حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: مصادیق اخلاق حرفه‌ای در دامپزشکی چیست؟ «آنچه که اکنون در جامعه دامپزشکی با آن مواجه هستیم، عدم رعایت احترام متقابل، عدم تابعیت قانون، صداقت، مسئولیت‌پذیری و شفافیت است»؛ این را یک دامپزشک بخش خصوصی استان اصفهان به حکیم مهر می‌گوید.
«دکتر بهروز کبیری» معتقد است که در حرفه پزشکی نسبت به دامپزشکی، احترام متقابل بین همکاران بسیار محرز و شفافیت در آنها بهتر است. تعرفه‌های خدمات درمانی پزشکان همسان‌تر است و از زمان دانشگاه و آموزشکده‌های پزشکی، اخلاق حرفه‌ای به‌عنوان اصول تدریس میشود که پزشکان بعد از آن، بهتر می‌توانند با جامعه خود ارتباط داشته باشند.
وی می‌گوید: «طرف مقابل پزشک، یک موجود به نام انسان است اما در دامپزشکی با دو نوع اخلاق مواجه هستیم؛ یکی حیوان و دیگری صاحب حیوان. این ناهمخوانی باعث شده مقداری بین دامپزشکی و حرفه پزشکی فاصله بیفتد.»
حکیم مهر: آقای دکتر، تعریف اخلاق حرفه‌ای دامپزشکی چیست؟
به طور کلی اخلاق حرفه‌ای در برگیرنده اصول، وظایف و استانداردهای رفتار فردی و سازمانی مورد انتظار از افراد حرفه‌ای در مشاغل گوناگون است. افراد شاغل در موقعیت‌های حرفه‌ای از مهارت‌ها و دانش خود برای انجام کار بهره می‌گیرند. این افراد قادر به قضاوت، اعمال مهارت و دانش و تصمیم براساس دانش خود در شرایطی هستند که عموم جامعه به دلیل نداشتن این دانش و مهارت قادر به انجام آن کار نیستند. چگونگی استفاده از این دانش و مهارت هنگام ارائه خدمات به جامعه، مساله اخلاقی و موضوع اخلاق حرفه‌ای است.
حکیم مهر: مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای چه چیزهایی هستند؟
برخی از مولفه‌های اخلاق حرفه‌ای، صداقت، راست‌کرداری، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، رازداری، بی‌طرفی، احترام، تابع قانون بودن و وفاداری است. در حرفه دامپزشکی نیز مثل مشاغل دیگر، در قوانین از اخلاق حرفه‌ای نام برده شده است و بندهای ۲ و یک ماده ۲ قانون سازمان دامپزشکی که مربوط به اهداف تاسیس آن است، تلاش در جهت ارتقای اخلاق حرفه‌ای در کلیه امور دامپزشکی در چهارچوب ارزش‌های عالی اسلام و تلاش در جهت حفظ شئون حرفه‌ای دامپزشکی آورده شده است.
همچنین در ماده ۵ آیین‌نامه اجرایی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلان حرفه دامپزشکی مصوبه ۱۳۸۳، آمده است که عدم رعایت شئونات شغلی عبارت است از هرگونه اقدامی که موجب هتک حرمت جامعه دامپزشکی میشود، از قبیل رقابت ناسالم حرفه‌ای، اعتیاد به مواد مخدر، استفاده غیرمجاز از موقعیت‌های شغلی و به کار بردن عناوین علمی و غیر واقعی و امثال آن.
حکیم مهر: مساله اصلی جامعه دامپزشکی در حوزه اخلاق حرفه‌ای چیست؟
آنچه که اکنون در جامعه دامپزشکی با آن مواجه هستیم، عدم رعایت احترام متقابل، عدم تابعیت قانون، صداقت، مسئولیت‌پذیری و شفافیت است. مولفه‌هایی که در این حرفه در رعایت اصول اخلاقی باید به آن توجه کرد شامل این موارد هستند:
برخوردهای سلیقه‌ای مسئولین ادارات دامپزشکی در اجرای ضوابط، مقررات، شیوه‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌ها که ناشی از سوء برداشت، پیش‌داوری و بی‌اعتمادی متقابل یکدیگر است. سوء استفاده، روابط پنهان و ایجاد رانت، تفکیک وظایف حاکمیتی و تصدی‌گری و واگذاری امور تصدی‌گری، عدم برخورد با درمان‌های غیر مجاز و عدم همخوانی تعرفه‌های خدمات درمانی با تورم سالیانه.
