آنتی بیوتیکها همان اندازه که نجات بخش هستند به همان اندازه میتوانند خطرآفرین باشند. تهدید بزرگ آنتی بیوتیک ها زمانی رخ میدهد که مصرف خودسرانه و بیرویهشان موجب مقاوم شدن میکروبها شده و درمان را سختتر و پر هزینهتر کند. حالا این تهدید میکروبی در ایران به مرحله هشدار رسیده است. اگر این روند ادامه پیدا کند ناچاریم داروهای قویتر و پرعارضهتری مصرف کنیم اما ما مصرف کنندگان خودسر دارو تنها مقصر این اتفاق نیستیم. آنتی بیوتیکهای رسوب شده در غذایی که میخوریم بخشی از بار این اتفاق را به دوش میکشند. آنها از واحدهای تولید مرغ، شیر، گوشت، تخم مرغ، عسل و ماهی میآیند . برخی تولیدکنندگان بدون رعایت استانداردها و نظر دامپزشکان خودسرانه در واحدهای تولیدی آنتی بیوتیک مصرف میکنند و این مصرف خودسرانه به رسوب دارو در غذای ما میانجامد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از آشپزباشی، «دکتر آراسب دباغ مقدم» نایب رئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی نیز با بیان این که در محافل رسمی پژوهش روشن و دقیقی درباره رسوب آنتی بیوتیک ها در فرآوردههای غذایی وجود ندارد، میگوید: اما در محافل دانشگاهی پژوهشهای متعددی درباره میزان باقیمانده آنتی بیوتیک در فرآوردههای دام و طیور انجام شده است که نتایج آن به روشنی قابل دسترس است. در این پژوهشها به صورت دقیق مشخص شده کدام استانها از نظر این شاخص وضعیت نگران کنندهتری دارند و کدام استانها و مناطق رسوب آنتی بیوتیکشان در سطوح مجاز است.
دباغ مقدم با اشاره به این موضوع که در برخی استانها که فاصله واحدهای تولیدی نسبت به یکدیگر رعایت نشده است و تراکم واحدهای تولیدی بالاتر است، شیوع بیماریها بیشتر و در نتیجه مصرف آنتی بیوتیک بالاتر است، ادامه میدهد: به عنوان مثال در برخی استانها باقیمانده آنتی بیوتیک در تخم مرغ حدود ۱۲ تا ۱۴ درصد بالاتر از حد مجاز بود و در شیر رسوب آنتی بیوتیک تا ۳۰ درصد بالاتر از حد مجاز نیز دیده شده است .
نایب رئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی، در قضیه مصرف آنتی بیوتیک در واحدهای تولیدی ایران چند نکته را حائز اهمیت میداند: اول اینکه فروش دارو بدون نسخه در کشور ما بسیار مرسوم است. در حوزه داروهای انسانی این اتفاق دیده میشود و در حوزه داروهای دامی که وضعیت به مراتب بدتر است. در کشور ما مدیریت بهداشتی مزارع پرورشی چندان جدی گرفته نشده است و تولیدکننده ترجیح میدهد به جای آنکه دامپزشکی استخدام کند که به صورت مرتب به مزرعهاش سرکشی کند، تنها در موارد خاص مثل بروز بیماری از دامپزشک کمک بگیرد .
به گفته دباغ مقدم، اینکه پیشگیری مهمتر از درمان نیست در کشور ما یک رفتار عمومی است و از این رهگذر تولیدکننده نیز تابع این رفتار عمومی است. بنابراین تولیدکنندگان زیادی ریسک و خسارت بیماری را به جان میخرند اما برای پیشگیری از دامپزشکان بهره گیری نمیکنند. البته این رفتار از سوی تولیدکنندگان بزرگ و معتبر کمتر سر میزند و واحدهای آنها مدیریت بهداشتی مستمری دارد .
نایب رئیس کمیته تخصصی بهداشت مواد غذایی سازمان نظام دامپزشکی در پایان به مبحث داروهای قاچاق اشاره کرده و میگوید: در مواردی تولیدکنندگان به دلیل هزینه بالای تولید به سمت خرید داروهای قاچاق گرایش پیدا میکنند. به عنوان مثال نوعی آنتی بیوتیک دامی با عنوان آنتی بیوکرو آنتیکول که به دلیل عوارض بالا در دنیا ممنوع اعلام شده است به صورت قاچاقی از چین وارد ایران میشود و برخی تولیدکنندگان خریداری کرده و مورد استفاده قرار میدهند .