حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «اخلاق حرفهای در دامپزشکی بر رعایت موازین حرفهای در قبال ۴ گروه بیمار، سرپرست بیمار، همکاران دامپزشک و بهداشت عمومی استوار است»؛ این را عضو هیات علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به حکیم مهر میگوید.
«دکتر علی تقیپور» معتقد است که این روزها خوشبختانه یا متأسفانه موارد اخلاقی، تفسیر به رأی فردی میشوند، لذا اجرای اخلاق دامپزشکی در سادهترین و قابل اجراترین شکل، همان پایبندی به قسمنامه حرفه دامپزشکی است.
از نظر او باید به دامپزشکی به شکل یک پیکره واحد نگاه کرد که هرکدام از ما بهعنوان بخشی از این پیکر مشغول فعالیت هستیم و باید از یکدیگر کمک بگیریم و بدون چشمداشت به هم کمک کنیم و برقراری شرایط سلامت بیمار در عین رضایت سرپرست حیوان بدون توجه به مسائل حاشیهای را در درجه اول اهمیت قرار دهیم.
حکیم مهر: آقای دکتر، ارزیابی کلی شما از بحث اخلاق حرفهای در دامپزشکی چیست؟
اخلاق حرفهای در هر شغلی تعریف خاص خودش را دارد و صد البته که این موضوع در مشاغل خدماتی مفهوم جدیتری پیدا میکند. در بین این مشاغل، مواردی مانند پزشکی و دامپزشکی بهواسطه نوع وظایف و سطح تحصیلات صاحبان مشاغل، اهمیت و ضرورتهای خاصی را میطلبد.
بهطور کلی در حرفه دامپزشکی اخلاق حرفهای بر رعایت موازین حرفهای در قبال ۴ گروه استوار است؛ در درجه اول رعایت اصول اخلاقی در فعالیتهای انجام شده در مورد بیمار، سپس سرپرست بیمار، همکاران دامپزشک و در نهایت بهداشت عمومی.
اگر چه که این روزها خوشبختانه یا متأسفانه موارد اخلاقی تفسیر به رأی فردی میشوند ولیکن علیرغم وجود موازین و قوانین حرفهای، بهترین روش از نظر بنده حقیر، فرض قرار گرفتن شخص در جایگاه طرف مقابل و ارزیابی انتظارات موجود و توقعات، بهترین روش دستیابی به بهترین شکل عملکرد نه تنها در این مورد که در تمامی موارد ارتباطات اجتماعی است.
البته که قوانین حرفهای در ممالک مختلف نگاشته شده و در کشور ما نیز وجود دارد که در سادهترین و قابل اجراترین شکل، همان پایبندی به قسمنامه حرفه دامپزشکی است.
حکیم مهر: به نظر شما در حال حاضر اخلاق حرفهای در حوزه دامپزشکی چقدر رعایت میشود و چقدر برای دامپزشکان اهمیت دارد؟
بنده چون در جایگاهی نیستم که بتوانم در این مورد ابراز نظر و قضاوت انجام بدهم و همچنین در شرایط مختلف کنشها و واکنشهای متفاوتی ممکن است نیاز باشد؛ بهتر میبینم که به همان گفته ابتدای مصاحبه اکتفا کنم که بنده به انتظارات خودم از همکاران نگاه و سعی میکنم در قبالشان نیز همانطور برخورد کنم.
حکیم مهر: چه رفتارهایی در همکاران دامپزشک وجود دارد که خلاف رفتار حرفهای به شمار میرود؟
در شرایط بالینی، همیشه نگاه و قضاوتهای متفاوت پزشکی وجود دارد که با توجه به آن لحظه و تظاهرات بالینی در آن ویزیت بیمار برمیگردد و گذشت زمان ممکن است برخی علایم را بپوشاند، تشدید کند و یا تظاهرات بالینی تغییر کند. قطعاً هر همکاری بر اساس نرمافزارها (معلومات و تجربه) و سختافزارها (ابزارآلات کمک تشخیصی و درمانی) سعی در بهترین تشخیص و درمان را دارد، بنابراین باید به نظرات همکاران احترام گذاشت و در جهت بهتر شدن خود و دیگر عزیزان و بخصوص بیمار تلاش نمود.
بهطور کلی به دامپزشکی به شکل یک پیکره واحد باید نگاه کرد که هرکدام از ما بهعنوان بخشی از این پیکر مشغول فعالیت هستیم و باید از یکدیگر کمک بگیریم و بدون چشمداشت به هم کمک کنیم و برقراری شرایط سلامت بیمار در عین رضایت سرپرست حیوان بدون توجه به مسائل حاشیهای را در درجه اول اهمیت قرار دهیم.