حکیم مهر: راهکارهای پیشنهادی شما برای حل این معضلات چیست؟
راهکارها شامل فرهنگ‌سازی، شفاف‌سازی و آگاهی افراد از حقوق خود، اطلاع‌رسانی از قرارداد و قوانین و مقررات، احصا و تسریع در روند امور قابل واگذاری، برخورد جدی با دخالت اشخاص غیرمجاز در امور دامپزشکی و کاهش تعداد مراکز آموزش دامپزشکی است. همچنین دانشجویان در طول دوران تحصیل آموزش بسیار کمی در رابطه با رعایت اخلاق حرفه‌ای با رشته خود فرا می‌گیرند که لازم است در دانشگاه بیشتر دقت شود و پیگیری گردد.
حکیم مهر: تفاوت‌های رفتار حرفه‌ای در دامپزشکان و پزشکان در چیست؟
تفاوت رفتاری به همان فاکتورهایی برمی‌گردد که من نام بردم؛ یکی اینکه در حرفه پزشکی نسبت به دامپزشکی، احترام متقابل بین همکاران بسیار محرز است و شفافیت در آنها بهتر است. تعرفه‌های خدمات درمانی پزشکان همسان‌تر است. از زمان دانشگاه و آموزشکده‌های پزشکی، اخلاق حرفه‌ای به‌عنوان اصول تدریس میشود که پزشکان بعد از آن، بهتر می‌توانند با جامعه خود ارتباط داشته باشند.
دومین مساله‌ای که بین دامپزشکی و پزشکی هست، وجود یک ناهمخوانی در اخلاق حرفه‌ای در پزشکی و دامپزشکی است. در پزشکی طرف مقابل یک موجود به نام انسان است اما در دامپزشکی با ۲ نوع اخلاق مواجه هستیم؛ یکی حیوان و دیگری صاحب حیوان. این ناهمخوانی باعث شده مقداری بین دامپزشکی و حرفه پزشکی فاصله بیفتد.
حکیم مهر: اشاره کردید که در پزشکی احترام متقابل بیشتر از دامپزشکی است. چرا؟
چون این احترام از دانشکده ایجاد میشود. از زمانی که فردی در دانشکده پزشکی قبول میشود، این احترام متقابل به او دیکته میشود. از آنجا آموزش داده میشود که در هر حال برای حرفه خودشان ارزش قائل باشند و بیشتر به آن رسیدگی کنند.
حکیم مهر: به غیر از احترام متقابل، چه چیزهایی را باید از رفتار صنفی پزشکان بیاموزیم؟
فاکتورهای زیادی هست که یکی از آنها ارزش‌گذاری است. دیگری صداقت است که در پزشکان بیشتر است. یکی مسئولیت‌پذیری به امور صنفی است. یکی شفافیت است که بین پزشکان خیلی خوب است. آنها به قانون احترام می‌گذارند و کار آنها بر کیفیت و رقابت سوار است، یعنی در کسب و کار آنها رقابت از نوع کیفیت استوار است. ما باید اینها را از پزشکان یاد بگیریم.
حکیم مهر: نحوه تعامل بین اصناف مختلف دامپزشکی را با هم چطور ارزیابی میکنید. مثلا تعامل کلینیسینها و داروخانه‌دارها.
تعامل بین این ۲ صنف به ساختاری در سازمان دامپزشکی به نام بخش تشخیص و درمان برمی‌گردد. بخش تشخیص و درمان شامل داروخانه، آزمایشگاه و کلینیسین است و قطعاً در یک بخش و یک آیتم نهادینه میشود. اما این به قوانین اجرایی برمی‌گردد که دستگاه نظارتی چگونه بین اینها ارتباط متقابل خوب ایجاد کند. هم در قانون سازمان نظام دامپزشکی و هم در قانون سازمان دامپزشکی، در دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌ها، وظایف به شکل کاملاً مشخص ایجاد شده است. اما چگونه است که بین این ۲ صنف، به جای رابطه تعامل، تقابل ایجاد گردیده‌اند؟ علت این مساله برمی‌گردد به دستگاه حاکمیتی نظارتی که قوانین را در یک بخش اجرا میکند و در بخش دیگر، خیر. به فاکتورهایی برمی‌گردد که فعلا باعث شده در دامپزشکی تقابل ایجاد شود، از جمله برخوردهای سلیقه‌ای مسئولین ادارات در استان‌ها و شاید شهرستان‌ها و عدم نظارت و عدم به کار بردن دستورالعمل‌ها و قوانینی که از طریق سازمان دامپزشکی ابلاغ می‌گردد؛ اینها باعث شده که این تعامل به تقابل تبدیل شود.
