افشاگری رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس علیه رئیس مؤسسه رازی + انتشار دستورات خواندنی در هامش نامه‎های مؤسسه رازی!

حکیم مهر - عباس رجایی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در سایت شخصی خود گزارشی درباره عملکرد مؤسسه سرم و واکسن‎سازی رازی منتشر کرده و در آخرین بند این گزارش از دریافت غیرقانونی حق محرومیت از مطب توسط رئیس این مؤسسه انتقاد کرده است!

در بند 10 این گزارش آمده است :

" ریاست مؤسسه با آقای دکتر غلامحسین دلیمی اصل می باشد که دارای دکتری دامپزشکی (انگل شناسی) از دانشگاه تهران می باشد و متولد 1335 در شهرستان خرمشهر است. ایشان دارای مرتبة استادی با رتبة 30 بوده و علاوه بر حقوق هیأت علمی، در حالی که با دونفر از دوستان خود دارای آزمایشگاه تشخیص طبی (انسانی) ثبت شده در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شهر تهران می باشد، برخلاف قانون، فوق العاده حق محرومیت از مطب نیز دریافت می نماید. "

متن کامل این گزارش که مربوط به سال گذشته بوده به این شرح است :

به منظور تحقیق و تشخیص بیماری ها و مطالعات علمی جهت مبارزه با بیماری های دام و طیور و بیماری های مشترک انسان و دام و تحقیق و تولید واکسن و سرم و سایر مواد بیولوژیک، این مؤسسه در سال1303 در زمینی به وسعت حدود 92 هکتار تأسیس می گردد. از جمله وظایف این مؤسسه می توان به :

- تحقیق در زمینة مبارزه با بیماری های دام و طیور

- تحقیق در زمینة مبارزه با بیماری های مشترک انسان و دام

- تحقیق و تشخیص بیماری های دام و طیور

- تحقیق و تولید واکسنها و فرآورده های بیولوژیک مصرف دام و طیور و انسان(پزشکی و دامپزشکی)

- تحقیق در زمینة توسعة واکسنها و فرآورده های بیولوژیک

- تولید سرمهای درمانی ضد مار و عقرب گزیدگی مورد مصرف پزشکی و دامپزشکی

این مؤسسه که در کرج مستقر می باشد، از مؤسسات تحت پوشش سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی بوده و دارای 166 ساختمان با کاربریهای مختلف می باشد. تعداد نیروی انسانی مؤسسه حدود 1300 نفر شامل 150 نفر عضو هیأت علمی، 400 نفر کارشناس و کارشناس ارشد و 750 نفر نیروی کاردان می باشد.

تا سال 1387، بیش از 90 درصد واکسنهای انسانی مورد نیاز کشور توسط این مؤسسه تولید می شد و در سال 1387 و با راه اندازی خط تولید واکسن هپاتیت ب در انستیتو پاستور ایران، مسئولیت بیش از 75 درصد از واکسنهای انسانی مورد نیاز کشور به این انستیتو سپرده شده است. از سوی دیگر مسئولیت 100 درصد سرمهای درمانی ضد مار و عقرب گزیدگی، بر عهدة مؤسسة رازی است. همچنین کلیة واکسنهای مورد نیاز دام و حدود 95 درصد واکسنهای مورد نیاز طیور توسط این مؤسسه تولید و عرضه می شود.

بر اساس گزارش مؤسسه، سالانه حدود 4 میلیارد دز فرآورده های بیولوژیک در زمینه های متنوع واکسن های باکتریایی انسانی، واکسن های ویروسی انسانی، آنتی سرمهای درمانی مصارف انسانی، واکسن های باکتریایی دامی، واکسن های ویروسی دامی، واکسن انگلی دامی، واکسن های طیور و آنتی ژن ها تولید می نماید.

1- فرآورده های مورد مصرف در بخش دامپزشکی این مؤسسه که توسط سازمان دامپزشکی خریداری و به تولید کنندگان دام و طیور کشور عرضه می شود، با توجه به بند 4 نامة شماره 1313/8/250/3/د مورخ 15/2/88 مؤسسه، تنها در 13 مورد (یک مورد در گذشته و 12 مورد در زمان مدیریت فعلی) پروانه ساخت از سازمان دامپزشکی داشته و مابقی تولیدات دامپزشکی، فاقد شماره ثبت و مجوز تولید و پروانة بهره برداری می باشد. این بدین معناست که سازمان دامپزشکی از اجرای قانون تخطی کرده که قطعاً در برابر موضوعات مندرج در این گزارش مسئول بوده و باید پاسخگو باشد.