حکیم مهر: برای اجرای اخلاق حرفهای، چه اصولی را باید رعایت کرد؟
بهعنوان یک اصول کلی بدون توجه به جزییات، چکیده آنچه در منابع موجود معتبر یافت میشود، شامل:
الف: رعایت اصول حرفهای در مورد بیمار: دامپزشک باید نهایت تلاش علمی- عملی خود را در تشخیص بیماری و کاهش ناراحتی و برقراری کیفیت مطلوب زندگی برای بیمار را بدون توجه به مسائل شخصی و مادی و اجتماعی، بکار گیرد. از هرگونه عملیات تشخیصی و درمانی غیرضروری و بهخصوص مواردی که تهاجمی است و ممکن است باعث ناراحتی جسمی و روانی بیمار باشد، پرهیز کند. در برخورد با بیماری از آنچه دستورالعمل علمی است استفاده کند و تا جای ممکن از موارد تجربی دوری کند، مگر در مواقعی که ناچار است. از تجویز داروهایی که تأییدیه در منابع ندارند، دوری کرده و همینطور از تجویز داروهای دستساز، فرمولهای سری بدون لیبل و بدون مشخصات خودداری کند. در موارد تردید، مشاوره بگیرد و از ادامه روند درمانی بی نتیجه خودداری کند. در موارد اورژانس بیمار را سریع پذیرش و اقدامات اولیه را دستور به اجرا بفرماید و مسئولیتپذیر باشد. و ...
ب: رعایت اصول حرفهای در برابر سرپرست بیمار: دامپزشک باید رعایت ادب و اخلاق اجتماعی صحیح را سرلوحه ارتباط خود قرار دهد. از مسائل شخصی در ارتباطات تا جای ممکن پرهیز کند و اطلاعات شخصی مراجعه کننده را محافظت کند. برای سرپرست حیوان در مورد روند تشخیص، درمان و نیازهای ابزاری، هزینهها و اقدامات جراحی، پیش آگهی و مشکلاتی که ممکن است در حین اقدامات تشخیصی- درمانی رخ دهد، توضیحات کامل بدهد. در صورت نبود امکانات مناسب، سرپرست حیوان را آگاه کند و در صورت وجود امکانات بهتر از نظر تشخیصی، درمانی و هزینهها در مرکز دیگر، آگاهیهای لازم را به ایشان بدهد. در مواردی که برای یک بیمار شرایط متعدد درمانی وجود دارد، در مورد هر کدام از روشها، معایب، مزایا و هزینهها توضیح داده و پاسخگوی سوالات و ابهامات سرپرست حیوان تا رضایت کامل ایشان باشد. تمامی پرونده پزشکی و اقدامات انجام شده و یافتههای پاراکلینیکی حق سرپرست حیوان است و باید در صورت درخواست در اختیار ایشان قرار گیرد. هنگام مرخص کردن بیمار اطلاعات کامل در مورد آنچه انجام شده و آنچه ممکن است پیش آید و ملاحظاتی که سرپرست باید برای تغییرات شرایط تغذیهای، نگهداری و تجویز داروها انجام دهد را یادآور شود. و ...
ج: رعایت اصول حرفهای در مورد همکاران: در درجه اول دامپزشک باید در ایجاد و حفظ اعتماد عمومی جامعه نسبت به حرفه دامپزشکی کوشا باشد. از دخالت در روند درمانی همکاران دیگر پرهیز کند و در صورت لزوم به این دخالت، با همفکری و اطلاعرسانی به همکار مورد نظر انجام شود. شرایط و امکانات همکاران دیگر را در نظر بگیرد و با توجه به شرایط خود در مورد روند تشخیصی- درمانی ایشان قضاوت نکند. با همکاران ارتباط بر پایه دوستی و حسن رفتار داشته باشد و مسئولیت فعالیتهای سایر همکاران را نیز بهعنوان بخشی از پیکره درمانی دامپزشکی برعهده بگیرد. مشاوره و مباحثه با همکاران را در موارد ضرورت و حتی جهت اعتمادسازی در نظر صاحب دام جدی بگیرد (همه چیز را همگان دانند). موارد شخصی و سوابق مربوط به همکاران را حفاظت کرده و در ارتباط با دیگران انها را فاش نکند. در صورت مواجهه با رفتار غیر حرفهای یا ایرادات تشخیصی و درمانی سایر همکاران، در ابتدا سعی در تصحیح و مشورت مجدد با همکار مربوطه داشته باشد و تا جای ممکن از ایجاد جو تخریب جلوگیری کند و در مواقع ایرادات بزرگ با مقامات و ارگانهای مربوطه نظارتی (سازمان نظام دامپزشکی) مکاتبه کند. و ...