یکی از مسائلی که درمانگران بسیار از آن شاکی و ناراحت هستند، توزیع بی حد و حصر دارو و در دسترس بودن آن برای عموم جامعه ایران در بخش دام یا مرغداری سنتی یا صنعتی است که باعث ایجاد درمان‌های غیر مجاز شده است. این مساله باعث شده افرادی که در درمان‌های مجاز به عنوان درمانگر و کلینیسین فعالیت می‌کنند و دارای پروانه هستند، به مشکل برخورد کنند. به هر حال ضوابطی برای آنها ایجاد شده تا بتوانند درمان کنند و برای آنها پروانه صادر شود و شرایط خاصی را طی کنند که به آن حد برسند تا بتوانند پروانه بگیرند.
از جهتی شرایطی که داروخانه‌ها ایجاد کرده‌اند، باعث شده که دارو بدون ارائه نسخه صورت گیرد. عدم ارائه نسخه، بی‌ارزش کردن نسخه، در دسترس بودن کافی دارو بدون تجویز کلینیسین باعث شده تا چرخه بهداشت عمومی نیز به خطر بیفتد.
حکیم مهر: این معضل چگونه برطرف میشود؟
زمانی این معضل برطرف میشود که هر صنف وظایف ذاتی قانونی خود را اجرا کند. درمانگر وظیفه دارد که به دقت و درستی تشخیص دهد و از عوامل پاراکلینیک استفاده کند، به آزمایشگاه بها دهد و دارویی را تجویز کند که در سیکل جریان قانونی، داروخانه‌دار هم طبق نظر دکتر دامپزشک درمانگر دارو ارائه دهد. چنین فرایندی زمانی اتفاق می‌افتد که دستگاه حاکمیتی و نظارتی، به دقت به این مساله نگاه کند. یعنی بگوید که صنف داروخانه این وظایف و صنف درمانگر این وظایف را دارد. اما این‌چنین نیست و دستگاه نظارتی کوتاهی میکند. دستگاه نظارتی حتی قوانین و دستورالعمل‌های خودش را اجرا نمی‌کند. این باعث شده که خودبه‌خود یک اخلاق غیرحرفه‌ای در این بخش شکل گیرد و هر دو، همدیگر را به عدم اجرای قوانین متهم کنند. در نهایت آن چیزی که ضرر می‌خورد، بهداشت جامعه عمومی انسانی است که در مقاومت آنتی‌بیوتیکی نهادینه شده است و مصرف بی‌رویه و تلفات بیش از حد از طریق درمان‌های غیرمجاز توسط دامدار و مرغدار به اقتصاد جامعه کنونی ما نیز ضربه می‌زند.
حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...
ما امیدوار هستیم که در حرفه دامپزشکی که یک حرفه قابل احترام است، این مساله از بالا به پایین تلقین شود که اخلاق باید به درستی تدوین شود. وقتی روابط در حرفه دامپزشکی به درستی تعیین و قوانین به شکل درست اجرا شود، در نهایت آن فردی که مصرف کننده یا خدمات گیرنده هست، در بهترین حالت و کمترین چالش و با بهترین کیفیت، خدمات حرفه دامپزشکی را دریافت میکند. متاسفانه در حال حاضر در جامعه کنونی و در مقطع کنونی، دامپزشکی به آن جایگاهی که باید نرسیده است. دلیل آن هم این است که حاکمیت در این زمینه به شکل سلیقه‌ای عمل میکند و رانت وجود دارد.
اگر این مسائل برطرف شود، ما می‌توانیم امیدوار باشیم که دامپزشکی نیز مثل حرفه پزشکی صاحب منصب، قدرت و محبوبیت شود. اما تا زمانی که این مسائل و اخلاق حرفه‌ای در آن رعایت نشود، امیدی به ارتقای جایگاه این رشته نداریم.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
............. اگر از درون به دیگر صنوف و منجمله پزشکان بنگرید اوضاع به همین منوال و حتی بدتر است. 
| دوست عزیز اطلاع نداری لطفا قضاوت نکن 
................... تهمت های بی بدیل ایشون به داروخانه های دامپزشکی در خصوص تخلفات و قانون گریزی های پی در پی داروخانه داران هست. بدون هیچگونه‌مستنداتی و بدون برگزاری هیچ گونه دادگاه نظام دامپزشکی برای عموم داروخانه های دامپزشکی کشور. | بله حق باشماست. مواردی که فرمودین خودش بی اخلاقی حرفه ای هست | تخلفات داروخانه های دامپزشکی بر هیچ کس پوشیده نیست. البته همکاران داروخانه داری هم هستند که به اصول مطرح شده پایبند هستند اما تعدادشان بسیار بسیار کم است. نظر شما چند درصد از دامپزشکان با علاقه دامپزشکی را انتخاب کرده اند که حالا بخواهند به همکاران دامپزشک خود احترام بگذارند؟!!! 