2- با توجه به بند 4 نامة شماره 1313/8/250/م/د مورخ 15/2/88 مؤسسه، فرآورده های مورد مصرف انسانی و پزشکی نیز تنها در 12 مورد برای اخذ پروانه تولید به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال گردیده که هنوز پروانه ای صادر نشده است. این بدین معناست که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از اجرای قانون تخطی کرده که قطعاً در برابر موضوعات مندرج در این گزارش مسئول بوده و باید پاسخگو باشد.

3- بر اساس مستندات موجود، متأسفانه فرآورده ها و تولیدات این مؤسسه دارای استانداردهای مورد نظر سازمان بهداشت جهانی(WHO) و همچنین سازمان جهانی بهداشت دام(OIE) نیست و همین امر باعث گردیده رئیس سازمان دامپزشکی در چند نوبت از جمله طی نامة شماره 34163/43 به عنوان وزیر جهاد کشاورزی به شدت به کیفیت نامناسب تولیدات اعتراض نموده و به تلفات و ضایعات ناشی از مصرف این محصولات در بخش دام و طیور کشور اشاره می کند. همچنین مدیر کل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نوبت های مختلف از عدم وجود استانداردها و کنترل کیفی نامناسب و عدم وجود اصلاحات ساختاری مؤسسه در نامه های ارسالی یاد کرده و گزارشهای بازرسی دوره ای را برای اصلاح امور ارسال نموده و کمتر نتیجه ای گرفته شده به طوری که وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی مکاتباتی از جمله نامة شماره 242964 مورخ 10/7/86 به عنوان وزیر جهاد کشاورزی به مشکلات این مؤسسه اشاره و یادآور می شود: « مشکل عمده دیگر، عدم رعایت ضوابط و معیارهای بهینة تولید و تضمین کیفیت در خطوط تولیدی مؤسسه رازی است.»

البته باید این نکته را مد نظر داشت که مسئولیت ادامة روند معیوب و عدم رسیدگی فوری و قطعی، برعهدة وزرای محترم جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد.

4- طبق گزارشات مستند، بالا بودن رطوبت در واکسن ضد مار (MMR)، عدم وجود استاندارد در سوسپانسیون سیاه سرفه از نظر تست (MWGT)، عدم (detoxification) کامل توکسئید دیفتری، کاهش میزان تیومرسال در نمونه های توکسئیدها، افزایش ناگهانی (KF) در توکسئید کزاز، پیروژن بودن سرم در مرحلة (final bulk)، آلودگی واکسن آنتروتوکسمی، بالا بودن رطوبت در واکسن آبله گوسفندی و بزی، آلودگی در مرحلة بالک توبرکولین گاوی، افت تیتر در آزمایش (potency)در فرآورده های ویروسی پزشکی، کاهش حجم در محصول نهایی و دهها مورد دیگر، از جمله مشکلات جدی در کیفیت تولیدات و فرآورده ها بوده است که متأسفانه به خسارتهای فوق العاده سنگینی منجر گردیده که در جای خود بایستی بررسی و حسابرسی شود.

توجه به کیفیت تولیدات مؤسسه یکی از موضوعات اساسی است که در موارد زیادی مغفول واقع شده است. بر اساس مستندات موجود از جمله نامة شماره 3/250/6358 آقای دکتر عبدالمحمد طالب شوشتری معاون تضمین کیفیت مؤسسه به عنوان آقای دکتر دلیمی در خصوص گزارش عدم انطباق بخش های تولیدی با استانداردها و دهها مورد صورتجلسات و نامه های مشابه، مشاهده می گردد:

بسیاری از تولیدات مختلف امحاء شده اند که لازم است خسارات وارده که قابل تأمل و اعتناء می باشد بررسی و تقویم گردد.

بسیاری از تولیدات با روشهایی غیر استاندارد به بازار مصرف روانه شده اند. از جمله این روشها می توان به « افزایش غلظت پروتئین در مرحله نهایی»، « ترخیص ارفاقی»، « رقیق کردن Ag و افزایش مدت زمان انکوباسیون»، « ترخیص با مشاهدة چشمی در خصوص حجم محصول» اشاره نمود.

آقای دکتر مهدی کیایی زاده، رئیس شعبة شمالشرق مؤسسه طی نامة شماره 16/210/747 مورخ 23/4/87 به عنوان آقای دکتر دلیمی رئیس مؤسسه رازی، اعلام می دارد:

« در خصوص درصد رطوبت واکسنهای لیوفیلیزه ویروسی طیور تولیدی شعبه...... 5 بچ واکسن تولید که طبق اطلاع، درصد رطوبت آنها با 1 تا 5/1 درصد کاهش، 5/4 تا 5 است، هنوز هم مورد تأیید نمی باشد...... دستور لازم صادر فرمایید.»

