زنبورداری یکی از صنایع فعال در مازندران است که جایگاه پنجم تولید عسل کشور را دارد اما همچنان ردیف بودجه خاص ندارد و زیر مجموعه پرورش دام تلقی می‌شود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از تسنیم، عسل یکی از محصولات خوراکی استراتژیک با فرصت‌های بی‌شمار در حوزه‌های اقتصادی و اشتغال و در عین حال خوشمزه با برخورداری از خواص دارویی و درمانی بسیار بالا بوده که در فرآیندی از زنبور عسل به دست می‌آید.
این محصول خوراکی که از فرآورده‌های صنعت زنبورداری به‌شمار می‌آید در فرآیند تولید سبب تولید چند محصول دیگر نظیر گرده گل، بره موم و ژل رویال می‌شود که به نوعی می‌توان گفت که همگی از تولیدات زنبور عسل و صنعت زنبورداری است و مازندران جزو پیشگامان تولید آن در کشور محسوب می‌شود.
مازندران در جایگاه پنجم تولید عسل کشور
استانی با برخورداری از منابع طبیعی بکر خدادادی که سرشار از گیاهان دارویی و درختان قدیمی بوده که برای پرورش زنبور عسل و استخراج عسل طبیعی بی‌نظیر است، موضوعی که «مهدی خلیلی» سخنگوی سازمان جهاد کشاورزی مازندران به آن اشاره کرد و با بیان اینکه مازندران استانی است که بر پایه کشاورزی و تولیدات کشاورزی بنا شده است و در مناطق دشت، کوهپایه و کوهستان قابلیت پرورش عسل را دارا است اظهار داشت: در جای جای استان مازندران شاهد زنبورستان‌هایی هستیم که به تولید عسل می‌پردازند.
وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی از سال گذشته اقدام به اجرای طرح گرده‌افشانی با محوریت دو محصول کلزا و مرکبات کرده است و ستاد گرده‌افشانی در مازندران تشکیل شده است تا بر اساس یافته‌های تحقیقاتی مشاهده شود انجام گرده‌افشانی تا چه میزان می‌تواند بر روی محصولات کشاورزی موثر باشد.
سخنگوی سازمان جهاد کشاورزی مازندران ادامه داد: مازندران با دارا بودن 602 هزار و 719 کلنی زنبور عسل و تولید سالانه شش هزار و 704 تن عسل، رتبه پنجم را در کشور به خود اختصاص داده است. برای برندسازی و آموزش‌های جدید در صنعت زنبورداری باید تلاش بیشتری شود تا بر تولید کمی و کیفی عسل افزوده شود.
البته همان طور که در بالا به آن اشاره شده مازندران از مواهب الهی بالایی برای پرورش زنبور عسل و تولید عسل برخوردار است اما همه این زیرساخت‌ها به تنهایی کافی نبوده و باید بسترهای دیگری را نیز برای فعالیت در این صنعت فراهم کرد.
صنعتی که متاسفانه به دلیل عدم حمایت‌های لازم به‌ویژه در طول سال‌های اخیر از آموزش تا فروش با مشکلات متعددی روبه‌رو شده و همین موضوع میل و رغبت افراد را برای سرمایه‌گذاری در این بخش کاهش داده است.
موضوعی که سبب ایجاد شبکه‌های متعدد تولید و عرضه عسل تقلبی در کشور شده و بسیاری از مردم را در خرید و استفاده از این محصول گیاهی با سردرگمی روبه‌رو ساخته به طوری‌که براساس آمار و ارقام منتشر شده از منابع مختلف، میزان سرانه مصرف عسل در طول یک سال در ایران معادل دو گرم بوده که این رقم در کشورهای توسعه یافته بیش از 1.5 کیلوگرم در سال است.
«مجتبی ایزدی» مدرس و رئیس انجمن دانش آموختگان پرورش زنبور عسل در این باره اظهار داشت: عدم برخورداری از بیمه تامین اجتماعی با وجود سختی کار پرورش زنبور عسل، نبود داروهای استاندارد در بازار یا متولی مشخص که پاسخگوی بخش درمان باشد، وجود شهدهای دست‌ساز در بازار به جای عسل طبیعی با قیمت یک دهم قیمت عسل و مشکل کوچ به مراتع طبیعی که ورود زنبوردار را منع می‌کنند از جمله مشکلات صنعت زنبورداری و تولید عسل طبیعی است که به دلیل عدم توجه لازم از سوی مسئولان سبب جولان فروشندگان عسل مصنوعی در کشور شده است.