| به نظر بنده که در هفته پنج روزش رو برای درمان حیوانات زبون بسته تو کلینیک ها هستم درصد نمیتونم بگم ولی میتونم اینجوری مثال بزنم بگم مثلا از ده تا پزشکی که میشناسم چهار تا شون با علاقه دنبال دامپزشکی رفتن و حیوون دوست هستن و از رو علاقه دارن کار میکنن بقیه اشون از اجبار دامپزشکی قبول شدن و فقط و فقط بخاطر پول تو این حرفه هستن ..حالا از اون چهارنفر دامپزشک 2 نفرشون با وجدان کار میکنن و پول تو این حرفه براشون حرف اول رو نمیزنه و 2 نفر دیگه بشدت درآمد کارشون براشون مهم هستش و انصاف ندارن ایشان علت هایی را که منجر به ایجاد اختلال حرفه ای در دامپزشکی، بخش خصوصی وجود داشته و دارد را صرفآ از دیدگاه خود بیان نموده است و حال اینکه موارد را میباید بطور واقعی بیان کرد.
| به دنبال تطهير بخش دولتي نباشيد كه مثال بارز وقتي بگندد نمك است 
به نظرمی آیداین وضعیت نابسامان دراخلاق حرفه ای دردامپزشکی دارای چندمرحله ظهوروبروز می باشد: ۱_ زمانی که درراس مدیریت عالی آموزشی تصمیم گرفتنداشخاص سهمیه ای که درکنکور دررشته پزشکی پذیرفته شده و کشش علمی نداشتندراجهت جلوگیری ازبروز خطای انسانی واردرشته دامپزشکی کنند( همکاران پیش کسوت به خوبی به این موضوع واقف هستند)واین قشربعدازفارغ التحصیلی بلافاصله مناصب وپستهای دولتی رابه اصطلاح درو کردندوبامدیریتشان ریشه احترام واخلاق راخشکاندند ۲_ درمرحله آخرکه تیرخلاصی بودبه بدنه نحیف دامپزشکی پذیرش های کیلویی وباتعداد بالادردانشگاه آزادکه صرفا جهت ایجاددرآمدواشتغال برای هیات های علمی جدیدباعث بروز فاجعه دررشته دامپزشکی شده وشمانمی توانیدازفردی که با پول پدرجان وارداین رشته شده توقع اخلاق مداری داشته باشید ودرمیدان رقابت این فارغ التحصیلان باسرمایه بالا وپول زیادفرصتهای خوب شغلی را دراین رشته قبضه کرده اندوبچه های بااستعدادی که توانایی رقابت مالی ندارندبه ناچارازصحنه اشتغال حذف خواهندشد،بهرحال اگرروزی اراده ای درجهت حل این مشکلات درکشوربوجود بیایدتوجه به این دومساله ذکرشده بایددر اولویت قراربگیرد باتشکرازسایت وزین حکیم مهر. | دوست عزیز انگار شما اصلل تا حالا با بچه های دانشگاه آزادی برخورد نداشتید | یه کلینیسین نیاز به پول انچنانی نداره
| واقعاجالبه نمیدونستیم بچه های کارگروکارمندمیتونن شهریه ثابت ۵ میلیونی بدهندخداروشکرکه وضع اقشارمااینقدرخوبه!!!!!واقعااین کامنت حرف دل خیلی ازفارغ التحصیلان هست چه آزادوچه دولتی توروخدا تاوضع ازاین بدترنشده پذیرش های اتوبوسی وکیلویی رامتوقف کنین. 