آقای دکتر دلیمی در تاریخ 7/5/87 در هامش این نامه به معاون تضمین کیفیت می نویسد:

« با توجه به وضعیت موجود لیوفیلیزاتورها و محدودیت های بسیار شدید خرید مواد اولیه، طرح مسئلة رطوبت در محصولات دامپزشکی و طیور به صلاح مؤسسه نیست. لذا محصولات را بدون در نظر گرفتن رطوبت و یا حداقل موارد پایین تر از 5 را که وضعیت فیزیکی مشخص دارند را ترخیص نمایید. »

در واکنش به این دستور آقای دکتر دلیمی، آقای دکتر عبدالمحمد طالب شوشتری معاون تضمین کیفیت مؤسسه در تاریخ 12/5/87 پی نوشت نموده که:

« ریاست محترم مؤسسه: همانطور که قبلاً خدمتتان عرض شد و جنابعالی بخوبی استحضار دارید، میزان رطوبت با میزان پایداری و پتانسی واکسنهای طیور، نسبت عکس دارد. ضمناً نمونه های انجام شده توسط کنترل کیفی مؤسسه حاکی از این بوده است که رطوبت 3 به پایین، دارای پایداری مطلوب است(برای نیوکاسل و برونشیت) ولی تا به حال مدارکی دال بر پایداری این واکسن با رطوبت بالاتر از 3 درصد در مؤسسه موجود نیست و یا حداقل به این معاونت ارائه نشده است. بدیهی است ترخیص واکسنهای با رطوبت ارائه شده توسط شعبة مشهد در حال حاضر به صلاح مؤسسه نیست......»

علی الظاهر به رغم مطالب ارائه شده توسط معاون تضمین کیفیت، واکسنهای موصوف ترخیص می شوند.

همچنین نامة شماره 652/3/250/م مورخ 15/7/86 آقای عبدالمحمد طالب شوشتری در خصوص مشکلات رطوبت و عدم کیفیت واکسنها نیز خواندنی می باشد.

آقای دکتر نوروزی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور طی نامة شماره 34163/43 به عنوان جناب آقای مهندس محمدرضا اسکندری وزیر جهاد کشاورزی می نویسد:«..... در حال حاضر بیش از 24 قلم انواع واکسنهای دامی تولیدی مؤسسه رازی از سوی این سازمان مورد استفاده قرار می گیرد........معیار بی ضرری یا بی آزاری (safety) برای واکسن بر سایر معیارها ارجحیت دارد.....گاهاً این عوارض بسیار شدید و منجر به کشتار یا تلفات دام های درگیر می گردد. بدیهی است در صورت وقوع اینگونه رخدادها علاوه بر وارد کردن خسارات اقتصادی به صنعت دامداری و دامدار، موجب سلب اعتماد دامدار شده و ممکن است این امر در صورت تداوم، در اجرای برنامه بهداشت دام تأثیر سوء بجا بگذارد.....خواهشمند است موافقت و دستور فرمایند مؤسسه مزبور نسبت به جبران خسارات وارده اقدام نماید.» با توجه به مسائل فوق الذکر مشاهده می گردد که خسارات جانی و مالی وارده بزرگ و در خور رسیدگی می باشد و علت اقدام لازم از سوی وزیر جهاد کشاورزی مشخص نیست.

گرچه بر اساس بند 4 نامة شماره 1319/4/250/م/د مورخ 19/2/88 مؤسسه رازی، مسئولان مؤسسه معتقدند که به دلیل برخی تحریمها و مشکلات ناشی از آن واردات برخی دستگاهها از جمله « لیوفیلیزاتور» امکانپذیر نبوده است، بخشی از ایرادات به قدیمی بودن این تجهیزات برمی گردد، لکن باید اظهار داشت که طبق اظهارات مسئولان مؤسسه و مدیرکل حراست وزارت جهاد کشاورزی، تعدادی دستگاه نو در انبارها موجود بوده که به گفتة آنان، اندازة آن کوچک است که این موضوع دلیل قانع کننده نمی باشد.