د: رعایت اصول حرفهای در مورد بهداشت عمومی: دامپزشک در موارد مربوط به بیماریهای مشترک بین انسان و دام و همینطور اپیدمیهای بیماریهای حیوانات باید حضور فعال داشته و طبق قوانین بهداشتی عمل کند. در مورد بیماران ارجاع شده که تشخیص بر بیماری قابل انتقال قرارگرفته حتی اگر این بیماری خود محدود باشد باید به سرپرست دام اطلاعرسانی کند. به قوانین عمومی اجتماعی و بهداشتی پایبند باشد. و...
جهت جلوگیری از طولانیشدن بنده فقط به موارد مهم موضوعات اشاره کردم که اصل و جزییات بسیار زیاد بوده و بهعنوان واحد آموزشی در بسیاری از دانشکدههای دامپزشکی دنیا تدریس میشود.
حکیم مهر: اخلاق حرفهای در کلینیکهای دامپزشکی چقدر دیده میشود؟
خوشبختانه در این روزها بخصوص در بخش حیوانات خانگی که بنده در این حوزه مشغول به کار هستم، به لطف همه همکاران عزیز شرایط بسیار بهتر از گذشته است و روز به روز این تعامل و ارتباط بر پایه حسن رفتار مابین دامپزشکان این بخش بیشتر میشود و به نظرم آینده بسیار خوبی در جلوی دیدگانمان قرار دارد.
حکیم مهر: در این حوزه تعامل بین داروخانههای دامپزشکی و کلینیسینها چگونه است؟
در مورد تعامل بین داروخانهها و کلینیسینها، به دلیل اینکه عمده داروهای مورد نظر در بخش حیوانات خانگی متأسفانه از بخش داروهای پزشکی تأمین میشوند، بنده چندان ارتباطی با همکاران عزیز بخش داروخانههای دامپزشکی ندارم؛ اگر چه که توجه به قوانین که پیش از این ذکر شد میتواند راهگشا باشد. به هر جهت هر همکار باید در زمینه تخصصی و پروانه صادر شده، مطابق موازین سازمان دامپزشکی عمل کند.
حکیم مهر: نظر شما درخصوص پلمپ کردن کلینیکهای دامپزشکی و مشکلاتی که شهرداریها در این زمینه ایجاد میکنند، چیست؟
متأسفانه شاهد اقدامات اینچنینی هستیم که ضربه به پیکره سلامت جامعه است. امروزه دامپزشکی و وجود درمانگاههای دامپزشکی بخش جدانشدنی از سیستم سلامت عمومی در همه جهان و همچنین کشور ماست. البته به نظر بنده علت اصلی این اقدامات نبودن قوانین اختصاصی روشن و لازمالاجرایی است که همیشه دامپزشکی گرفتار آن بوده است، بهنظرم قوانین باید بازنگری شده و بهشکل واضح و روشن و بهشکل اختصاصی با توجه به شرایط فعلی برای دامپزشکی لازمالاجرا شود و جای تصمیمگیریهای انتخابی و تفسیرهای شخصی و اقداماتی از این دست باقی نماند.
حکیم مهر: بهعنوان حرف آخر...
بینهایت از توجه شما سپاسگزارم و امیدوارم مطالب مورد استفاده عزیزان واقع گردد.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
کاملا درست و منطقیه ولی باور کنید ۱۰ ساله که توو حرفه مریض دامپزشکی هستم به جز تعداد محدودی که انگشت شمار هستند که بازم هم از اساتید هستند همیشه در مورد شخص و کار و نظر و تجویز دیگران حتی به خوب اظهار نظر نمیکنند
ولی با هر همکار دیگه ای برخورد داشتم متاسفانه نمی دانند اخلاق پزشکی و حرفه ای چند نقطه داره و همیشه جهت جلوه دادن خودشون سعی در تخریب کار و شخصیت و اخلاق و حتی زندگی خصوصی همکار رقیب خودشون دارند و خود بخوانید تا آخر حدیث این مفصل را و فقط باز به خودم به عنوان یه دامپزشک متاسفم
زیراب تخریب حمله و هجمه و دشنام