تا زمانی که فساد دربخش دولتی دامپزشکی وجود داشته باشد هیچگونه اخلاق حرفه ای هم وجود نخواهد داشت. بنظرم چیزی که فعلا داره فرهنگ سازی میشه اینه که ما باید نسبت به پزشکان عقده داشته باشیم. تا زمانی که اداره دامپزشکی ارزشی برای دامپزشک قائل نیست و کارمندان اداره دامپزشکی که بیشترشان دامپزشک نیستند و اینکه خودشان با بی احترامی با دامپزشکان رفتار می کنند چه انتظاری از دیگران و همکاران دارید چرا نباید باین باور برسیم که ما دامپزشک هستیم وحیوات درمان میکنیم از هر نوع‌چون طبابت میکنیم طبیب حیونات هستم اصلا چه بهتر چه بدتر نباید با پزشکی یا دندانپزشکی یا داروسازی مقایسه شویم اگر هرکس دوست داشته پزشک باشد ودامپزشک شده است این مشکل فردی ان فرد است نه عموم دامپزشکان بله چون در دامپزشکی داروخانه هم دتر دامپزشک اداره میکند مراجعه کننده از او نظر درمان هم میگیرد داروخانه انسانی هم‌بسیار نظر طبابت میدهد در صورتیکه پزشک نیست در خاتمه اگر من یک طبیب دام خوبی از هر نوع حیوان باشم مراجعه کننده بی نظر من حتی مکمل هم بحیوانش نمیدهد خلاصه هرکس باید کارش را بلد باشد تا باو متقاضی اعتماد کند بقیه گله ها به نظر این جانب فرار از واقعیت است . | دوست عزیز شما دکتر هستید باید شان دکتر بودن شما در جامعه حفظ شود نه اینکه کارفرما یا دامدار بخواهد با هر لحنی با شما حرف بزند الان خط فقر 9 میلیون هست دردآور است که بیش از نیمی از دامپزشکان حقوق 3 میلیونی دارند | دکتر عزیز هیچ می دانید اینگونه طرز فکر شما داره آتیش میزنه به این رشته اصلا مقابسه بین پزشک و دامپزشک کاملا اشتباه میباشد هردو رشته مهم مفید و قابل احترامند و هر یک جایگاه و ارزش خود را دارد .ایا تا به حال دیده ایم دو مهندس از دو رشته مختلف مثلا برق و ساختمان همدیگر را تخریب کنند یا هر یک جایگاه خود را بالاتر از دیگری بداند این همان اخلاق حرفه است. سلام بنده 20ساله در بخش خصوص شهرستان دارم خدمت میکنم ولی متاسفانه دو ساله ریس محترم شبکه که یه کارشناس هستند و هیچ تجربه کاری ندارند و انگار بخش خصوصی برده است هیچگاه ایشان صمیمیت نداشته و خیلی مغرور هستند دوستانی که نمی خواهند خودشان را با دکتر های دیگر مقایسه کنند معضل این رشته هستند بسیاری از دوستان را میشناسم که در مجامع عمومی خود را پزشک جا می زنند تا احترام ببینند چرا باید اینطور شود چرا وقتی به یکی می گویی دامپزشکی باید دهانش را کج کند اين ديدگاه بخش دولتي به بخش خصوصي در حال اصلاح است من بعنوان کسیکه سی سال سابقه کار در دامپزشکی دارم از رفتار نارس تعدادی زیاد از همکاران در بخش خصوصی متاسف و خجالت میکشم بخصوص طبقه زیر چهل سال نه کوچک بزرگ سرشان میشود نه پیش کسوتی نه تجربه فقط پول و پول و پول البته تک و توک افراد فهمیده هم هست در حال حاضر در بخش خصوصی نابسامانی فراوان است سازمان محترم دامپزشکی نمیبایست بخش خصوصی را بدون دخالت و نظارت مستقیم بخش دولتی رها میکرد کما اینکه در دفاتر صدور گواهینامه رانندگی و یا شوراهای حل اختلاف از کادر دولتی یا بازنشسته دولتی هست ولی در دامپزشکی کل کار به دامپزشکانی واگذار شده که فاقد تجربه لازم هستند بنده خودم دامپزشکانی را میشناسم که در ابتدای اخذ پروانه مرکز مایه کوبی تا ان زمان فرق سرنگ اتوماتیک با نیمه اتوماتیک را نمیدانست در هر داروخانه یا مطب یا بیمارستان یا مرکز مایه کوبی اگر یک کارمند دولتی بعضا کاردان یا دکتر ناظر مستقیم باشد خیلی بهتر بود دانشگاه چیزی به دامپزشکان بجز مباحث نظری یاد نمیدهد .پس دامپزشکان تازه کار در ابتدا در نزد تکنیسینهای دامپزشکی خیلی سوتی میدهند چون عملا سوادشان کم ولی ادعایشان زیاد است 
بعد از بیست سال تحصیل و تلاش شرافتمندانه ،
دارو فروشی داروخانه ها که هیچ کس نمی تونه باهاشون برخورد کنه! حکیم مهرجان خسته ایم از این مقایسه پزشک و دامپزشک در ایران از انتقال به وزارت بهداشت و اینها 
پس استفاده کمتر از نقطه چین یکی از راههای اصلاح امور است .