5- از آنجا که سیستم ثبت و گزارش دهی عوارض ناخواسته در کشور ما هنوز از 100 درصد کارایی و پوشش برخوردار نیست، لکن بر اساس جدول آماری گزارش شده از دفتر AEFI وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در طی سالهای 1384 لغایت زمان گزارش در سال 1387، از تعداد 23110 نفر که دچار عوارض ناخواستة ایمن سازی (واکسیناسیون) شده اند، متأسفانه تعداد 560 نفر فوت شده و 36 نفر دچار معلولیت و ناتوانی گشته اند. بر اساس نامة شماره 3318/7 مورخ 14/9/1386 خانم دکتر گلوریا شلویری دبیر مرکز ثبت و بررسی عوارض ناخواسته داروها به عنوان آقای دکتر گویا رئیس مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حاکی از رشد این عوارض در طی سنوات اخیر بوده است و در جای خود قابل بررسی بیشتر می باشد.

6- برنامة استقرار گزارشات بازرسی و تضمین کیفیت GMP همچنان دارای نواقص عدیدة نرم افزاری و سخت افزاری بوده که در گزارشات دوره ای اداره کل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله نامه های شماره 26047/102 مورخ 5/12/85 – شماره 35334/102 مورخ 21/6/86 و شماره 15239/102 مورخ 8/10/87 این اداره کل مضبوط می باشد. ضمناً باید خاطرنشان کرد که اداره کل مزبور طی نامة فوری شماره 39311/102 به مؤسسه و برای آخرین بار یک مهلت 12 ماهه برای اصلاح امور داده و تهدید نموده که اگر اقدام نشود، جلوی خطوط تولید فرآورده های انسانی مؤسسه را خواهد گرفت.

7- در حالی که به استناد نامه 119728 مورخ 10/4/86 مدیرکل دفتر وزارتی و 5309/4/ب مورخ 29/3/86 و نامه شماره 5074/4/ب مورخ 1/5/87 مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بدلیل عدم انجام بموقع تعهدات مؤسسه رازی، برنامه ایمن سازی کشور با اختلال مواجه شده بود، و بر اساس صورتجلسه مورخ 5/8/86، مؤسسه تعهد نموده که در زمینه سرم ضد مار تعهدات خود را به انجام برساند، مؤسسه بر اساس یادداشت 11/2/ 87 آقای دکتر دلیمی اقدام به فروش محموله هایی از سرم ضدمار به یک واسطه اردنی به نام « السلیم دراگ استور» در تاریخ 2/7/2008 نموده است. شایان ذکر است که برای هرگونه صادرات دارو باید موافقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را اخذ نمود که این مورد فاقد این مجوز می باشد. همچنین این داروها یارانه ای نیز هستند.

8- طبق نامه شماره 5749/250/3 معاون تضمین کیفیت به عنوان رئیس مؤسسه، انتخاب و بکار گیری آقای دکتر (Lee) و خانم دکتر (Houda Langar) از مشاورین ارشد سازمان بهداشت جهانی در پروژه بیوبانک مطرح می شود که جای سؤال و بحث در خصوص هویت شغلی آنان و علت حضور آنان در این پروژه مهم و حیاتی مؤسسه است.

9- برخی گزارشات از جمله گزارش مندرج در سند (QAR.0020.FRM) نشان دهنده این موضوع است که در برخی خریدهای مواد اولیه مؤسسه بویژه مواد اولیه وارداتی دقتهای لازم صورت نمی پذیرد و در نتیجه زیانهای هنگفتی به مؤسسه وارد شده است. در این راستا باید یادآور شد که بدلیل عضویت مؤسسه در سازمانهای (WHO) و (OIE)، امکان تهیه مواد اولیة مرغوب و مطابق با استانداردها از مبادی ذیربط وجود دارد و حقیقتاً جای این سؤال است که چرا این خسارتها وارد می شود؟ یکی از دلایل بی کیفیتی تولیدات مؤسسه در سنوات اخیر را باید در همین موضوع جستجو کرد. گرچه هزینه های پرداختی برای خرید مواد اولیة غیر استاندارد مطابق با خرید از مبادی استاندارد بوده که در جای خود قابل بررسی بیشتر و حسابرسی می باشد.

10- ریاست مؤسسه با آقای دکتر غلامحسین دلیمی اصل می باشد که دارای دکتری دامپزشکی (انگل شناسی) از دانشگاه تهران می باشد و متولد 1335 در شهرستان خرمشهر است. ایشان دارای مرتبة استادی با رتبة 30 بوده و علاوه بر حقوق هیأت علمی، در حالی که با دونفر از دوستان خود دارای آزمایشگاه تشخیص طبی (انسانی) ثبت شده در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در شهر تهران می باشد، برخلاف قانون، فوق العاده حق محرومیت از مطب نیز دریافت می نماید.

خبر مرتبط :