی زیاد است و گاهی خرید ماده غذایی را کم میکند. به اعتقاد او گرچه موجهایی که در مورد مواد غذایی و سالم نبودنشان به راه میافتد زودگذر هستند، اما این روزها کمتر خریداری است که از استفاده محصولات آماده، هراسی در دل نداشته باشد.
از آب معدنیها گرفته که چندی خطر سرطانزا بودن بطریهایشان سر زبان ها افتاد تا محصولات لبنی که با روغن پالم پرچرب میشد. از سوسیس کالباسهای نیتراتدار تا خمیر مرغهایی که در تولید مواد غذایی آماده و نیمهآماده از آنها استفاده میشد.با اینکه همه این نگرانیها نخستین بار از سوی خود وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو شکل گرفت، اما مسئولان این سازمان اطمینان میدهند که اوضاع در کنترل است. هرچند هنوز این اطمینان، دلها را در استفاده از این محصولات قرص نکرده است.
اطمینان مسئولان
«دکتر حسین رستگار» مدیرکل آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو با بیان اینکه در حال حاضر درباره آب معدنیها قریب به یقین مشکلات قبلی که در این حوزه مطرح بود حل شده است، میگوید: استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی نزدیک به صفر شده است. گواه او در این کاهش میزان مصرف، افزایش تعرفه روغن پالم است که سبب میشود سود استفاده از این روغن در محصولات لبنی کم شود.
دو سال پیش رئیس سازمان غذا و دارو عنوان کرده بود که برخی از شرکتهای لبنیاتی که شمار آنها کم هم نبودهاند، چربی موجود در شیر را برای تولید کره جدا سازی کرده و به جای آن روغن پالم که در صنعت روغن سرخ کردنی استفاده میشود، به شیر اضافه میکردهاند. این در حالی بود که مصرف این محصول در لبنیات خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
اما رستگار به «فرهیختگان» میگوید: این محصول به صورت صد درصد از محصولات لبنی حذف نشده و برای روکش بستنیها همچنان استفاده میشود. این در حالی است که گروهی هنوز معتقدند برخی کارخانههای تولید لبنیات همچنان از روغن پالم استفاده میکنند و مجازات نشدن کارخانههای متخلف قبلی را گواه این مدعای خود میدانند.
اما در مورد خمیر مرغ حتی مسئولان سازمان غذا و دارو هم چندان اطمینانی از استفاده نشدن این محصول در صنعت مواد غذایی ندارند. مدیرکل آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو میگوید: سازمان غذا و دارو مجوزی برای تولید خمیر مرغ نمیدهد، اما از آنجایی که دامپزشکی این مجوز را میدهد، درخصوص محصولاتی که به صورت خانگی و بدون مجوز سازمان غذا و دارو تولید میشوند، نمیتوانیم اطمینان بدهیم.
جای خالی سمنها
رستگار گرچه میگوید به نسبت گذشته نظارتها افزایش پیدا کرده، اما هنوز نمیتوان به صورت کامل از خطاها در حوزه مواد غذایی جلوگیری کرد. موردی که «دکتر نسرین امیدوار» متخصص تغذیه و عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره میگوید: در حوزه نظارتی بسیار ضعیف هستیم. دولت توان نظارت دقیق بر بازار مواد غذایی را ندارد. در کشورهای توسعهیافته سازمانهای مردمنهادی خارج از نظارت دولت، ناظر مواد غذایی در بازار هستند.
او میگوید: در ایران نیز سازمان حمایت از مصرفکنندگان وجود دارد که دولتی است ولی عملکرد و پویاییای را که سازمانهای غیردولتی میتوانند داشته باشند، ندارند.
این متخصص تغذیه نگرانی مردم از مصرف انواع مواد غذایی را بجا میداند و میگوید: حتی اطلاعات تغذیهای که باید روی مواد غذایی درج شود نیز دقیق نیست و ما به عنوان متخصصان تغذیه نمیتوانیم محاسبات غذایی درستی برای مراجعانمان در نظر بگیریم.
امیدوار معتقد است: دانشگاهها میتوانند به عنوان یکی از مراجع، آزمایشگاههایی برای آنالیز و رصد مواد غذایی در بازار داشته باشند و نقش فعالتری در حوزه مواد غذایی ایفا کنند. این موضوع نگرانیهایی را که در خصوص مواد غذایی در بازار در بین مردم وجود دارد کاهش میدهد و به بهبود و غنیسازی مواد غذایی کمک میکند.
اميد كه روزى زمينه اين نظارتها مهيا شود!