وی افزود: ما ردیف بودجه خاص صنعت زنبورداری در جهاد نداریم و ما را زیر مجموعه دام تلقی می‌کنند.
رئیس انجمن دانش آموختگان پرورش زنبور عسل ادامه داد: متاسفانه دولت چند سال قبل اعلام کرد هر سازمانی که امکان آموزش دارد می‌تواند دانشجو بگیرد و مرکز آموزش راه‌اندازی کند و جهاد کشاورزی هم جزو سازمان‌هایی بود که دانشگاه علمی کاربردی را در شهرهای مختلف ایجاد کرد.
ایزدی ادامه داد: این مراکز چند سال متوالی در حوزه آموزش پرورش زنبورداری فعالیت داشتند و دانشجویان در مقطع کارشناسی و کاردانی فارغ‌التحصیل می‌شدند و همه دانش‌آموختگان این مراکز چون کار عملی در دانشگاه انجام می‌دادند به عنوان تولیدکننده وارد بازار کار می‌شدند.
وی افزود: متاسفانه دولت دو سال قبل اعلام کرد که دیگر مراکز دولتی نمی‌توانند دانشگاه علمی کاربردی داشته باشند و تنها سازمان‌های خصوصی می‌توانند داشته باشند که این موضوع سبب تعطیلی بسیاری از مراکز و استهلاک حجم زیادی از ابزار آموزشی در مراکز مختلف شده که خسارت زیادی را به وجود آورده است.
تعریفی از استاندارد عسل در ایران وجود ندارد
یکی دیگر از فعالان صنعت زنبورداری مازندران نیز اظهار داشت: صنعت زنبورداری در بخش عمده کشوری خود با معضلات فراوانی روبرو بوده که از جمله آن نداشتن ریف بودجه بوده و به عنوان یک صنعت شناخته نمی‌شود که این موضوع سرمنشاء همه مشکلات بخش زنبورداری است.
وی افزود: در بخش دارویی متولی خاصی وجود ندارد تا داروهای استاندارد را در اختیار زنبوردارها قرار دهد و از سوی دیگر تعریفی از استاندارد عسل در ایران وجود ندارد که در بحث رده بندی و قیمت‌گذاری نیز مشکلات عدیده ای را به وجود می آورد.
این فعالان صنعت زنبورداری با بیان اینکه در بحث کوچ نیز مشکلات متعددی وجود دارد که یک مقوله جدا و مفصل است، تصریح کرد: در بحث نهادینه‌های تولید چه در بحث شکر و کندو و تجهیزات مشکلات عدیده‌ای وجود دارد و سازمان جهاد کشاورزی باید متولی و پیگیر این مشکلات باشد که متاسفانه کمبودهایی در این زمینه وجود دارد.
به گزارش تسنیم صرفا بالیدن به استانی که سرآمد تولید عسل در کشور بوده کافی نیست و باید پای حرف تولیدکنندگان و فعالان صنعت زنبورداری نشست و پس از بررسی مشکلات آنها در جهت برطرف کردن نقاط ضعف گام برداشت.
مشکلاتی نظیر استانداردسازی، برندسازی، عدم رعایت فاصله اسکان، نبود ردیف بودجه مشخص، عدم قیمت‌گذاری، خشکسالی، عدم حمایت‌های لازم از سوی دستگاه‌های مسئول و عدم آگاهی کارشناسان منابع طبیعی از زنبور به عنوان احیا کننده محیط زیست و تعطیلی مراکز آموزش زنبورداری که سال‌هاست در این صنعت ریشه دوانده و گویا هیچ عزم راسخی برای برطرف کردن آن وجود ندارد.
امیدواریم با انتشار این گزارش مسئولان دست به‌کار شوند و شرایط را برای بقای این محصول طبیعی در استان تسهیل کنند.
